۲۴ میلیون ناوگان فرسوده در کشور/ اسقاط سرعت گیرد

به گزارش چابک آنلاین به نقل از ایرنا، همه نقش و سهم منابع متحرک مانند خودروها و موتورسیکلت ها را در آلودگی هوای کلانشهرها می دانیم، در تهران منابع متحرک سهمی ۵۹ درصدی را به خود اختصاص داده اند در حالیکه سهم صنایع ثابت مانند نیروگاه ها ۴۱ درصد است، طبق آمار حدود ۲۴ میلیون ناوگان فرسوده در کشور وجود دارد که موتورسیکلت، خودروها و واگن‌ها را شامل می شود که باید به سرعت اسقاط و از رده خارج شوند اما آمارها نشان می دهد که روند اسقاط خودروهای فرسوده بسیار کند پیش می رود.

به عنوان مثال سال ۱۳۹۹ حدود ۶ هزار خودرو فرسوده اسقاط شد که این آمار نسبت به وجود ناوگان فرسوده بسیار کم است، در سال ۱۴۰۲ میزان اسقاط به ۷۰ هزار خودرو رسید که در مدت ۹ ماه سال ۱۴۰۳ این میزان اسقاط به ۲۷۳ هزار خودرو افزایش یافت، با توجه به اینکه در پیش بینی برنامه هفتم باید سالانه ۵۰۰ هزار خودرو اسقاط شود نشان می‌دهد که تا رسیدن به این آمار فاصله داریم که متاسفانه دود کند بودن این روند به چشم خودمان می رود و مرگ سالانه ۵۰ هزار نفر از هموطنان به علت آلودگی هوا نتیجه همین روند است.

این در حالیست که در قانون هوای پاک به صراحت بر اسقاط تمام خودروهای فرسوده و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی تاکید و همچنین در برنامه هفتم هم به آمار از رده خارج کردن ۵۰۰ هزار خودروی فرسوده در سال اشاره شده است، بر اساس قانون هوای پاک مسئولیت اسقاط خودروهای فرسوده بر عهده وزارت صمت است.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست چندی پیش اعلام کرده بود: قانون هوای پاک قانون خوب و مترقی است و وظایف تمام دستگاه ها را مشخص کرده اما می بینیم بعد از گذشت حدود ٧ سال از تصویب آن، وضعیت هوا بهبود نیافته است.

صدیقه ترابی افزود: در جلسات کارگروه ملی آلودگی هوا که هر ٢ هفته یکبار برگزار می شود، این مسأله را آسیب شناسی کردیم مشخص شد یکی از دلایل ناموفق بودن این قانون این است که اجرای آن در تمام کشور پیگیری می شد؛ بنابراین ما اولویت بندی کردیم و مقرر شد کلانشهرهای آلوده به نسبت میزان آلودگی و با توجه به منابع آلایندگی، مفاد قانون هوای پاک در آنها اجرا شود.

وی اظهار داشت: آلودگی هوا نتیجه اقدامات فراوانی است که در طول سال های گذشته انجام شده آمد بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که در مدت کوتاهی رفع شوند، ما بر اساس اولویت بندی ها پیش می رویم و تلاش می کنیم تا دستگاه های اجرایی وظایف خود را درست انجام دهند تا نتیجه کار رضایت بخش باشد، این روند را هم به طور مرتب پیگیری می کنیم.

این در حالیست که بخش زیادی از خودروها فرسوده‌اند؛ به طوری که آمارها نشان می‌دهد حدود ۲۶ میلیون خودرو در کشور شماره گذاری شده که از این تعداد حدود ۷ میلیون خودرو به سن فرسودگی رسیده‌اند همچنین ۱۲.۵ میلیون موتورسیکلت شماره‌گذاری شده که حدود ۱۰ میلیون از آنها فرسوده‌اند و عموما نیز کاربراتوری هستند، سن فرسودگی موتورسیکلت ۶ سال تعیین شده و سن فرسودگی خودرو نیز متفاوت است مثلا سواری ۲۰ سال و عمومی ۱۰ سال در نظر گرفته شده است؛ این در حالیست که شاهد تردد حجم زیادی خودروی فرسوده در سطح کلانشهرها هستیم.

علاوه بر این شرایط خودروهای ناوگان حمل‌ونقل عمومی وضعیت بسیار بدی دارد، بیش از ۸۶ درصد آنها به سن فرسودگی رسیده‌اند که به افزایش آلودگی به ویژه در کلانشهرها منجر می‌شود، بر این اساس و با توجه به اهمیت موضوع، سازمان حفاظت محیط زیست روز سوم بهمن ماه یعنی آخرین روز از هفته هوای پاک ( ۲۹ دی تا ۳ بهمن ماه ) را به موضوع حمل و نقل و محیط زیست اختصاص داده است تا بر اهمیت این موضوع در داشتن هوای پاک بیش از پیش تاکید کند.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره نقش منابع متحرک در آلودگی هوا و اقدامات برای کاهش منابع انتشار به ویژه در کلانشهری مانند تهران به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: یکی از مواردی که در انتشار آلودگی هوا اهمیت دارد موضوع خودروهای فرسوده است که این مهم در ناوگان حمل و نقل عمومی پررنگ تر است، در سال های گذشته برای برون رفت از این شرایط اجرای طرح اسقاط خودروهای فرسوده آغاز شد.

احمد طاهری افزود: اما این طرح در سال های گذشته به خوبی اجرا نشده است به طوری که در سال ۱۳۹۹ حدود ۶ هزار خودروی فرسوده از رده خارج شد که در مقایسه با آمار یک میلیون خودروی شماره گذاری شده در همان سال رقم بسیار پایینی است، در قانون هوای پاک پیش بینی شده بود که خودروهای فرسوده به طور کامل از رده خارج شوند، در برنامه هفتم توسعه هم خروج ۵۰۰ هزار خودرو در سال تعیین شده است اما مقدار اسقاطی که دارد انجام می شود خیلی کمتر از این است.

وی اظهار داشت: البته سال گذشته و امسال با تصویب آیین نامه جدید اسقاط خودروها و همچنین واردات خودرو به کشور شاهد افزایش تعداد اسقاط بودیم به طوری که در سال ۱۴۰۲ حدود ۷۰ هزار خودرو و در ۹ ماهه اول امسال حدود ۲۷۳ هزار خودرو از رده خارج شده است، هر چند که این آمار هم نسبت به تولید و تعداد خودرویی که به ناوگان حمل و نقل کشور اضافه می شود بسیار ناچیز است.

طاهری ادامه داد: سالانه بیش از یک میلیون خودرو به ناوگان حمل و نقل اضافه می شود در حالی که تعداد اسقاط در مقابل آن خیلی کمتر است، این به معنی این است که هر سال شاهد اضافه شدن تعداد خودرو ، افزایش مصرف سوخت و افزایش میزان آلایندگی هستیم.

طاهری افزود: ناوگان فرسوده نسبت به ناوگان نو به طور متوسط حدود ۲ برابر بیشتر سوخت مصرف می کند این در حالیست که ناوگان فرسوده نسبت به ناوگان نو چندین برابر آلایندگی دارد، بنابراین نوسازی ناوگان عمومی نقش زیادی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه اسقاط خودروهای فرسوده با اولویت ناوگان حمل و نقل عمومی را در سازمان حفاظت محیط زیست دنبال می کنیم تاکید کرد: برای نوسازی ناوگان فرسوده حتما باید از سیاست های تشویقی استفاده کنیم و با یک برنامه زمان بندی مشخص موضوع را پیش ببریم تا صاحبان خودروهای فرسوده نسبت به نو کردن خودروی خود ترغیب شوند.

طاهری درباره اقدامات سازمان در این راستا گفت: با رایزنی های صورت گرفته و بر اساس ماده ۱۰ قانون ساماندهی خودرو، ۱۰ هزار میلیارد تومان تاکنون در اختیار صندوق وزارت صمت قرار گرفته که با اولویت اسقاط حمل و نقل عمومی فرسوده و موتورسیکلت هزینه می شود.

وی اظهار داشت: به دنبال این هستیم که با همکاری وزارت صمت، وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه، لایحه‌ای به دولت ارائه دهیم که روند اسقاط و ارائه تسهیلات با صاحبان وسایل نقلیه فرسوده از جمله صاحبان موتورسیکلت کار و تاکسی‌ها تسهیل شود، در واقع آیین نامه ای که برای اسقاط موتورسیکلت در حال اجرا است تاکنون زیاد موفق نبوده و بیشتر آمار اسقاط برای سواری است در نتیجه باید تغییراتی در این آیین نامه ایجاد کنیم تا اثر گذاری بهتری داشته باشد.