پروانه‌های صادره برای کاردان های فنی ساختمان بی ‌استفاده مانده است

چابک آنلاین، لیلی اسماعیل زاده، در یک تصویر کلی،شمار کاردان‌ های فنی ساختمان در کشور و تهران رو به کاهش  بوده و در عین حال،  گرایش به سمت رشته های مهندسی افزایش یافته،بنابراین تا به امروز از پتانسیل و ظرفیت های بالای کاردان های فنی ساختمان در صنعت ساختمان به خوبی استفاده نشده است.

بااین توضیحات و با هدف بررسی وضعیت کاردان های فنی ساختمان  گفتگویی با "نجمه پورمیرزایی" نائب رئیس وعضو هئیت مدیره سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران صورت گرفته که از نظر می گذرد:

چابک آنلاین: با وجود سابقه بالا درتشکیل سازمان نظام کاردانی چرا استفاده از کاردان‌ها در صنعت ساختمان کاهش یافته است؟

نجمه پور میرزایی: بخش قابل توجهی از ثروت ملی در حوزه ساختمان و فعالیت‌های مرتبط با آن صرف می‌شود و طبق آمارها، حدود ۳۰ درصد از اقتصاد کشور به صنعت ساختمان اختصاص دارد.

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان با هدف افزایش بهره‌وری از این سرمایه بزرگ و ترویج ساخت و سازهای استاندارد و با کیفیت بیش از ۲۰ سال است که وضع شده و در این قانون جایگاه خاصی برای کاردان‌ های فنی و معماران تجربی فراهم شده است. 

 با این حال،مشاهده می‌شود که این افراد جایگاه مناسبی در صنعت ساخت و ساز ندارند ، همانطور که گفته شد بی توجهی مدیران صنعت ساختمان به وضعیت کاردان ها باعث شده که عملا کاردان ها نتوانند جایگاهی در پروژه های ساختمانی داشته باشند.

 چابک آنلاین: تا چه میزان قوانین و مقررات مربوط به نظام کاردانی نیاز به اصلاح دارند؟ 

نجمه پورمیرزایی: یکی از مشکلاتی که اعضای کاردان و معماران تجربی با آن روبرو هستند، صلاحیتی بوده که طبق قانون به آن ها داده شده که بر این اساس، حداکثر صلاحیت کاردان‌ های دارای پروانه برای نظارت و اجرا  ۳ سقف و ۸۰۰ متر است.

 در مناطق شهری، به ویژه تهران، به دلیل انبوه‌سازی و بلندمرتبه سازی ساختمان‌ها، عملاً ساختمان‌های ۳ طبقه ساخته نمی‌شود.

این امر باعث شده تا پروانه‌های صادره برای  کاردان های فنی ساختمان بی‌استفاده بماندکه این امر به عنوان یک ضعف اساسی و جدی در سازمان مطرح است. 

 یکی از پیشنهادات ما به مدیران وزارتخانه این است که کاردان پایه ۱ با تجربه کافی با مهندس پایه ۳ از نظر ظرفیت کاری برابر باشند.

بدون شک بهبود  فرایند استخدام و آموزش کاردان‌ های فنی ساختمان با قانون گذاری جدید و درست و بهره گیری مناسب از کاردان های فنی امکان پذیر خواهد شد.

چابک آنلاین: در شرایط فعلی سازمان نظام کاردانی فنی ساختمان با چه ضعف هایی مواجه است؟

نجمه پورمیرزایی: در حال حاضر، یکی از مشکلات اساسی سازمان نظام کاردانی ساختمان در کل کشور، کم شدن اعضای کاردان ها و ارتقای تحصیلی و ملحق شدن کاردانها به سازمان نظام مهندسی ساختمان است.

این موضوع در دراز مدت تبعات زیادی برای نظام مهندسی کشور و چرخه ساخت و ساز در پی خواهد داشت .

قانون گذار ازعنوان کاردان و معمار تجربی در قانون استفاده کرده و به این اعضا پروانه اشتغال به کار داده‌ اما در عمل این افراد کنار گذاشته‌ می شوند.

 در ۶ ماه گذشته، بیش از هزار نفر از اعضای سازمان نظام کاردان های فنی ساختمان عضویت خود را لغو کرده و پروانه‌های بدون کاربرد خود را باطل کرده‌اند.

چابک آنلاین:چه انتظاری از دولت برای تسهیل روند کاری کاردان های فنی ساختمان دارید؟ 

 نجمه پورمیرزایی: دولت تاکنون اقدام خاصی برای ایجاد اشتغال برای کاردان‌ های فنی  ساختمان انجام نداده  هر چند که امیدوارم با تغییر قوانین و مقررات، دولت بتواند این مسئله را بهبود بخشد. 

درحال حاضر، در مجلس، قوانین در حال تغییر بوده و امیدوارم که جایگاه ویژه‌ای برای کاردان‌ها در نظر گرفته شود.

متاسفانه، به دلیل ضعف در سازمان نظام کاردانی، ارتباطات موثری با نهاد قانون گذار و تدوین قوانین در راستای منافع این سازمان شکل نگرفته است. 

چابک آنلاین: دلایل اصلی عدم اجرای قانون مجریان ذی صلاح چیست؟

نجمه پورمیرزایی: الزام به داشتن مجری ذی صلاح برای همه ساختمان‌ها وجود دارد،اما این امر برای تمامی ساختمان ها عملیاتی نمی شود مثل تهران؛ با پیگیری های به عمل آمده سازمان نظام کاردانی استان تهران این قانون برای ساختمان های بالای 1000 متر قابل اجرا خواهد شد.

چابک آنلاین: چرا برخی سازمان ها از واگذاری پروژه‌های ساختمانی به کاردان‌ها اجتناب می‌کنند؟ 

نجمه پورمیرزایی: عوامل مختلفی در این موضوع تأثیرگذار هستند،در کشورهای موفق دنیا، مسئول و مدیر یک کارگاه ، تکنسین یا همان کاردان فنی ساختمان است.

هماهنگ کننده مسئولیت کارگران، برنامه ریزی پروژه، ارتباط با ناظر، ارتباط با کارفرما ، همگی برعهده کاردان های فنی ساختمان بوده اما متاسفانه این روند در اندک پروژه های ساختمانی در ایران وجود دارد .

از ابتدای دوره پنجم نظام کاردانی ساختمان استان تهران، من و همکارانم در جلسات و نشست‌های متعدد با مدیران و مسئولان اداره کل راه و شهرسازی و وزارت راه و شهرسازی سعی در پررنگ کردن نقش کاردان ها در صنعت ساختمان  بوده است.

 هدف ما این بوده که از کاردان‌ها و معماران تجربی به عنوان تکنسین‌ها که نقش مهمی در صنعت ساخت و ساز کشور دارند، استفاده شود. 

درجلسات، از پیشنهادات و طرح‌های ما حمایت و استقبال می‌شد، اما در عمل سازمان نظام کاردان فنی ساختمان و اعضای آن نادیده گرفته شده‌اند.

یکی از پیشنهادات هیئت مدیره سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران،مطرح شده این است که در پروانه‌های ساختمان مهندسین ناظر و مجری، حضور یک کاردان و معمار تجربی به عنوان سرپرست کارگاه درج شود.

 این افراد می‌توانند بخشی از عملیات ساخت یا حتی تخریب را مدیریت و اجرا کنند. 

 بعد از ۳ سال حضور در هیئت مدیره این سازمان ، همچنان تعداد اعضا در سازمان نظام کاردانی ساختمان کاهش یافته است.

چابک آنلاین: تعداد اعضای انجمن سازمان نظام کاردانی و ساختمان استان در حال حاضر چه تعداد است؟ 

نجمه پورمیرزایی: آمار تقریبی که سه سال قبل به ما ارائه شد، نشان می‌دهد که حدودا۶۰۰۰ نفر عضو کاردان در سازمان نظام کاردان داشتیم، هر چند که در حال حاضر حدود ۳۰۰۰ نفر عضو کاردان در سازمان نظام کاردان فنی ساختمان هستند که از این ۳۰۰۰ نفر، تقریباً ۱۳۰۰ نفر دارای پروانه هستند. 

چابک آنلاین: آیا وظایف و اختیارات کاردان‌ها بر اساس تجربه و توانمندی‌هایشان ارتقا و گرید بندی می‌شوند؟ 

نجمه پور میرزایی: درباره کاردان‌ها باید گفت که ۵ پس از دریافت مدرک در یکی از ۷ رشته ساختمان، آنها مجاز به شرکت در آزمون اخذ پروانه کاردانی هستند.

 اگر در این آزمون قبول شوند، پروانه کاردانی پایه ۳ به آنها اعطا می‌شود و به مرور زمان، امکان ارتقا و دریافت پایه‌های ۲ و ۱ وجود دارد. 

در جلساتی که با مدیران راه و شهرسازی برگزار شد،مشخص شد که  بسیاری از کاردان‌ها دارای مدرک تحصیلی مهندسی هستند و دارای پروانه اشتغال به کار کاردانی بوده و می توان به آن ها صلاحیتی برابر  مهندس پایه 3 در نظر گرفت تا بتوانند از پروانه‌ اشتغال خود استفاده کنند.

چابک آنلاین:نوع کارکرد سامانه سپامک، سامانه پروانه‌های اشتغال به کار مهندسین، کاردانها و معماران تجربی ساختمان چگونه بوده است؟

نجمه پور میرزایی: سامانه سپامک توانسته مشکلات اداری را به خوبی حل کند از این پس، اعضا برای دریافت یا تمدید پروانه اشتغال خود نیازی ندارند حضور فیزیکی داشته باشند و وقت خود را در مراجعه به سازمان ها تلف نکنند.

این سامانه قادر است این کارها را به راحتی انجام دهد و مشکلاتی مانند ترافیک و زمان‌بری را برطرف کند از این جهت، وجود این سامانه یکی از نقاط قوت آن محسوب می‌شود.

اما درعین حال، یکی از ضعف‌های این سامانه که هنوز در حال ارتقا است، قطع وصلی است. 

بعضی از دسترسی‌ها هنوز به صورت کامل تعریف نشده‌اند. با این حال، به طور کلی،  این سامانه به صورت مثبت دیده می شود.