ورود شرکت‌های جدید قدرت چانه‌زنی صنعت لیزینگ را افزایش می دهد

چابک آنلاین، مجید میرزاحیدری، تقویت و ارتقای  قدرت خرید در بازار مصرف و تبدیل هر تمایل به خرید به یک تقاضای موثر ، از جمله اهداف اصلی صنعت لیزینگ به شمار می رود.

صنعت لیزینگ از نظر تاثیرگذاری بر روی متغیر های  اقتصادی، از یکسو می تواند رافع  رکود اقتصادی از طریق فعال کردن طرف تقاضا باشد و ازاین طریق، زمینه های اقتصادی و مالی مورد نیاز را درجهت رشد تولیدات و افزایش ظرفیت های تولیدی کارخانجات صنعتی افزایش دهد. 

ازسوی دیگر، با فراهم کردن امکانات مالی برای مصرف کننده، رفاه بیشتری را نصیب استفاده کننده از تسهیلات می کند. 

بدین ترتیب، صنعت لیزینگ برای متقاضیان موجب افزایش قدرت خرید،کاهش فشار نقدینگی و برخورداری از امکانات آینده را در زمان حال فراهم می سازد و برای  عرضه کنندگان کالا نیز، سبب بازار سازی و تسریع در گردش فروش کالا از طریق ایجاد تقاضا دربازار می شود.

با این توضیحات و با هدف بررسی وضعیت صنعت لیزینگ در کشور گفتگویی با "یوسف حسین نژاد لنگرودی " مدیرعامل و عضوهیأت مدیره شرکت واسپاری حکمت ایرانیان صورت گرفته که از نظرمی گذرد:

چابک آنلاین: با توجه به شرایط اقتصادی، صنعت لیزینگ چقدر در اقتصاد کشور نقش دارد؟  

یوسف حسین نژاد لنگرودی: صنعت لیزینگ در حال حاضر نقش چشمگیری در اقتصاد کشور ندارد، بر اساس گزارش هایی که توسط بانک جهانی و موسسه لیز یوروپ و همینطور کتاب جهانی لیزینگ منتشر شده سهم صنعت لیزینگ در تولید ناخالص داخلی(GDP)در برخی کشور ها مانند انگلستان نزدیک به 3 درصد و به طور متوسط در کل کشورهای دنیا حدود 2 درصد است، اما این عدد در ایران کمتر از نیم درصد است. 

این نکته را هم اضافه کنم که در کشوری مانند لیتوانی این عدد به پنج در سال 2017 نیز رسیده است.

اگر به حجم عملیات لیزینگ در جهان هم نگاهی بیندازیم متوجه می شویم که بیش از 72 درصد از حجم لیزینگ جهان در پنج کشور صنعتی توسعه یافته، ایالات متحده، چین، بریتانیا و آلمان و ژاپن انجام پذیرفته است.

توجه به این صنعت، علاوه بر مزیت های آشکار آن برای مصرف کنندگان کالاها، می تواند موجب فعال ‌سازی ظرفیت‌ های مردمی از طریق تامین منابع مالی لازم برای خرید ملزومات و ماشین آلات مورد نیاز کار آفرینان و شرکت‌های دانش ‌بنیان شود.

صنعت لیزینگ توان این را دارد که در توسعه اقتصادی و پیشرفت کشور نقش پر رنگ تری داشته باشد، همینطور درتحقق شعار سال یعنی  "جهش تولید با مشارکت مردم".

در زمینه درآمد زایی موانع متعددی پیش روی شرکت های لیزینگ قرار دارد که می‌توانند به طور مستقیم بر قابلیت‌های مالی شرکت‌ها تاثیر بگذارند منجمله نرخ سود تکلیفی که یکی از بزرگ‌ ترین موانع است.

 لیزینگ مجبور است نرخ سودی را اعمال کنند که نه تنها با نرخ‌های بازار همخوانی ندارد، بلکه بهای تمام ‌شده منابع مالی آن‌ها را نیز منعکس نمی‌کند. 

این مساله می‌تواند بر سودآوری تأثیر بگذارد و شرکت را از گردونه رقابت‌ با سایر شرکتهایی که بدون اخذ مجوز در زمینه کسب و کار لیزینگ، فعالیت دارند خارج کند.

این شرکتها محدودیت های تامین منابع مالی شرکت های لیزینگ را ندارند و خود را ملزم به رعایت قوانین نظارتی نمی دانند.

مساله بعدی تغییرات در تورم است که سود آوری در این کسب و کار را به شدت تحت تأثیر قرار داده، برنامه‌ریزی مالی و پیش‌بینی ‌را دشوار ساخته و عملا پرداخت تسهیلات بلند مدت توجیه خود را از دست داده است.

چابک آنلاین: چرا شرکت‌های لیزینگ، بر خلاف سایر شرکت‌های مالی و پولی، به سمت بازارهای سرمایه نمی‌روند؟

یوسف حسین نژاد لنگرودی:در گذشته تامین مالی شرکت های لیزینگ از طریق استقراض از شبکه بانکی بدون محدودیت مبلغ و با ارائه تضامین لازم صورت می پذیرفت.

درحال حاضر محدودیت در سقف تسهیلات وجود دارد، به گونه ای که مانده تسهیلات دریافتی از مؤسسات اعتباری برای شرکت لیزینگ در هر زمان نباید بیش از دو برابر مجموع حقوق صاحبان سهام مندرج در آخرین صورت های مالی حسابرسی شده باشد. 

عملا وجود این محدودیت و نیز محدود بودن منابع سهامداران شرکت ها را مجبور به استفاده از ابزارهای مالی نوین می کند ازجمله  انتشار اوراق مشارکت.

البته این بدین معنی نیست که انتشار اوراق برای تمام شرکت ها و برای اجرای عملیات لیزینگ انواع کالاها به دلیل نرخ تمام شده بالای این روش تامین مالی، مقرون به صرفه است. 

تصمیم گیری برای اجرای این موضوع نیاز به برنامه ریزی و اجرای عملیات بسیار دقیق و حساب شده دارد.

در حال حاضر شرکت های لیزینگ بسیاری در بازار سرمایه در حال فعالیت هستند.

محدویتهایی برای ورود شرکت های لیزینگ تازه تاسیس به این بازار وجود دارد و همچنین برخی معتقدند که ورود به این بازار به معنای پذیرفتن قوانین مازاد به ‌علاوه قوانین موجود است که در کنار وجود مزایا ممکن است چالش‌هایی نیز برای شرکت‌ها ایجاد ‌کند.

برخی از شرکت‌ها از این پذیرش این چالش‌ها فرار می‌کنند و به اصطلاح استراتژیست ها بجای ماهی گیری در"اقیانوس قرمز" با رقبای بسیار و توانمند، ترجیح می دهند در"اقیانوس آبی" دنبال تصاحب بازارهای کوچک باشند.

استراتژی سهامداران در این خصوص تعیین کننده راهبرد شرکت لیزینگ  است.

چابک آنلاین: چرا شرکت‌های لیزینگ به دلیل ماهیت کاری وارد ایجاد صندوق‌ها نمی شوند؟

یوسف حسین نژاد لنگرودی:  اگر منظور شما ایجاد یک صندوق مستقل توسط شرکت لیزینگ جهت تامین مالی است که به نظر بنده به دلیل تاکید بانک مرکزی بر ممنوعیت سپرده پذیری توسط شرکت لیزینگ، این امر ممکن نیست.

ولیکن قوانین موضوعه صراحتی در خصوص منع جذب سرمایه از طریق سکوهای تامین جمعی مالی تحت نظارت و مجوز شرکت فرا بورس ایران، ندارد.

شرکت ها می توانند با تهیه و ارائه طرح های توجیهی مناسب به صندوق ‌های تامین مالی جمعی یا همان کراد فاندینگ، از این ابزار استفاده کنند.

بسیاری از شرکت‌های لیزینگ، به دلیل عدم شناخت کافی از موضوع و یا به صرفه نبودن منابع و مصارف طرح ها، تاکنون اقدامی در این خصوص انجام نداده اند.

موفقیت در این صنعت بیش از پیش، نیاز به نوآوری، انعطاف ‌پذیری و استراتژی‌های مالی قوی دارد تا بتوان از چالش‌ها عبور کرد و به فرصت‌های جدید دست یافت.

چابک آنلاین: حضور شرکت‌های جدید، تا چه میزان باعث رقابت بیشتر می‌شود؟

یوسف حسین نژاد لنگرودی: ورود شرکت‌های لیزینگ به بازار می‌تواند  باعث افزایش رقابت شود، زیرا ورود افراد جدید می تواند دیدگاهها جدید و نوآورانه ای را وارد صنعت کند.

اگر تازه واردین علاوه بر ایده های نوآورانه دارای توان مالی بالاتر از فعالین فعلی باشند، ممکن است موجب کاهش سهم بازار و درآمد سایر شرکت ها شوند.

به این موضوع  میتوان به چشم فرصت نگاه کرد. 

رقابت می تواند باعث افزایش کیفیت خدمات  بشود.

 این امر می‌تواند به نفع مشتریان به علت وجود انتخاب‌های بیشتر و مساعدتری پیش روی آن‌ها بشود و نیز موجب رشد صنعت لیزینگ شود، به این دلیل که اشباع یک بازار، شرکت ها را وادار به جستجوی بازارهای جدید می کند و صنایعی که تاکنون توسط این شرکتها به آنان خدمات داده نشده نیز منتفع می شوند.

جالب است بدانید در سطح جهانی، حدود 60 درصد از فعالیت شرکت‌های لیزینگ مربوط به حوزه خودرو است، این نسبت در ایران به حدود 90 درصد می‌رسد. 

جستجوی بازارهای جدید و دست نخورده یک فرصت است.

همچنین ورود شرکت‌های جدید می‌تواند قدرت چانه‌زنی شرکت‌های لیزینگ را در مقابل قانون‌گذاران افزایش دهد. با افزایش تعداد بازیگران در این صنعت، قدرت انجمن‌ ملی لیزینگ نیز افزایش یافته و در نتیجه، می تواند نقش بیشتری در تدوین مقررات مرتبط با صنعت ایفا کنند.

 این امر می‌تواند به ایجاد محیط کسب‌ و کاری سالم‌تر و شفاف‌تر کمک کند که در آن همه شرکت‌ها، چه قدیمی و چه جدید، بتوانند به طور عادلانه رقابت کنند.

چابک آنلاین: سرمایه مناسب برای ورود به صنعت لیزینگ چه مقدار باید باشد؟

یوسف حسین نژاد لنگرودی: در حال حاضر حداقل سرمایه برای تاسیس لیزینگ مطابق با مقررات بانک مرکزی ده میلیارد تومان است. 

سرمایه مناسب در مرحله تاسیس به دلیل اینکه باید به صورت نقد تودیع شود  و بررسی منشا آورده مالی سهامداران، روندی طولانی مدت است ،همان ده میلیارد تومان کافی است.

با توجه به قوانین موجود، شرکت‌ها مجازند تا حداکثر دو برابر مجموع حقوق صاحبان سهام خود را به صورت وام از بانک‌ها دریافت دارند.

 با این حساب، یک شرکت نوپا با فرض دریافت بیست میلیارد تومان تسهیلات آنهم بدون در نظر گرفتن دشواری های دریافت تسهیلات از بانک ها، می‌تواند حداکثر سی میلیارد تومان برای انجام عملیات لیزینگ در اختیار داشته باشد. 

این مبلغ، با وجود شرایط فعلی بسیار ناچیز است و عملیات شرکت را محدود می‌کند.

 به طور کلی نمی‌توان یک رقم مشخص را به عنوان سرمایه مناسب برای این صنعت تعیین کرد، زیرا استراتژی‌های شرکت‌ها متفاوت است و در نهایت، مدیران و سهامداران هستند که اهداف کلان شرکت را مشخص می‌کنند.