مداخله روانشناختی در زوجین «نابارور» لازم است؟

به گزارش چابک آنلاین به نقل از ایسنا، نرگس حسینی نیا، با اشاره به تعریف سازمان بهداشت جهانی از ناباروری و با بیان اینکه مطابق با این تعریف عدم موفقیت در باروری به دنبال یک دوره تلاش ۱۲ ماهه برای باردار شدن، "ناباروری" تلقی می‌شود، درباره آثار روانشناختی "ناباروری" بر زوجین نابارور اظهار کرد: پریشانی روانی، افسردگی، اضطراب، اختلال عملکرد جنسی، بی میلی زناشویی ، کاهش اعتماد به نفس، کاهش بهزیستی و کیفیت زندگی از جمله مشکلات روانشناختی در زوجین نابارور است که از زمان تشخیص و مواجهه با ناباروری طی فرایند درمان و حتی پس از تولد فرزند در این زوجین دیده می شود.

وی تعجب، شوک، انکار، خشم، ناامیدی، افسردگی، از دست دادن عزت نفس و اعتماد به نفس، سوگ و از دست دادن حس کنترل عمومی را از جمله واکنش های معمول زوجین نسبت به ناباروری عنوان کرد و رابطه بین ناباروری و استرس روانی را "دو سویه" دانست و افزود: از یک سو زوجین نابارور در مقایسه با زوجین سالم و عادی در معرض استرس و خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات روانی قرار دارند و از سوی دیگر سطوح بالای پریشانی روانی به عنوان یکی از دلایل افزایش ناباروری نشان داده شده است.

این روانشناس سلامت درباره چرایی پنهان کردن احساسات، عقاید و باورها از سوی اغلب زوجین نابارور، تصریح کرد: ناباروری هنوز یک تابو تلقی می شود، بنابراین ممکن است زوجین نابارور در معرض فشار اجتماعی قرار گیرند و از این رو اغلب احساسات، عقاید و باورهای خود را پنهان می‌کنند. بعضا ممکن است اعضای خانواده یا دوستان پس از اطلاع از  مشکل این زوجین نظرات و پیشنهادات معناداری ارائه دهند که  باعث ناراحتی بیشتر آنها شود. در نتیجه امکان کاهش تعاملات اجتماعی در زوجینی که مشکلات ناباروری دارند نیز پیش بینی پذیر است.

حسینی نیا با بیان اینکه "حمایت اجتماعی" یکی از اثرگذارترین مولفه‌ها در سلامت روانی و سازگاری با ناباروری در زوجین نابارور محسوب می‌شود، این را هم گفت که به دنبال عدم حمایت اجتماعی، زوجین نابارور احساس انزوای بیشتر را تجربه خواهند کرد.

به گفته وی، علاوه بر عوارض روانشناختی ناشی از ناباروری برای زوجین نابارور، مجموعه‌ای از عوارض جانبی دیگر ناشی از هورمون ها و داروهای مورد استفاده برای درمان ناباروری نیز می‌تواند زندگی زوجین نابارور را تحت الشعاع قرار دهد.

این روانشناس با ذکر مثالی ادامه داد: برخی از داروها که اغلب به دلیل بهبود تخمک گذاری و افزایش تولید اسپرم به زوجین نابارور تجویز می شوند، می توانند منجر به ایجاد اضطراب، وقفه در خواب و ... شوند. حتی سایر داروهای ناباروری نیز ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند افسردگی، شیدایی، تحریک پذیری و مشکل در تمرکز شوند. از سوی دیگر زوجینی که جهت درمان ناباروری از تخمک یا اسپرم، جنین اهدایی و یا رحم جایگزین استفاده می کنند، در دوران بارداری و حتی پس از به دنیا آمدن فرزندشان فشارهای هیجانی و عاطفی بیشتری را تجربه می کنند.

وی با یادآوری اینکه در حالت ایده آل، مشاوره باید قبل از شروع هر گونه مداخله پزشکی برای کمک به درمان ناباروری بیماران آغاز شود، خاطر نشان کرد: با این وجود مداخله روانشناختی در هر قسمتی از فرآیند ناباروری که انجام شود بازهم می تواند کمک کننده و تاثیرگذار باشد چراکه ممکن است زوجین نابارور با تمرکز بیش از حد بر نتیجه درمان، فرایند درمان ناباروری را با اضطراب، استرس و پریشانی روانی طی کنند که در برخی موارد می تواند اثرات درمان پزشکی را کاهش داده و یا با مشکل مواجه کند.

حسینی نیا در پایان سخنان خود با تاکید بر اهمیت مداخله روانشناختی در درمان ناباروری، تصریح کرد: سازش با ناباروری، مدیریت و مواجهه درست با هیجان های ناشی از ناباروری یا درمان آن، شفقت به خود، استفاده از مهارت های بهینه در رابطه زوجین، کسب حمایت اجتماعی مناسب از جمله مواردی هستند که در مداخلات روانشناختی توسط روانشناسان متخصص در این حوزه استفاده می شود.