اختصاصی چابک‌آنلاین؛
تکافل، فرصت‌ها و چالش‌ها
امنیت از نیازهای اولیه و اساسی آحاد بشر است. رسالت بنیادی انواع بیمه نامه، حمایت از افراد برای مقابله با ریسک احتمالی و ایجاد امنیت خاطر است.
به گزارش چابک آنلاین، بیمه موجب ایجاد فضایی مناسب و ایمن برای فعالیت‌های اقتصادی،تولیدی و سرمایه‌گذاری در جامعه را فراهم می‌سازد.
موضوع همراهی،همدلی وکمک و تعاون در هنگام بروز حوادث ناگوار به همنوعان نیز قدمتی به قدمت تاریخ بشر دارد.
اما موضوع بیمه با سازوکارهای مدون و ظهور و بروز بیمه‌های بازرگانی به سده‌های اخیر برمی‌گردد.
موضوع بیمه تکافل با محوریت تعاون در اسلام از جمله اقداماتی است که درکشورهای اسلامی و در حدود 45 سال گذشته ایجاد شده و رشد و توسعه‌یافته و زمینه ایجاد بیمه تکافل را فراهم ساخته است.
صنعت بیمه به همراه صنعت بانک و بورس، سه رکن بازار مالی واقتصاد کشور را تشکیل می‌دهند.
علاوه برآن، صنعت بیمه پشتیبان آن دو بازار دیگر از جهت تأمین منابع مالی و هم پوشش‌های بیمه‌ای مورد نیاز آن بازارها وذینفعان آن است.
بیمه تکافل تاکنون در بازار بیمه کشور و نیز بازارهای مالی سابقه ای نداشته و همچنان ناشناخته مانده است.
تاکنون غیرازبحث‌های نظری، ظاهراً اقدام عملی قابل‌ذکری دراین‌باره به عمل نیامده است.
درهمین رابطه گفتگویی با خشایار نصیری مطلق، کارشناس صنعت بیمه داشتیم که از نظر می گذرد:
1-بیمه تکافل چیست؟
نصیری مطلق: تکافل در لغت به معنی ضمانت متقابل است و در عمل عبارت است از نوعی از عملیات بیمه‌ای جایگزین بیمه‌های بازرگانی متعارف و متداول که از سال های 1975 به بعد درکشورهای اسلامی ایجاد شد و توسعه‌یافت.
در تکافل مشترکین و طرفین یکدیگر را در برابر ریسک‌ها و زیان‌های احتمالی که ممکن است به وقوع بینجامد درچارچوب قواعد فقهی ناظر بر تکافل ، حمایت و ضمانت می‌کنند.
درسال‌های اخیر،تکافل به‌عنوان یک الگوی بیمه‌ای و نیز مالی درکشورهای اسلامی موردتوجه قرارگرفته است و روزبه‌روز نیز در حال گسترش کمی و کیفی است.
به‌نوعی پاسخگوی همه‌کسانی است که نسبت به بیمه‌های متداول ابهامات شرعی و فقهی دارند.
بیمه‌های تکافل تاکنون و به دلایل مختلف در بازار بیمه کشورمان سهمی نداشته است.
مدتی است که بیمه مرکزی ج.ا.ا و پژوهشکده بیمه توجهی خاص به موضوع تکافل داشته‌اند و سمینارها و نشست‌های متعددی را درباره تکافل برگزار کرده‌اند.
به نظر می‌رسد که موضوع تکافل از برنامه‌های ابلاغی دولت سیزدهم و وزیر اقتصاد بوده که در دستور کار بیمه مرکزی نیز قرارگرفته وامیدواریم با این اقدامات و اقدامات تکمیلی آن به‌زودی شاهد فعالیت‌های شرکت‌های بیمه تکافل در ایران باشیم.
2-اساساً چه تفاوتی بین صنعت تکافل و صنعت بیمه بازرگانی وجود دارد؟
نصیری مطلق: هم شرکت‌های بیمه بازرگانی متعارف و هم بیمه تکافل برای حمایت از بیمه‌شدگان و اعضا و مشترکان خود ایجاد شده‌اند.
بنابراین درهدف مشترک هستند و تفاوت عمده و اساسی آن در این است که بیمه تکافل ملاحظات فقهی گروه‌هایی از مسلمانان را که به لحاظ شرعی ابهاماتی در بیمه‌های متداول داشته‌اند، برطرف کرده است.
بدیهی است که رعایت این ملاحظات در عملیات بیمه‌ای تغییراتی در شیوه‌های اجرایی و نیز مالی آن ایجاد خواهد کرد .
مقایسه بیمه‌های بازرگانی و تکافل
3- الگوهای تکافل در دنیا به چگونه است؟
نصیری مطلق: براساس بررسی‌های انجام‌شده درکشورهای اسلامی و کشورهای دارای بیمه تکافل ، الگوهای متفاوتی از بیمه تکافل رواج داردکه بیشتر آن‌ها از الگوهای : مضاربه ، وکالت و یا الگوی تلفیقی بهره می‌برند که در الگوی مضاربه سود و زیان بین شرکت تکافل و بیمه‌گذاران تقسیم می‌شود.
در الگوی وکالت ، شرکت تکافل به‌عنوان وکیل بیمه‌گذاران عمل می‌کند .
4- چالش‌های احتمالی اجرای بیمه تکافل در ایران چیست؟
نصیری مطلق: آن‌گونه که قبلاً نیز اشاره شد ، علیرغم مطالعات نظری و توصیه به استفاده از ظرفیت بیمه تکافل در کشور تاکنون اقدام عملی خاصی دراین باره هنوز مشاهده نشده است.
اما با توجه به برخی از کارکردها و نیز رایج بودن بیمه تکافل درکشورهای اسلامی وهمچنین پرتفوی قابل‌توجه آن ، ورود به این عرصه در سطح ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
از چالش عمده ترین چالش بیمه تکافل به میتوان به عدم تبیین جایگاه و مقررات اجرایی آن و رقابت با بیمه های جاری و شرایط اقتصادی کشور اشاره کرد.
5-آیا در قوانین بیمه کشور موضوع تکافل دیده‌شده است؟
نصیری مطلق: ازآنجایی‌که موضوع بیمه تکافل پدیده جدیدی است، بنابراین در قوانین جاری درباره ایجاد و عدم ایجاد بیمه تکافل اشاره‌ای وجود ندارد.
البته ایجاد بیمه تکافل درکشور با قوانین موضوعه جاری نیز مغایرتی ندارد و نیازی به قانون‌گذاری جدید نیست.
اما لازم است که بیمه مرکزی و شورای عالی بیمه مقررات وشرایط ایجاد بیمه تکافل را دریکی از آیین‌نامه‌های شورای عالی بیمه تدوین و زمینه را برای علاقه‌مندان فراهم سازند و در صورت نیاز قوانین جاری نیز حداقل با مواد الحاقی قانون بیمه را بروز نمایند.
بیمه تکافل یک نظام بیمه‌ای است که محصولات بیمه‌ای در چارچوب آن تعریف و تبیین می شود.
تجربه کشورهای دیگر هم همین را می‌گوید.
و درنهایت ورود تکافل به صنعت بیمه کشور چه تأثیری در گسترش بیمه و افزایش ضریب نفوذ بیمه دارد؟
واقعیت این است که هرچه قوانین و مقررات بیمه ای بیمه شمول بیشتری پیدا کند ، ظرفیت آن نیز گسترش خواهد یافت و به توسعه کمی و کیفی بیمه در کشور خواهد افزود.
از طرف دیگر، ورود هرگونه پدیده جدیدی در بازارهای اقتصادی، علاوه بر هم‌افزایی ، موجب رقابت بیشتر ، ایجاد خلاقیت و توسعه درون‌زا می شود که خروجی آن گسترش کمی و کیفی صنعت بیمه و افزایش ضریب بیمه و سرانه بیمه در انواع رشته‌های بیمه‌ای خواهد بود.
