تاریخچه صنعت لیزینگ ایران درگذر زمان

به گزارش چابک آنلاین، از آغاز فعالیت رسمی در سال 1354 با تأسیس شرکت لیزینگ ایران، این صنعت همواره تحت تأثیر تحولات اقتصادی، و اجتماعی قرار داشته است.

صنعت لیزینگ در ایران در اوایل دهه 50 با تأسیس اولین شرکت لیزینگ با مشارکت فنی و مالی فرانسویان آغاز به کار کرد.

در سال 1356، دومین شرکت لیزینگ به نام آریا لیزینگ نیز تأسیس شد.

درسال 1360، دو شرکت لیزینگ بزرگ موجود درآن زمان ملی شدند و در سال 1362، لیزینگ درقالب عقد اجاره به شرط تملیک به رسمیت شناخته شد.

با گذشت زمان و ایجاد ثبات نسبی در وضعیت اقتصادی کشور، صنعت لیزینگ وارد مرحله جدیدی از توسعه شد.

درسال 1373، با تأسیس شرکت پارس لیزینگ، بخش خصوصی به طور رسمی وارد عرصه لیزینگ شد و رقابت در این صنعت افزایش یافت.

این رویداد نقطه عطفی درتاریخ لیزینگ ایران محسوب می‌شود، چرا که ورود بخش خصوصی به این صنعت، نوآوری و تنوع خدمات را به همراه داشت.

درسال 1381، به منظور ایجاد هماهنگی ونظارت بیشتر بر فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ، انجمن لیزینگ ایران تأسیس شد.

این انجمن با گرد هم آوردن شرکت‌های لیزینگ، به دنبال بهبود استانداردهای صنعت و ایجاد یک فضای رقابتی سالم بود.

سال 1383، با تصویب قانون تنظیم بازارغیرمتشکل پولی، چارچوب قانونی فعالیت شرکت‌های لیزینگ مشخص‌تر شد و امکان فعالیت سازمان‌یافته و حرفه‌ای برای آن‌ها فراهم شد.

 این قانون،ضمن ایجاد نظارت بر فعالیت‌های لیزینگ، به توسعه و گسترش این صنعت کمک شایانی کرد.

بااین حال،درسال 1384، به منظور کنترل بیشتر بربازار لیزینگ و جلوگیری از افزایش بی‌رویه تعداد شرکت‌ها، ثبت شرکت‌های جدید لیزینگ متوقف شد.

این تصمیم، اگرچه به کاهش رقابت شدیدکمک کرد،اما ازسوی دیگر، مانع ورود شرکت‌های جدید و نوآور به این صنعت شد.

به طور خلاصه، دردهه‌های اخیر، صنعت لیزینگ در ایران با ورود بخش خصوصی، تأسیس انجمن لیزینگ و تصویب قوانین حمایتی، رشد قابل توجهی داشته است.

با این حال، محدودیت‌هایی نیز بر این صنعت اعمال شده که بر روند توسعه آن تأثیرگذار بوده است.

باگسترش فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ، نیاز به نظارت و تنظیم‌گری بیشتر بر این صنعت احساس شد.

درسال 1385، کانون شرکت‌های لیزینگ ایران تأسیس شد وسقف نرخ سود برای فعالیت‌های لیزینگ تعیین شد.

این اقدامات با هدف ایجاد نظم و انضباط بیشتردر بازار لیزینگ انجام شد.

یک سال بعد،درسال 1386،دستورالعمل جامعی برای نحوه تأسیس و فعالیت شرکت‌های لیزینگ تصویب شد.

این دستورالعمل، چارچوب قانونی فعالیت شرکت‌های لیزینگ را مشخص کردوبه شفاف‌سازی روابط بین شرکت‌های لیزینگ،مشتریان و نهادهای نظارتی کمک کرد.

با این حال، صنعت لیزینگ در ایران با چالش‌های مختلفی نیز مواجه بوده است. 

در سال 1388، محدودیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری بانک‌ها در شرکت‌های لیزینگ اعمال و ورود این شرکت‌ها به بخش ساختمان مسکونی ممنوع شد. 

این محدودیت‌ها،ازیک سو برای جلوگیری از تمرکزبیش ازحد قدرت در دست بانک‌ها و از سوی دیگر، به دلیل جلوگیری از ایجاد حباب در بازار مسکن اعمال شد.

درسال 1390، با اتخاذ سیاست‌های انقباضی پولی، شرایط برای فعالیت شرکت‌های لیزینگ دشوارتر شد. 

افزایش نرخ سود و کاهش نقدینگی، تأثیر منفی بر توانایی شرکت‌های لیزینگ در ارائه تسهیلات داشت.

درسال 1394، با انحلال انجمن‌ها و کانون‌های قبلی و تأسیس انجمن ملی لیزینگ ایران، تلاش شدتا یکپارچگی و هماهنگی بیشتری در فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ ایجاد شود.

در نهایت، در سال 1395، دستورالعمل جدید لیزینگ تصویب شد.

این دستورالعمل، با در نظر گرفتن تجربیات گذشته و تغییرات بازار، به روزرسانی شدوالزامات جدیدی را برای فعالیت شرکت‌های لیزینگ تعیین کرد.

به طور خلاصه، صنعت لیزینگ در ایران در طول سال‌های گذشته با فراز و نشیب‌های زیادی مواجه بوده است.

ازیکسو، تلاش شده تا با تصویب قوانین و مقررات، نظم وانضباط در این صنعت ایجاد شود و از سوی دیگر، محدودیت‌هایی نیز بر فعالیت شرکت‌های لیزینگ اعمال شده است.

 این چالش‌ها، بر عملکرد و توسعه صنعت لیزینگ تأثیرگذار بوده است.

درنهایت می شود گفت که صنعت لیزینگ درایران با فراز و نشیب‌های فراوان، از یک صنعت نوپا به یکی از ارکان  اقتصاد کشور تبدیل شده است.

برخی از مهم‌ترین تحولات این صنعت عبارتند از:

ملی شدن و خصوصی‌سازی: صنعت لیزینگ در ایران مسیری ازملی شدن به خصوصی‌سازی را طی کرده است.

تنظیم‌گری: بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر،نقش مهمی در تنظیم‌گری این صنعت داشته است.

گسترش ابزارهای مالی: لیزینگ‌ها علاوه برعقد اجاره به شرط تملیک، از ابزارهای مالی دیگری مانند فروش اقساطی و مشارکت مدنی نیز استفاده می‌کنند.

چالش‌ها: نوسانات اقتصادی، تغییر قوانین و مقررات، رقابت شدید و محدودیت‌های اعتباری از جمله چالش‌های پیش روی این صنعت هستند.

باتوجه به اهمیت لیزینگ درتأمین مالی تجهیزات و ماشین‌آلات، می‌توان انتظار داشت که این صنعت در آینده نیز رشد و توسعه یابد.

بااین حال، موفقیت لیزینگ‌ها به عواملی همچون ثبات اقتصادی، بهبود فضای کسب‌وکار، حمایت‌های دولتی و توانایی تطبیق با تغییرات بازار بستگی دارد.