مصرف ۴۸ درصد برق تولیدی توسط اقلیت پرمصرف
بر اساس آمارها در حالی 75 درصد از مشترکان بخش خانکی 52 درصد از برق این بخش را مصرف میکنند، 48 درصد دیگر نصیب 25 درصد مشترک پرمصرف و بد مصرف میشود. این در حالی است که 2 درصد مشترک بسیار پرمصرف به تنهایی 10 درصد از برق بخش خانگی را به خود اختصاص می دهند، شاید این مسئله دلایل افزایش قبوض برق برای مشترکان پرمصرفی که یارانه دولتی بیشتری را در بخش انرژی به خود اختصاص می دهند را به خوبی توضیح دهد.
به گزارش چابک آنلاین به نقل از وزارت نیرو، در سالهای متمادی عدم افزایش تعرفه برق مشترکان به ویژه مشترکان پرمصرف به گونهای که بتواند تمام و یا بخش زیادی از هزینههای تأمین برق را پوشش دهد، سبب شده است تا آن دسته از مشترکانی که مصرف برق بیشتری دارند، عملاً، از یارانه بیشتری نیز بهرهمند شوند.
مشکل بزرگی که باعث شده است سرمایه و اعتباراتی که در شرایط عادی باید صرف تحقیق، توسعه و نوسازی زیرساختهای صنعت برق شود، صرف اعطای یارانه به مشترکان پرمصرف شود.
دیگر نتیجه نامطلوب این رویه آن است که مشترکان بخش خانگی به ویژه مشترکان پرمصرف عملاً انگیزهای برای ارتقاء بهرهوری وسایل برقی و کاهش مصرف برق نداشته باشند و پرداخت قبوض ناچیز برق را به اصلاح رویه مصرف برق یا ارتقای بهره وری وسایل برقی خود ترجیح دهند.
همچنین در سایه این مشکل بزرگ سرمایهگذاری در بخش انرژیهای پاک و تجدیدپذیر که در مرحله احداث و راهاندازی نسبت به نیروگاههای حرارتی هزینه بیشتری نیاز دارند، از جذابیت خاصی برای سرمایهگذاری برخوردار نباشد و به همین دلیل نیز مشاهده میشود که در حال حاضر انرژیهای تجدیدپذیر سهم ناچیزی در سبد تولید برق کشور دارند.
اهمیت این موضوع زمانی صدچندان میشود که بدانیم سهم مصرف برق همه مشترکان بخش خانگی با یکدیگر برابر نیست و مشترکان پرمصرف نسبت به مشترکان کم مصرف برق بیشتری مصرف میکنند.
مستند به داده و اطلاعات دفتر سرمایهگذاری و تنظیم مقررات بازار آب و برق وزارت نیرو (شرکت مادرتخصصی توانیر)، ۷۵ درصد مشترکان بخش خانگی که الگوی مصرف برق را رعایت میکنند، تنها سهم ۵۲ درصد برق مصرف میکنند و ۴۸ درصد برق تولیدی باقی مانده این بخش نیز توسط ۲۵ درصد مشترکان پرمصرف استفاده میشود.
بر اساس این اطلاعات ۱۵ درصد مشترکان تا ۱.۵ برابر الگو برق مصرف میکنند که سهم مصرف آنها ۱۸ درصد است و نیز ۸ درصد مشترکان خانگی نیز بین ۱.۵ برابر تا ۲.۵ برابر برق مصرف میکنند که آنها نیز ۲۰ درصد کل مصرف برق را به خود اختصاص دادهاند.
همچنین ۲ درصد مشترکان بخش خانگی که مصرف برق آنها بیش از ۲.۵ برابر الگو برق مصرف میکنند که این مشترکان نیز با وجود جمعیت کمی که دارند به تنهایی ۱۰ درصد برق خانگی کشور را مصرف میکنند.
همانطور که این داده و اطلاعات نشان میدهد، مشترکان پرمصرف و بسیار پرمصرف با وجود جمعیت کمی دارند، سهم بسیار زیادی از مصرف برق کشور را به خود اختصاص دادهاند و بر این اساس از یارانه بیشتری نیز نسبت به مشترکان کم مصرف بهرهمند میشوند.
رویه نادرستی که در قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق بر اصلاح آن تأکید شده و بر اساس این قانون دولت مکلف است تا با هدف اصلاح نظام پرداخت یارانه به مشترکان صنعت برق و نیز جذاب کردن اقتصاد این صنعت، نسبت به افزایش تعرفه برق مشترکان به صورت پلکانی اقدام کند.
بر اساس این اقدام، آن دسته از مشترکان برق که در چهارچوب الگو مصرف میکنند، افزایش قابل توجهی در تعرفه برق خود نسبت به سال گذشته نخواهند داشت، اما مشترکانی که بالاتر از الگو برق مصرف میکنند، به صورت پلکانی مشمول افزایش تعرفه برق خواهند شد.
در جریان این افزایش تعرفهها ۷۵ درصد از مشترکان قبض کمتر از ۵۰ هزار تومان دریافت میکنند و تغییرات جدی را در قبض خود مشاهده نمیکنند، اما آن دسته از مشترکانی که بالاتر از الگوی فصلی منطقهای که در آن زندگی میکنند، برق مصرف کنند، به میزانی که از سقف الگو عبور کنند مشمول قبوض پلکانی برق خواهند شد.
اتفاقی که از یکسو به رفع ناترازی اقتصادی صنعت برق و رونق گرفتن بخش تولید با ورود مؤثر بخش خصوصی به این بخش منجر خواهد شد، از سوی دیگر زمینه را برای ارتقای بهره وری و بهینهسازی مصرف مهیا کرده و مهمتر از آن به توزیع عادلانه یارانه انرژی برق کمک خواهد کرد.