اختصاصی چابک آنلاین؛
لیزینگ ها به سمت تامین مالی کالاهای با قیمت پایین تر رفته اند
لیزینگ به عنوان یک ابزار مالی مهم، در جوامع جهانی به عنوان یکی از روش‌های کلیدی تامین مالی در معاملات مختلف جایگاه خود را گسترش داده است.
به گزارش چابک آنلاین، این روش که در ابتدا بیشتر در کشورهای پیشرفته به کار می‌رفت، اکنون در کشورهای در حال توسعه نیز نقش به سزایی ایفا میکند.
لیزینگ در جوامع پیشرفته به عنوان یک ابزار مالی مهم شناخته میشود؛ زیرا این امکان را فراهم می‌کندتا افراد و شرکت‌ها بتوانند تجهیزات، خودروها، یا دیگر دارایی‌ها را با پرداخت اقساط ماهیانه به دست آورند.
این روش، به افراد امکان می‌دهد تا بدون نیاز به پرداخت یکجا، از امکانات پیشرفته بهره‌مند شوند و باعث رونق بخش‌های مختلف اقتصادی میشود.
همچنین، لیزینگ می‌تواند به تحریک سرمایه‌گذاری و اشتغال در این جوامع کمک کند.
کشورهای پیشرفته در حوزه لیزینگ در سطح جهان متنوع هستند و وابسته به نوع فعالیت‌ها، اقتصاد و نیازهای مشتریان می‌توانند متغیر باشند.
در کشورهای درحال توسعه نیز، لیزینگ نقش مهمی ایفا میکند و این اهمیت به دلیل چند عامل قابل توجه است.
دسترسی به تجهیزات پیشرفته: لیزینگ به افراد و کسب و کارها این امکان را می‌دهد که به تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته دسترسی پیدا کنند.
حتی اگرتوانایی پرداخت یکجا را نداشته باشند و این می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصاد کمک کند.
تحریک بازارهای محلی: لیزینگ می‌تواند باعث تحریک بازارهای محلی نیز بشود، زیرا افراد بیشتر به خرید و استفاده از محصولات و خدمات محلی ترغیب می‌شوند.
تشویق سرمایه‌گذاری: این فرآیند می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری در کشورها کمک کند، زیرا افراد و شرکت‌ها با امکان پرداخت اقساط، به راحتی به مالکیت دارایی‌ها دست یابند و سرمایه‌گذاری بیشتری را در نظر بگیرند.
ایجاد اشتغال: توسعه بازار لیزینگ می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و توسعه بخش خدمات مالی شود.
اما در کل، لیزینگ در کشورهای درحال توسعه می‌تواند به عنوان یک ابزار توسعه اقتصادی موثر باشد که به ارتقاء زیرساخت‌ها، افزایش تولید و اشتغال، و تحقق اهداف توسعه ای کمک میکند.
کشورهای در حال توسعه ، فعالیت‌های لیزینگ مختلفی دارند.
بیشترین لیزینگ در جهان به طور گسترده در حوزه خودروسازی و تجهیزات صنعتی انجام میشود.
این دو حوزه به دلیل نیاز به سرمایه گذاری‌های قابل توجه برای تهیه خودروها، ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی، جذابیت زیادی برای استفاده از این روش تأمین مالی دارند.
همچنین، لیزینگ در حوزه‌های دیگر نیز انجام میشود.
از جمله فناوری اطلاعات، ماشین‌آلات کشاورزی، تجهیزات پزشکی و ساختمانی.
در کشور ما عملیات لیزینگ به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی از طریق قرارداد های فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک برای تهیه خودرو، ماشین آلات و تجهیزات، املاک و لوازم خانگی استفاده می شود.
با هدف بررسی وضعیت صنعت لیزینگ در ایران گفتگویی با" فرید امامی پور"، مدیرعامل لیزینگ توسعه صنعت و تجارت توس صورت گرفته که از نظر می گذرد:
چابک آنلاین:با توجه به سابقه صنعت لیزینگ در کشور، روند حرکتی این صنعت را در سال های اخیر در مقایسه با سایر صنایع فعال درحوزه پولی و مالی چگونه ارزیابی می کنید؟
فرید امامی پور:در حال حاضر و در فضای فعلی اقتصادی، کمرنگ بودن صنعت لیزینگ در مقایسه با رشته های فعال در حوزه پولی و مالی به شکلی محسوس قابل مشاهده است.
به طور خلاصه اگر بخواهیم دلیل این موضوع را بررسی کنیم، عدم آشنایی عموم جامعه و حتی تصمیم گیران به طور خاص با مفهوم لیزینگ و کارکرد آن به عنوان بازوی فروش طرف عرضه و برطرف نمودن نیازهای طرف تقاضا و بالا بردن سطح عمومی رفاه، نقش مهمی در این موضوع دارد.
چابک آنلاین:چرا صنعت لیزینگ در مقایسه با بازار سرمایه، نظام بانکی و صنعت بیمه از ضریب نفوذ پایین تری برخوردار است؟
فرید امامی پور:مجموعه ای از عوامل باعث این رخداد بوده و نمی توان عاملی را به طور اخص دلیل ضریب نفوذ پایین صنعت لیزینگ دانست.
هرچند که به دلیل وجود تورم فعلی، این صنعت میتوانست با توجه به قابلیت بالا در عملیات و گسترش فروش، در بهبود قدرت خرید افراد جامعه نقش پر رنگی ایفا کند.
از جمله دلایل این امر، عدم آشنایی کلی با اهداف و نقش این صنعت و نیز نبود نهاد فراگیر قانونی متولی (و نه صرفاً نهاد ناظر) و عدم اعتماد نسبی جامعه است.
عدم فرهنگ سازی در حوزه لیزینگ از سوی متولیان و مدیران درسالیان گذشته نیز مزیدی بر این علت بوده است.
از طرف دیگر عدم قانون گذاری صحیح که هم نقش نظارتی و هم نقش حمایتی توامان داشته باشد منجر به دست به عصا حرکت کردن صنعت شده است.
چابک آنلاین:برای گردآوری یک قانون جامع در صنعت لیزینگ چه پیش نیازها و اقداماتی لازم است؟
فرید امامی پور:امر قانون گذاری معمولاً نیاز به داشتن بستری جامع برآمده از آزمون و خطا که حاصل مشورت مطلعین، مراجع دانشگاهی و فعالان حاضر در بازار کار مرتبط و نیز ایفای نقش نهادها و سازمانهای دخیل و در نهایت نهاد قانون گذار دارد.
در زمینه صنعت لیزینگ فقدان این موارد بیش از پیش نمود دارد.
به عنوان مثال بازوهای مشورتی کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی که وظیفه بررسی جنبه های مختلف یک موضوع و ارائه نظر مشورتی را بر عهده دارند، هم مورد اعتماد مرجع قانون گذار هستند و هم مورد وثوق و اطمینان فعالان موضوع مورد بررسی، اما در صنعت لیزینگ چنین بازوها و نقش آفرینانی وجود ندارد و همواره این صنعت پیوستی بر بانکداری یا خودروسازی بوده درحالی که ماهیت کاملا متفاوتی با این صنایع دارد.
موثرترین و تنها قانون ناظر بر فعالیت لیزینگ ها، دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر شرکت های لیزینگ بوده که توسط کارشناسان بانک مرکزی گردآوری شده است.
به دلیل گردآوری این دستورالعمل در یک نهاد نظارتی، از بعد نظارت به فعالیت لیزینگ ها پرداخته شده و بسیاری از مسائل جاری و اجرایی در آن دیده نشده چرا که اساسا گردآورنده آن از بدنه صنعت نبوده و همین موضوع تعارضات و تناقضاتی در امور اجرایی فعالیت لیزینگ ها ایجاد می کند.
چابک آنلاین:با توجه به ترکیب پورتفوی شرکت های لیزینگ، آیا همچنان سهم خودرو در این ترکیب سنگینی میکند؟
فرید امامی پور:در این زمینه چندان با شما موافق نیستم.
درست است که در گذشته سهم پورتفوی عملیاتی لیزینگ ها به طور قاطع در اختیار خودرو بوده اما در سال های اخیر با توجه به وجود تورم بالا، کاهش تولید و جهش های قیمتی کالاهای سرمایه ای از جمله خودرو، قدرت و منابع مورد نیاز لیزینگ ها نیز به تبع اکثریت جامعه برای تامین مالی خرید خودرو با توجه به سرمایه ایشان کاهش داشته است.
بنابراین به ناچار لیزینگ ها نیز به سمت تامین مالی کالاهای با قیمت پایین تر از جمله کالاهای مصرفی با دوام (از قبیل لوازم خانگی و ...) رفته اند.
طبیعی است تا فراهم کردن ساختارهای لازم در شرکت های لیزینگ برای تغییر نوع فعالیت به سمت این رشته کالاهایی که ماهیتی کاملا متفاوت با خودرو دارند برخی از این شرکت ها با تاخیر بیشتر وارد این بازار خواهند شد.
چابک آنلاین:با توجه به میل مشتریان و افراد به خرید اعتباری، صنعت لیزینگ در این زمینه چه اقدامات مهمی می تواند ترتیب دهد تا روند خرده فروشی افزایشی شود؟
فرید امامی پور:مهمترین موضوع تقویت زیرساخت های فنی و از جمله زیرساخت های الکترونیک و آی تی است.
البته در اینجا نبود قانون جامع حمایتی و از آن مهمتر، در دسترس نبودن دستورالعمل های نظارتی به روز که همزمان با تغییرات سریع این حوزه به روزرسانی شوند تا از قضاوت های سلیقه ای جلوگیری شود به چشم می آید.
در زمینه فروش کالاهای مصرفی میزان تسهیلات مورد نیاز خریدار پایین است و طبعاً برای چنین مواردی، ایجاد زحمت زیاد برای خریداران از جمله تشکیل پرونده فیزیکی، ارائه مدارک و احراز هویت حضوری و توجیه ندارد.
ضمن اینکه در سال های اخیر شرکت ها و فروشگاه های زیادی ایجاد شده اند که بدون داشتن مجوز لیزینگ همان فعالیت را در زمینه فروش اقساطی کالاهای مصرفی بادوام انجام می دهند و هیچ یک از مقررات و مناسبات دست و پاگیر را هم ندارند.
بنابراین کاهش تشریفات از طریق تشکیل پرونده آنلاین، احراز هویت الکترونیک یا امضای قراردادها به صورت دیجیتال یا الکترونیک از نیازهای حیاتی فروش در رشته کالاهای مصرفی یا خرده فروشی بوده که باید توسط لیزینگ هایی که قصد ورود به این حوزه را دارند انجام شود.
چابک آنلاین:چرا میل به حضور شرکت های لیزینگی در بازار سهام زیاد نیست؟
فرید امامی پور:مشوق های حضور در بازار سرمایه به طور کلی برای صنعت لیزینگ چندان جذاب نیست.
بحث تامین مالی ساده تر که اشاره شد تا حدودی صحیح است به خصوص که حضور در بازار سرمایه باعث ثبات و تداوم فعالیت موثر شرکت، اطمینان خاطر بیشتر تامین کنندگان مالی و به تبع آن هزینه تامین مالی پایین تر خواهد شد اما در نظر داشته باشید که صنعت لیزینگ برخلاف بانک ها ماهیتاً قابلیت سپرده پذیری یا هر شکلی از جمع آوری وجوه را ندارد و این تفاوت عمده این صنعت با صنعت بانکداری است، بنابراین امکان جریان مستمر ورود نقدینگی به شرکت های لیزینگ آنگونه که در شبکه بانکی رایج است وجود ندارد.
تمهیدات اندیشیده شده از جمله انتشار اوراق صکوک در بازار سهام برای تامین مالی لیزینگ ها کمی دست و پاگیر و با طی تشریفات اداری است.
ضمن اینکه نرمش لازم در مواقعی که برای لیزینگ ها به دلیل عدم بازپرداخت اقساط مشتریان مشکلاتی ایجاد میشود را ندارد.
بنابراین همچنان مهم ترین منبع تامین مالی لیزینگ ها شبکه بانکی است.
چابک آنلاین:صنعت لیزینگ تا چه میزان به استقبال تحول دیجیتال و تسهیل فروش مبتنی بر تحول دیجیتال رفته است؟
فرید امامی پور:برخی از شرکت های لیزینگ زیرساخت های لازم را برای تحول دیجیتال در زمینه کسب و کار ندارند یا حداقل هنوز ندارند.
مقصر صرف این موضوع فقط شرکت های لیزینگ نیستند و نهادهای ناظر نیز اساساً هنوز این تحول دیجیتال را به رسمیت نشناخته اند و ممکن است ایرادات ساختاری به شرکت های لیزینگی که ورود به این حوزه داشته اند مطابق با دستورالعمل های نظارتی خود بگیرند.
اما به هر حال جدا از استقبال یا عدم استقبال از این موضوع، این یک امر گریز ناپذیر است و لیزینگ ها چارهای جز پذیرفتن این تحولات و ایجاد زیرساخت های لازم و تغییر در نحوه عملیات و اداره کسب و کار خود ندارند.
با توجه به اقبال بیش از پیش به سمت خرده فروشی و فروش کالاهای مصرفی، لیزینگ ها راهی غیر از ایجاد بسترهای آنلاین برای پی ریزی عملیات خود ندارند.
چابک آنلاین:روند فعالیت شرکت های لیزینگ در مسیر نوآوری در مقایسه با رقبای خارجی را چگونه ارزیابی می کنید؟
فرید امامی پور: تا جایی که من اطلاع دارم صنعت لیزینگ در کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه در دنیا به قدری پیشرفت کرده که ماهیت عملیات در آنجا با ماهیت لیزینگ در ایران تفاوت پیدا کرده است.
این تفاوت از آنجا ناشی می شود که برخلاف رسالت صنعت لیزینگ در دنیا امروز در ایران، ما به سمت لیزینگ خرده فروشی پیش می رویم در حالی که در دنیا صنعت لیزینگ به حوزه تامین مالی کلان و پروژه های بزرگ صنعتی و عمرانی ورود کرده است.
این تفاوت ماهوی باعث میشود تا اساساً مبنای مقایسه درستی در دسترس نباشد.
چابک آنلاین:با توجه به نرخ بازدهی در صنعت لیزینگ، انگیزه سهامداران شرکت ها در افزایش سرمایه شرکت ها را چگونه تحلیل میکنید؟
فرید امامی پور:اصولاً نقش و کار صنعت لیزینگ، تجارت پول است.
مثل هر صنعت دیگری که مواد اولیه نیاز دارد، مواد اولیه لیزینگ نیز پول است.
در نگاه جامع اقتصادی به دور از جزییات نظارتی و اجرایی، لیزینگ ها پول را به نرخی معین به مصرف کننده نهایی ارایه می دهند و در این بازار تورم نقش بسیار پر رنگی ایفا میکند.
در شرایط تورمی و با توجه به محدودیت های موجود، سهامداران و صاحبین شرکت ها انگیزه پایینی در خرج کردن پول پر ارزش به نرخی پایین تر از نرخ تورم دارند چرا که هزینه تامین این منابع بالاست.
در شرایط تورمی قدرت خرید مصرف کننده نهایی پایین می آید اما تقاضا برای خدمات لیزینگ به شدت بالا می رود و شرکت هایی که بتوانند تعادل در میزان پاسخ دهی به تقاضا همراه با حفظ حاشیه سود را رعایت کنند طبعاً سود عملیاتی بالاتری خواهند داشت و رضایت و انگیزه سهامداران نیز برای افزایش سرمایه و ترمیم نسبت های سرمایه ای و اهرمی بالا می رود.
با افزایش سرمایه، هزینه تامین منابع پایین خواهد آمد که خود مجدداً به عاملی برای افزایش سودآوری شرکت تبدیل خواهد شد.
اما موضوعی که در شرایط تورمی، سودآوری و پایداری شرکت های لیزینگ را تهدید می کند افزایش قیمت دارایی های نگهداری شده برای فروش و یا موجودی کالاست که به مراتب سودآوری بالاتری نسبت به نرخ های سود مصوب ایجاد میکنند.
مدیران شرکت های لیزینگ در اینگونه شرایط باید توانایی برقراری تعادل بین این خواسته برحق سهامداران و در عین حال رعایت قوانین و مقررات ناظر را داشته باشند.
