جزئیات آیین نامه؛
مقررات موسسات بیمه در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی
مقررات موسسات بیمه در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی به شرح زیر به تصویب رسیده است.
فصل اول - تعاریف
ماده ۱. در این آیین نامه واژه‌های زیر به جای عبارت‌های مشروح‌‌مربوط به کار می‌رود:
الف) مناطق آزاد: مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی‌ایران.
ب) سایر نقاط کشور: کشور جمهوری اسلامی ایران به استثنای مناطق‌آزاد.
پ) منطقه: هریک از مناطق آزاد.
ت) سازمان: سازمان هریک از مناطق آزاد.
ث) مؤسسات موضوع این آیین‌نامه: کلیه مؤسسات مذکور در ماده (۲)این آیین‌نامه.
ج) مؤسسات بیمه: مؤسسات بیمه‌ای که طبق مقررات این آیین نامه‌مجاز به فعالیت درمنطقه میباشند.
چ) مؤسسات بیمه متقابل: مؤسسات بیمه‌ای که خدمات خود را به‌صورت بیمه متقابل تنها به اعضا ارایه می‌نمایند.
ح) مؤسسه کارگزاری بیمه: شخص حقوقی که در مقابل دریافت کارمزد ، واسطه انجام معاملات بیمه و یا بیمه اتکایی بین طرف‌ها بوده و شغل اوتنها ارایه خدمات بیمه‌ای باشد.
خ) شعبه: واحد تابعه یکی از مؤسسات بیمه ایرانی که در چهارچوب موضوع و وظایف مؤسسه اصلی تحت نام ومسؤولیت آن در منطقه فعالیت می‌کند.
د) نمایندگی بیمه: شخص حقیقی یا حقوقی که براساس قرارداد نمایندگی با یکی از مؤسسات بیمه ایرانی و مقررات این آیین نامه، انجام بخشی از موضوع و وظایف مؤسسه طرف قرارداد در امر بیمه را درمنطقه به عهده گرفته است.
ذ) دفتر ارتباطی :دفتر موسسات بیمه ثبت شده در مناطق آزاد که به منظور تسهیل ارتباط با بیمه مرکزی ایران و دیگر سازمان ها ی ذیربط در سایر نقاط کشور ایجاد می شود .
فصل دوم. تأسیس
ماده ۲. عملیات بیمه و بیمه اتکایی در مناطق آزاد به وسیله مؤسساتی که‌بنا به پیشنهاد سازمان، طبق مقررات این آیین نامه‌از بیمه مرکزی ایران‌مجوز دریافت داشته و به یکی از صورت‌های زیر به ثبت برسند انجام‌خواهد شد:
۱. شرکت سهامی یا تعاونی بیمه ایرانی با مشارکت سهامداران حقیقی‌و حقوقی ایرانی و یا خارجی که کلیه‌سهام آن با نام باشد.
۲. مؤسسه نمایندگی و یا کارگزاری بیمه.
تبصره ۱. تأسیس شعبه توسط مؤسسات بیمه با رعایت مقررات این آیین‌نامه و ثبت در منطقه بلامانع است.
تبصره ۲. اعطای نمایندگی بیمه به‌اشخاص حقیقی با رعایت ضوابطی که‌به تصویب شورای عالی بیمه می‌رسد امکان‌پذیر است.
تبصره ۳. مؤسسات بیمه ایرانی مشمول مقررات قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری (اعم از دولتی و غیر دولتی ) مجاز به فعالیت در مناطق آزاد به یکی از اشکار زیر میباشند:
الف - تاسیس شعبه و ایجاد نمایندگی با رعایت قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری
ب - تاسیس موسسه بیمه با مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی در چارچوب مقررات این آئین نامه .
تبصره ۴ : ضوابط ایجاد و محدوده فعالیت دفاتر ارتباطی موسسات بیمه از سوی بیمه مرکزی ایران تعیین و اعلام خواهد شد .
ماده ۳. مؤسساتی که در اجرای این آیین نامه اجازه فعالیت درمنطقه‌دریافت می‌نمایند، مجاز به عرضه بیمه برای اشخاص مقیم، موضوعات‌و موارد بیمه موجود در سایر نقاط کشور و بیمه حمل و نقل کالای‌وارداتی به سایر نقاط کشور که قرارداد خرید آن در ایران منعقد یااعتباراسنادی آن در ایران باز شده است نمی‌باشند. عملیات بیمه اتکایی ازشمول حکم این ماده مستثناست.
تبصره ۱. مؤسساتی که تنها اجازه فعالیت بیمه‌ای مستقیم در منطقه رادارند نمی‌تواننداز مؤسسات‌بیمه سایر نقاط کشور بیمه اتکایی قبول‌نمایند.
تبصره ۲. مؤسسات بیمه می‌توانند نسبت به بیمه اموال و مسؤولیت(غیربیمه اشخاص) در چهارچوب این آیین نامه و رعایت قوانین ومقررات مربوط در مناطق ویژه‌اقتصادی فعالیت کنند.
تبصره ۳. صدور بیمه نامه توسط مؤسسات بیمه‌ای مناطق آزاد برای آن‌دسته از موضوعات و موارد بیمه‌ای که از طرف مؤسسات بیمه‌ای ایرانی‌فعال در سایر نقاط کشور عرضه نمی‌شود ازشمول این ماده مستثناست وفهرست این قبیل موضوعات و موارد بیمه مجاز در سایر نقاط کشور،برای مؤسسات بیمه، توسط بیمه مرکزی ایران حداکثر ظرف ۳ ماه ازتاریخ تصویب این مقررات، تهیه و به‌سازمان‌ها اعلام می‌شود.
ماده ۴. حداقل سرمایه برای مؤسسات بیمه، نمایندگی و کارگزاری بیمه‌به قرار زیر است:
۱. مؤسسات بیمه مستقیم با سرمایه حداقل پانزده میلیارد(۱۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال تشکیل‌می‌شوند که باید حداقل پنجاه درصد(۵۰%) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
۲. مؤسسات بیمه متقابل با سرمایه حداقل دویست میلیون(۲۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل (۵۰%) آن‌به‌صورت نقد پرداخت شده باشد.
۳. مؤسسات بیمه اتکایی با سرمایه حداقل هشتاد و پنج میلیارد(۸۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل پنجاه درصد(۵۰%) آن به صورت نقد پرداخت‌شده باشد.
۴. مؤسسات نمایندگی و یا کارگزاری بیمه با سرمایه حداقل سیصدمیلیون (۳۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل پنجاه‌درصد (۵۰%) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
تبصره۱. هرگونه تعدیل در ارقام مندرج در این ماده هر ۲ سال یکبارموکول به پیشنهاد مشترک‌دبیرخانه‌شورای‌عالی‌مناطق‌آزاد وبیمه‌مرکزی‌ایران و تصویب هیأت وزیران است.
تبصره ۲. سهامداران خارجی مؤسسات‌موضوع این آیین نامه سهم‌الشرکه ریالی خود را باید به ارزهای مورد قبول بانک مرکزی ایران‌پرداخته و یا گواهی تبدیل ارز را ارایه نمایند.
تبصره ۳. وجوه سرمایه موضوع این ماده باید نزد یکی از بانک های‌موردتأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که ترجیحا در مناطق آزاددارای شعبه باشد واریز شود
فصل سوم. مجوز ثبت و پروانه فعالیت
ماده ۵. ثبت مؤسسات موضوع این آیین نامه در منطقه، موکول به‌ارایه مجوز ثبت که توسط بیمه مرکزی ایران صادر می‌شود و ثبت هرگونه‌تغییرات بعدی در اساسنامه،مدیران ، میزان سرمایه و سهام مؤسساتی‌که‌به‌ثبت‌رسیده‌باشند موکول‌به ارایه موافقت بیمه مرکزی ایران است.
ماده۶. برای تحصیل مجوز ثبت، مدارک و اطلاعات زیر باید به بیمه‌مرکزی ایران تسلیم شود:
الف) اساسنامه مؤسسه.
ب) میزان سرمایه مؤسسه، رسید یا گواهینامه تعهد پرداخت آن.
پ) سهام نقدی و غیرنقدی ونحوه پرداخت آن‌ها.
ت) صورت اسامی سهامداران، بازرسان و مدیران و تابعیت و تعدادسهام هریک از آن‌ها .
ث) اسناد و مدارک و اطلاعات دیگری که معرف صلاحیت مالی وفنی مؤسسه و حسن شهرت مدیران آن باشد.
تبصره . مجوز ثبت صادر شده برای مدت ۶ ماه اعتبار دارد. در صورت‌عدم ثبت مؤسسه ظرف مهلت مذکور باید مجددا مجوز ثبت تحصیل‌شود.
ماده ۷. بیمه مرکزی ایران موظف است‌حداکثر ظرف ۳۰ روز از تاریخ‌تسلیم آخرین مدارک و اطلاعات خواسته شده با رعایت ماده (۲۸) قانون‌چگونگی اداره مناطق ازاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران -مصوب ۱۳۷۲ - و مقررات این‌آیین نامه نظر خود را اعم از قبول یا ردتقاضا به طور کتبی به سازمان اعلام نمایند.
تبصره . در صورتی که متقاضی به نظر اعلام شده اعتراض داشته باشدمی‌تواند ظرف ۳۰ روز اعتراض خود را به مجمع عمومی‌بیمه مرکزی‌ایران تسلیم کند. تصمیم مجمع مزبور قطعی و لازم الاجراست.
ماده ۸. بیمه مرکزی ایران با دریافت گواهی ثبت مؤسسه در منطقه،پروانه فعالیت برای بیمه اتکایی، یک یا چند رشته بیمه مستقیم و یاهر دوصادر خواهد کرد.
فصل چهارم. لغو پروانه و محدود نمودن فعالیت
ماده ۹. پروانه فعالیت صادر شده توسط بیمه مرکزی ایران برای تمام‌رشته‌ها یا رشته‌های معین در موارد زیر لغو خواهد شد:
الف) درصورت تقاضای دارنده پروانه.
ب) در صورتی که مؤسسه تا یکسال پس از صدور پروانه عملیات‌خود را در منطقه شروع نکرده باشد.
پ) در صورت ورشکستگی مؤسسه.
ت) در صورتی که به تشخیص بیمه‌مرکزی ایران و تأیید شورای عالی‌بیمه، وضع مالی مؤسسه طوری باشد که نتواند به تعهدات خود عمل‌نماید یا ادامه فعالیت مؤسسه به زیان بیمه‌شدگان و بیمه گذاران و صاحبان‌حقوق آن‌ها باشد.
ث) سایرموارد پیش بینی شده در این آیین نامه.
ماده ۱۰. در مواردی‌که مؤسسات‌موضوع‌این آیین‌نامه برخلاف اساسنامه‌خود یا مقررات‌این آیین‌نامه‌یا حسب اعلام‌سازمان برخلاف سایرمقررات‌حاکم بر این مؤسسات‌در منطقه رفتار نمایند، به پیشنهاد بیمه مرکزی‌ایران و تصویب شورای عالی بیمه از فعالیت در رشته یا رشته‌های‌معین یابیمه‌های اتکایی به‌طور موقت یا دایم ممنوع‌خواهند شد.
ماده ۱۱. صدور و لغو پروانه‌فعالیت مؤسسات موضوع این آیین نامه یاممنوعیت آن‌ها از فعالیت به طور موقت و اطلاعاتی که از لحاظ حفظ منافع بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آن‌ها لازم باشد، به‌هزینه خود مؤسسه توسط بیمه‌مرکزی ایران در روزنامه رسمی کشور ویکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار تهران و منطقه در دو نوبت به فاصله یک‌ماه آگهی خواهد شد.
ماده ۱۲. در صورتی که پروانه فعالیت مؤسسه بیمه‌ای برای یک یاچندرشته بیمه یا بیمه اتکایی به طور دایم لغو شود بنا به پیشنهاد بیمه مرکزی‌ایران و تصویب شورای عالی بیمه، ترتیبی اتخاذ خواهد شد که متضمن‌منافع بیمه گذاران، بیمه شدگان و صاحبان حقوق آن‌ها باشد.از جمله این‌ترتیبات، انتقال پرتفوی مؤسسه با کلیه سوابق و اسناد مربوط به حقوق وتعهدات آن به مؤسسه دیگری که مجاز به فعالیت در منطقه باشد خواهدبود.
فصل پنجم. نحوه فعالیت
ماده ۱۳. مؤسسات‌بیمه موضوع این آیین نامه موظفند حساب‌اندوخته‌های قانونی و ذخایر فنی خود را نگهدارند و نحوه به‌کار افتادن‌آن‌ها را به صورت مشخص منعکس نمایند. انواع اندوخته‌های قانونی وذخایر فنی برای هریک ازرشته‌های بیمه و میزان و طرز محاسبه، هم‌چنین ترتیب به کار انداختن این اندوخته‌ها و ذخایر و نیز سرمایه مؤسسه‌و نحوه ارزیابی اموال منقول و غیرمنقول که نماینده منابع مالی مؤسسات‌مذکور است به موجب‌دستورالعمل هایی است که به تصویب شورای‌عالی بیمه می‌رسند.
ماده ۱۴. مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه موظفند ده درصد (۱۰%)از کلیه معاملات بیمه‌ای مستقیم خود را نزد بیمه مرکزی ایران‌بیمه‌اتکایی نمایند. بیمه مرکزی ایران در قبول یا رد اتکایی مزبور مجازمی‌باشد.
تبصره . نرخ کارمزد و سایر شرایط به موجب دستورالعملی است که به‌تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده ۱۵. اموال‌مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه هم چنین اندوخته‌هاو ذخایر مذکور در ماه (۱۳) تضمین حقوق و مطالبات بیمه گذاران و بیمه‌شدگان و صاحبان حقوق آنان است و در صورت انحلال یاورشکستگی‌مؤسسه، بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان نسبت به سایربستانکاران حق تقدم دارند.
تبصره ۱. در میان رشته‌های مختلف بیمه حق تقدم با بیمه عمر است.
تبصره ۲. مؤسسات‌مذکور در این ماده نمی‌توانند بدون موافقت قبلی‌بیمه مرکزی ایران اموال خود را صلح حقوق نمایند و یا به رهن واگذارکنند و یا موضوع هر نوع معامله با حق استرداد قرار دهند.
تبصره ۳. دفاتر اسناد رسمی‌موظفند هنگام انجام معاملات موضوع‌تبصره (۲) این ماده، مطابق بخش اخیر ماده (۶۰) قانون تأسیس بیمه‌مرکزی ایران و بیمه گری موافقتنامه بیمه مرکزی ایران را مطالبه و مفاد آن‌را در سند منعکس نمایند.
ماده۱۶. مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه موظفند ترازنامه و صورت‌سود و زیان خود را در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار تهران و منطقه‌درج نمایند.
ماده ۱۷. مؤسسات موضوع این آیین نامه موظفند هرگونه‌تغییر درسهامداران عمده، مدیران و بازرسان (حسابرسان) مؤسسه را ظرف دوهفته به اطلاع بیمه مرکزی ایران برسانند.
ماده ۱۸. اشخاصی که در ایران یا در خارج از کشور به یکی از جرایم‌قتل، سرقت،خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، صدور چک بی محل واختلاس یا معاونت در جرایم مذکور محکوم شده باشند ، هم چنین‌ورشکستگان به تقصیر و تقلب نمی‌توانند جزو مؤسسان یا مدیران‌مؤسسات موضوع‌این آیین نامه باشند.
ماده ۱۹. مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه از نظر ادغام و انتقال‌عملیات، انحلال و ورشکستگی، تابع مقررات این آیین نامه و مواد (۵۱)الی (۵۹) قانون تأسیس بیمه مرکزی‌ایران وبیمه‌گری میباشند.
فصل ششم. نظارت
ماده ۲۰. بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این آیین نامه بر فعالیت‌مؤسسات موضوع این آیین نامه در منطقه نظارت خواهد کرد.
ماده ۲۱. مؤسسات موضوع این آیین نامه‌حسب مورد موظفند:
الف) حساب‌ها و صورت‌های مالی خود را طبق نمونه‌ای که به‌پیشنهاد بیمه مرکزی ایران به تأیید شورای عالی بیمه می‌رسد تنظیم ونگهداری نمایند.
ب) یک نسخه از صورت‌های مالی‌خود را که مورد رسیدگی و اظهارنظر حسابرسان تأیید شده توسط سازمان حسابرسی یا حسابرسان معتبربین‌المللی قرار گرفته است حداکثر ظرف ۶ ماه از پایان دوره مالی به بیمه‌مرکزی ایران تسلیم کنند.
پ) صورت وضعیت عملیات بیمه‌ای سالانه خود را طبق نمونه‌ای که‌بیمه مرکزی ایران تهیه می‌کند، تنظیم و ظرف ۳ ماه از پایان دوره مربوط به‌بیمه مرکزی ایران تسلیم نمایند.
ت) سایر اطلاعات و آمار دوره‌ای یا موردی را که بیمه مرکزی ایران به منظور نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه لازم تشخیص دهد در اختیارسازمان قرار دهند.
ث) با بازرسان اعزامی که با حکم کتبی یکی از اعضای هیأت عامل‌بیمه مرکزی‌ایران و با اطلاع دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد در محل‌حضور پیدا می‌کنند همکاری نمایند و اطلاعات لازم را در اختیار آنان‌قرار دهند.
تبصره . مؤسسات بیمه‌ای که بیمه نامه‌های بلند مدت زندگی‌عرضه‌می‌نمایند، علاوه بر رعایت ترتیبات فوق موظفند ترتیبی اتخاذ کنند تاحساب‌ها و ذخایر فنی مربوط مورد رسیدگی و تأیید محاسب فنی موردقبول بیمه مرکزی ایران قرار گیرد.
ماده ۲۲. حسابرسان مؤسسات بیمه موضوع این آیین نامه علاوه بروظایف قانونی و حرفه‌ای مکلفند در گزارش نهایی خود نسبت به حسن‌اجرای مقررات این آیین نامه نیز اظهار نظر نمایند.
ماده ۲۳. بیمه مرکزی ایران در صورت‌مشاهده هرگونه تخلف مؤسسات‌موضوع این آیین‌نامه از مقررات مربوط، مراتب را به طور کتبی به مؤسسه‌و سازمان اعلام و مهلت مناسبی را برای رفع ایراد تعیین و ابلاغ می‌نماید. در صورت عدم رفع به‌موقع تخلف یا تکرار تخلف، بیمه مرکزی‌ایران حسب مورد و با اخطار کتبی مطابق ماده (۱۰) این آیین نامه عمل‌خواهد کرد.
ماده ۲۴. ارزش خالص دارایی‌ها (حقوق صاحبان سهام) در مؤسسات‌بیمه موضوع‌این آیین نامه هیچ‌گاه نباید از بزرگ‌ترین رقم حاصل ازبندهای زیر کمتر باشد:
الف) نود درصد (۹۰%) حداقل سرمایه پرداخت شده طبق مقررات‌این آیین‌نامه.
ب) ده درصد (۱۰%) حق بیمه‌های صادر شده‌ناخالص آخرین سال‌مالی ضربدر نسبت نگهداری خسارت دوره.
ج) چهارده و سه دهم (۳/۱۴%) درصد میانگین سالانه کل خسارات‌ایجاد شده در سه دوره مالی قبل ضربدر نسبت نگهداری خسارت دوره.
تبصره . نسبت نگهداری خسارت دوره عبارت است از: کل خسارت ایجاد شده دوره مربوط /کل خسارت‌های ایجاد شده پس از کسر خسارت سهم بیمه گران اتکایی
ماده ۲۵. در صورت عدم حصول‌نصاب‌های مندرج در ماده (۲۴) این‌آیین نامه، مؤسسه بیمه موظف است طرح خود در خصوص نیل به‌نصاب‌های مذکور را ظرف ۳ ماه از پایان مهلت مقرر برای ارایه‌صورت‌های مالی، به تأیید بیمه مرکزی ایران‌برساند در غیر این صورت‌بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این آیین نامه نسبت به محدود کردن‌فعالیت یا لغو پروانه مؤسسه بیمه حسب مورد اقدام خواهد کرد. در هرحال زمان اجرای طرح ارایه شده نبایدبیشتر از یکسال باشد.
ماده ۲۶. مؤسسات موضوع این آیین نامه مکلفند کلیه دارایی‌های معرف‌بدهی‌ها و ذخایر عملیات بیمه‌ای، هم چنین سرمایه و اندوخته‌های خودرا تنها در مناطق آزاد یا سایر نقاط کشورنگهداری و سرمایه گذاری‌نمایند. تبصره . نگهداری بخشی از دارایی‌های موضوع این ماده در خارج ازکشور با تأیید سازمان و موافقت بیمه مرکزی ایران مجاز است.
فصل هفتم. سایر مقررات
ماده ۲۷. مؤسسات بیمه و نمایندگان و کارگزاران رسمی بیمه مسؤول‌جبران خساراتی میباشند که در اجرای وظایفشان به سبب تقصیر و یامسامحه آن‌ها یا کارکنانشان به دیگران وارد آید. هر مؤسسه بیمه در رشته‌یارشته‌های معینی که پروانه بیمه ندارد رأسا یا به وسیله نمایندگان خودقبول بیمه نماید، مکلف به جبران خسارت زیان دیده خواهد بود.
ماده ۲۸. از عملیات اشخاصی که بدون تحصیل پروانه مبادرت به‌عملیات‌بیمه و یا بیمه‌اتکایی موضوع این آیین نامه نمایند، به‌درخواست‌بیمه مرکزی ایران توسط سازمان جلوگیری به عمل آمده وبه‌علاوه‌در صورت‌لزوم، بیمه‌مرکزی‌ایران‌اشخاص‌مزبور را براساس‌مقررات ماده (۲۱)ضوابط ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی ومعنوی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران -مصوب ۴/۲/۱۳۷۴ شورای عالی مناطق آزاد - و سایر قوانین و مقررات‌مربوط از طریق مراجع‌ذی‌صلاح تحت پیگرد قرار خواهد داد.
ماده ۲۹. رئیس شورای عالی بیمه در کلیه مواردی که اعضای شورای‌عالی بیمه را به‌منظور اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعات مربوط به‌تأسیس یا فعالیت مؤسسات بیمه درمناطق آزاد دعوت می‌نماید، از دبیرشورای عالی مناطق آزاد یا نماینده وی نیز برای شرکت در جلسه دعوت‌می‌کند. در این جلسات دبیر شورای عالی مناطق آزاد یا نماینده وی نیزحق رأی خواهد داشت.
ماده۳۰. فعالیت مؤسسات موضوع این آیین نامه تنها تابع مقررات این‌آیین نامه است و در موارد پیش بینی نشده از حیث اداره امور مؤسسه،تابع قانون تجارت و قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت خواهد بود.
ماده ۳۱. از تاریخ تصویب این آیین نامه، کلیه مقررات مغایر با آن درمنطقه لغو می‌شود.
