صف آرایی بانک ها و بیمه ها برای جذب مشتریان بیشتر در بازارهای جهانی

چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، بانک بابل در بین‌النهرین (حدود 2000 سال قبل از میلاد مسیح (ع) به عنوان یکی از قدیمی ترین بانک های دنیا معرفی می شود.

 این مؤسسه به بازرگانان وام می‌داد و اشیاء با ارزش را نیز نگهداری می‌کرد.

ازقلعه سریزد در ایران (با قدمت بیش از 1500 سال) هم به عنوان یکی از بانک های قدیمی یاد می شود.

این قلعه دارای اتاق‌هایی بود که برای ذخیره غلات، پول و سایر اشیای با ارزش استفاده می‌شد.

تعیین اینکه «اولین بانک مدرن» در جهان در کدام کشور تأسیس شده کار پیچیده‌ای است، با این حال مفهوم بانکداری مدرن به طور کلی به اروپای قرون وسطی و اوایل دوران مدرن برمی‌گردد.

ایتالیا: شهرهای شمال ایتالیا مانند فلورانس، ونیز و جنوا در دوره رنسانس مراکز مالی مهمی بودند. 

بانک‌هایی که توسط خانواده مدیچی و دیگران تأسیس شدند، خدماتی مانند نگهداری پول، پرداخت‌های بین‌المللی و وام ارائه می‌کردند.

هلند: بانک آمستردام که در سال ۱۶۰۹ تأسیس شد، یکی از مدعیان اصلی برای اولین بانک مرکزی است.

این بانک نقش مهمی در تثبیت ارزش پول هلند ایفا کرد و بر توسعه بانکداری مرکزی در سراسر جهان تأثیر گذاشت.

انگلستان: (قرن 17 و 18 میلادی) تاسیس بانک مرکزی انگلستان در سال 1694 نقطه عطفی درتاریخ بانکداری مدرن بود.

ایالات متحده آمریکا: (قرن 19 و 20 میلادی) ایالات متحده با ظهور بانک‌های سرمایه‌گذاری و بانکداری خرد، شاهد نوآوری‌های قابل توجهی در صنعت بانکداری بود.

پیشرفت‌های بانکداری درطول تاریخ به تدریج و با تبادل ایده‌ بین تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف صورت گرفته است.

نمی‌توان به طور قاطع یک کشور را به عنوان "اولین" در زمینه بانکداری معرفی کرد.

هرمنطقه و دوره تاریخی سهم خود را در تکامل سیستم‌های بانکی مدرن ایفا کرده است.

درحال حاضر قسمت عمده ای از اقتصاد دنیا در دست بانکداران است اما تخمین دقیق سهم نظام بانکی در کل اقتصاد جهان دشوار است، زیرا تعاریف و روش‌های اندازه‌گیری متفاوتی برای "نظام بانکی" و "اقتصاد کلان" وجود دارد.

با این حال، می‌توان بر اساس برخی شاخص‌ها، برآوردی کلی از این موضوع ارائه داد:

دارایی‌های بانکی:

طبق گزارش شورای ثبات مالی FSB در سال 2023، دارایی‌های کل بانک‌های جهان در حدود 350 تریلیون دلار آمریکا تخمین زده می‌شود.

وام‌های بانکی:

وام‌های بانکی به بخش‌های مختلف اقتصاد، مانند خانوارها، بنگاه‌ها و دولت‌ها، نقش کلیدی در تحریک فعالیت‌های اقتصادی ایفا می‌کنند.

تخمین زده می‌شود که سهم وام‌های بانکی از GDP جهانی نزدیک به  80  درصد باشد.

نقش واسطه‌گری مالی:

بانک‌ها نقش واسطه‌گری بین سپرده‌گذاران و وام‌گیرندگان را ایفا می‌کنند و به تخصیص منابع مالی به طور کارآمد دراقتصاد کمک می‌کنند.

سهم نظام بانکی درتامین مالی کلی اقتصاد می‌تواند بسته به کشور و سطح توسعه اقتصادی متفاوت باشد.

البته باید درنظر داشت که این ارقام فقط برآوردی بوده و ممکن است با توجه به منبع داده‌ها و روش‌های محاسبه متفاوت باشند.

نظام بانکی فقط یک بخش از سیستم مالی جهانی است و سایر نهادهای مالی مانند شرکت‌های بیمه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازارهای اوراق بهادار نیز در اقتصاد نقش دارند.

نقش نظام بانکی در اقتصاد با گذشت زمان و با توجه به تحولات اقتصادی، تکنولوژیکی و نظارتی در حال تغییر است.

درسال‌های اخیر، شاهد ظهور فناوری‌های جدیدی مانند ارزهای دیجیتال و فین‌تک بوده‌ایم که ممکن است در آینده چالش‌هایی را برای نظام بانکی سنتی ایجاد کنند و سهم آن را در اقتصاد جهان تغییر دهد.

اثرات نظام بانکی بر اقتصاد پیچیده و چند وجهی است و فراتر از صرف ارقام و درصدها است.

برای درک عمیق‌تر از نقش نظام بانکی در اقتصاد جهانی، به مطالعه منابع تخصصی در این زمینه و بررسی تجارب و تحولات مختلف درکشورهای گوناگون نیاز است.

بانک ها، بیمه ها، صندوق های سرمایه گذاری و بازارهای اوراق بهادار نقشی حیاتی در تسهیل جریان سرمایه، مدیریت ریسک و تخصیص منابع در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند.

بانک‌ها، با دریافت سپرده ازسپرده‌گذاران و اعطای وام به وام‌گیرندگان، به تخصیص منابع مالی به طورکارآمد در اقتصاد کمک می‌کنند.

بانک‌ها از طرفی هم نقش کلیدی در تامین مالی دولت‌ها، بنگاه‌ها و خانوارها دارند و سیستم‌های پرداخت را تسهیل می‌کنند.

شرکت‌های بیمه با ارائه پوشش بیمه‌ای،ریسک‌های مختلف مانند آتش‌سوزی، تصادف و هزینه های  بیماری را برای افراد و بنگاه‌ها پوشش می‌دهند و به افراد و بنگاه‌ها آرامش خاطر و امنیت مالی ارائه می دهند.

ازطرفی هم شرکت‌های بیمه ای با جمع‌آوری حق بیمه، منابع مالی قابل توجهی را جذب می‌کنند که می‌تواند در سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران، منابع مالی قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، املاک و سایر دارایی‌ها فراهم می‌کنند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با سرمایه‌گذاری در طیف متنوعی از دارایی‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند.

بازارهای اوراق بهادار به شرکت‌ها و دولت‌ها امکان می‌دهند تا از طریق انتشار اوراق قرضه و سهام، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند.

این بازارها مکانیسمی برای کشف قیمت دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه و کالاها ارائه می‌دهند و به تخصیص منابع به سمت فعالیت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری‌های کارآمد کمک می‌کنند.

درسال ۲۰۲۳، نقش هر یک ازاین نهادها در اقتصاد جهانی با توجه به شرایط خاص اقتصادی و تحولات بازارهای مالی متفاوت بوده است.

بازارهای اوراق بهادار: با توجه به افزایش نرخ تورم و سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی، شاهد نوسانات زیادی در بازارهای اوراق بهادار بوده‌ایم.

سرمایه‌گذاران در این شرایط با احتیاط بیشتری سرمایه‌گذاری می‌کنند و ممکن است تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری درسهام و سایر دارایی‌های پرخطر داشته باشند.

بانک‌ها: بانک‌ها در سال ۲۰۲۳ با چالش‌هایی مانند افزایش نرخ بهره و رکود اقتصادی روبرو بودند که این امر برتوانایی آنها در اعطای وام و کسب سود تأثیر گذار بوده است.

بیمه‌ها: شرکت‌های بیمه در سال ۲۰۲۳ با افزایش خسارات ناشی از بلایای طبیعی و بیماری‌ها روبرو شدند که این امر  بر سودآوری آنها تأثیر گذار بود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری: صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۳ با نوسانات بازار و ریسک‌های سیستمی مقابله می کردند.

ناگفته نماند که نقش هریک از این نهادها در اقتصاد به طور مداوم در حال تغییربوده  و این امر به عوامل مختلفی مانند شرایط اقتصادی، تحولات تکنولوژیکی و قوانین و مقررات بستگی دارد.

نظام بانکداری و صنعت بیمه دو بخش مهم از بخش خدمات مالی هستند که در کنار یکدیگر نقش‌های حیاتی در اقتصاد ایفا می‌کنند.

با وجود برخی همپوشانی‌ها، این دو بخش درارائه خدمات و محصولات خود به مشتریان رقابت می‌کنند.

هردو نظام بانکداری و صنعت بیمه برای جذب مشتریان و به دست آوردن سهم بیشتری از بازار با یکدیگر رقابت می‌کنند. 

این رقابت می‌تواند منجر به نوآوری در محصولات و خدمات، بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها برای مشتریان شود.

یکی از زمینه‌های اصلی رقابت بین این دو بخش، ارائه خدمات مدیریت ریسک است. 

بانک‌ها در حال حاضر طیف گسترده‌ای از محصولات و خدمات مرتبط با بیمه مانند بیمه سپرده، بیمه وام و بیمه عمر ارائه می‌دهند.

درمقابل، شرکت‌های بیمه نیز در حال توسعه محصولاتی هستند که به طور سنتی در حوزه بانک‌ها قرار داشته‌اند، مانند حساب‌های پس‌انداز و وام‌های خرد.

رقابت بین نظام بانکداری و صنعت بیمه به نفع مصرف‌کنندگان است، زیرا به آنها گزینه‌های بیشتری برای انتخاب و قیمت‌های رقابتی‌تر ارائه می‌دهد.

با این حال، این رقابت می‌تواند چالش‌هایی را نیز برای هر دو بخش ایجاد کند، زیرا آنها باید برای حفظ سهم خود در بازار و نوآوری در محصولات و خدمات خود تلاش کنند.

کشورهایی که بانک‌ها در آنها قدرتمندترند:

کشورهای با نظام سرمایه‌داری بازار آزاد: در این کشورها، بانک‌ها نقش کلیدی در تامین مالی بنگاه‌ها و خانوارها از طریق اعطای وام ایفا می‌کنند.

کشورهایی با بازارهای مالی توسعه ‌یافته: در این کشورها، بانک‌ها به طیف وسیعی از خدمات مالی مانند بانکداری خرد، بانکداری شرکتی، سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی دسترسی دارند.

کشورهایی با سطح نفوذ بانکی بالا: در این کشورها، اکثر مردم حساب بانکی دارند و از خدمات بانکی مانند پرداخت‌ها و انتقال پول استفاده می‌کنند.

برخی از نمونه‌های این کشورها عبارتند از:

ایالات متحده آمریکا: بزرگترین بانک‌های جهان در ایالات متحده مستقر هستند و این کشور دارای یکی از توسعه ‌یافته‌ترین بازارهای مالی در جهان است.

انگلستان: انگلستان سابقه طولانی در زمینه بانکداری دارد و مرکز بسیاری از بانک‌های بین‌المللی است.

ژاپن: سیستم بانکی ژاپن به شدت تحت نظارت دولت بوده و بانک‌های ژاپنی نقش مهمی در تامین مالی دولت و بنگاه‌های بزرگ دارند.

کشورهایی که بیمه‌ها در آنها قدرتمندترند:

کشورهایی با سیستم رفاه اجتماعی قوی: در این کشورها، دولت نقش مهمی درتامین پوشش بیمه برای شهروندان خود ایفا می‌کند.

کشورهایی با سطح بالای آگاهی از بیمه: در این کشورها، مردم از مزایای بیمه آگاه هستند و تمایل بیشتری به خرید انواع مختلف بیمه دارند.

کشورهایی با صنعت بیمه توسعه‌یافته: در این کشورها، شرکت‌های بیمه طیف وسیعی از محصولات بیمه‌ای را ارائه می‌دهند و رقابت شدیدی در این صنعت وجود دارد.

برخی از نمونه‌های این کشورها عبارتند از:

آلمان: آلمان دارای بزرگترین سیستم بیمه اجتماعی در جهان است و اکثر مردم این کشور تحت پوشش بیمه درمانی، بازنشستگی و بیکاری هستند.

فرانسه: فرانسه نیز دارای سیستم رفاه اجتماعی قوی است و شرکت‌های بیمه فرانسوی در سطح بین‌المللی فعال هستند.

کانادا: کانادا دارای سیستم بیمه درمانی دولتی است و صنعت بیمه خصوصی در این کشور نیز توسعه‌یافته است.