مطالعه کدام کتابها درک بهتری از سینما به مخاطب می دهند؟

چابک آنلاین، تهمینه منصوری روشن، درادامه این مطلب ما به معرفی ۳ کتاب می‌پردازیم که با مطالعه آن می‌توانید درک  خوبی از سینما و عناصر مخصوص آن داشته باشید. 

عناصر سینمای آندرِئی تارکوفسکی

این کتاب به نویسندگی رابِرت بِرد وبا ترجمه داوود عبدالملکی و احمد فاضلی شوشی از سوی انتشارات سروش منتشر شده است.

هدف اصلی نگارنده دراین کتاب‌ واکاوی گستره سینمایی تارکوفسکی است تا پرداختن به معانی فیلم‌هایش.

 نویسنده در این راستا، 10 مورد ازعناصر زیبایی‌شناختی آثار او را مشخص کرده و با نظر به ترتیب زمانی ساختن آن‌ها به بررسی دقیقشان پرداخته است.

سه بخش نخست به ‌سوی مادی دنیای سینمایی «تارکوفسکی» از قبیل نظامی که در آن فیلم ساخت، فضاهایی که در فیلم‌هایش به وجود آورد و پرده سینمایی که با عمق بیانی گسترده‌ای عرضه داشت، می‌پردازد.

در سه بخش بعدی سویه‌های استدلالی فیلم‌های این کارگردان نظیر برهم‌کنش کلمه و تصویر، داستان و خیالستان اجتماعی بیان می‌شوند. 

بخش‌های هفتم تا نهم صرفاً بر ساختار تصویر تأکید می‌کند که تجربه حسی و زمان را در نمایی پیوسته به هم گره می‌زند. 

دربخش پایانی با اتکا بر فیلم ایثار، اتمسفر نامحسوس دنیای «تارکوفسکی» بررسی می‌شود.

نئورئالیسم چیست؟

قبل از گفتن از کتاب باید از نویسنده آن گفت. 

کامران شیردل از آن دسته فیلم‌سازان سینمای ایران است که کارنامه‌ای درجه یک و غبطه برانگیز از خود به جا گذاشته است. 

تاثیر سینمای نئورئالیسم ایتالیا را هم می‌توان درکارهایش مشاهده کرد. 

به ویژه علاقه‌اش به معضلات اجتماعی و بازگو کردن بی‌پرده‌ی آن‌ها که ریشه در این نوع سینما دارد. 

خلاصه که هر سخن چنین مردی به تنهایی ارزشمند است، چه رسد به این که کتابی هم درباره‌ی بخشی از تاریخ سینما نوشته باشد.

بلافاصله پس از جنگ دوم جهانی، مکتبی هنری در سینمای ایتالیا پا گرفت که به نئورئالیسم معروف شد. 

این مکتب در نزدیک به ده سال چنان گنجینه‌ی گران‌بهایی از فیلم‌ها از خود به جا گذاشت که تمام جهان را درنوردید و تمام فیلم‌های پس از خود را تحت تاثیر قرار داد. 

بسیاری براین باورند که هیچ مکتبی به اندازه‌ی نئورئالیسم ایتالیا که بتوان تمام آثار پس از آن دوران را با واسطه یا بی واسطه به آن ارتباط داد، بر سینمای بعد از خودش تاثیر نگذاشته است. 

از این منظر با سینمایی یکه طرف هستیم که شناختش به درک بهتر ما از فیلم‌ها کمک می‌کند.

از سوی دیگر ، نئورئالیسم ایتالیا محل ظهور کارگردانان بزرگی بود. 

افرادی مانند روبرتو روسلینی، ویتوریو دسیکا، لوکینو ویسکونتی و دیگران در همین دوران رشد کردند و بالیدند و البته پس از آن هم فیلم‌های معرکه‌ای ساختند. 

نئورئالیسم‌ها به این دلیل به واقع‌گرایی برای نمایش مصائب مردم اجازه جولان دادند که اعتقاد داشتند جنگ دوم جهانی و سختی‌هایش آن قدر سهمگین و عظیم بوده که هر گونه تلاش برای نمایشی کردن اتفاقاتش، از میزان آن می‌کاهد. 

اما این تعریف، تعریف ناقصی برای آن دوران است و باید حتما کتاب را خواند که پی به وسعت اندیشه‌ی لانه کرده پس فیلم‌هایش پس برد.

همان طور که از کتاب هم برمی‌آید، این کارگردانان با حرکت به سمت واقع‌گرایی، تعریف تازه‌ای از سینمای داستانی ارائه کردند که پیوندهای محکمی با جامعه، سیاست، فلسفه و غیره دارد.

البته راه خود را از سینمایی مانند سینمای قصه‌گوی آمریکا جدا می‌کند.

گرچه خیلی زود سینمای آمریکا هم تحت تاثیر قدرت نفوذ آن قرار می‌گیرد و چیزهایی برای خود از دستاوردهای نئورئالیست‌ها برمی‌دارد.

کتاب «نئورئالیسم چیست؟

 هم تعریفی از این مکتب ارائه می‌دهد، هم از خاستگاه‌هایش می‌گوید و هم درباره شیوه‌ی کار افراد بزرگش بحث می‌کند.

شهرها و سینما

شهرها و سینما را باید دو یار جدا نشدنی دید. 

رابطه‌ای که میان شهر و سینما ایجاد شده، رابطه‌ای است که به قدمت خود سینما عمر کرده است و نمی‌توان کارنامه صد و چند ساله سینما را جدا از مکان‌ها و رفتارهای شهری دید. 

در این کتاب، باربارا منل سفری به دل تاریخچه سینما دارد. 

در ابتدا نگاهی به سیر تحول و سبک‌های زیباشناختی میان سینمای سه اقلیم، یعنی جمهوری وایمار و برلین به عنوان مهد هنر مدرن، لس آنجلس نوآور و شهر عشق، پاریس دارد. 

دربخش بعدی گذار از سینمای ملی مدرنیستی به سینمای فراملی پست‌مدرنیستی بررسی می‌شود و بخش آخر کتاب درباره مفاهیم مختلفی مانند هویت و مکان‌مندی در فرایند جهانی‌ شدن، صحبت می‌کند و به بررسی اجتماعات حاشیه‌نشین، سفر، مهاجرت، و وضعیت پناهندگان و کارگران غیرقانونی می‌پردازد.