جای خالی زغالسنگ درسبد تامین انرژی شبکه نیروگاهی کشور

به طور کلی در  4 نوع نیروگاه وجود دارد.

نیروگاه های با سوخت هسته ای، سوخت فسیلی که شامل گاز طبیعی مازوت و زغالسنگ می شود، نیروگاه های تجدید پذیر که شامل خورشیدی، بادی، زباله سوز و جزر و مد آب می شود و نیروگاه های برق آبی.

درکشور ما با توجه به اتکا به منابع عظیم گاز موجود،  بیشتر نیروگاه ها برمبنای سوخت گاز تنظیم شده اند.

هر چند که برخی از نیروگاه ها به دلیل اینکه دو سوخته هستند در زمستان به دلیل مصرف بالای گاز، به جای استفاده از گاز از گازوییل و مازوت استفاده می کنند.

 ازطرفی هم انرژی تجدیدپذیر در ایران به درستی رشد نکرده و در سبد انرژی کشور سهم زیادی ندارد.

درسال هایی که کشور در وضعیت پرآبی قرار دارد از نیروگا های برق آبی کمک گرفته می شود اما سال هایی که با کم آبی روبرو هستیم، صنعت برق با مشکل روبرو می شود.

در شرایط فعلی از عمر بسیاری از نیروگاه های کشور زمان زیادی گذشته و دارای بهره وری پایینی هستند، یعنی ضریب بهره وری آنها به 30 درصد یا زیر 30 درصد هم رسیده است.

به عنوان نمونه نیروگاه بعثت،نیروگاه طرشت و نیروگاه بندرعباس با ضریب بهره وری 30 درصد فعالیت می کنند، بنابراین باید به فکر سوخت جایگزین بود.

کشوری همانند چین سهم بزرگی از سوخت نیروگاه های خود را از زغالسنگ تامین می کند و حدود 36 درصد سهم تولید برق در دنیا از سوخت زغالسنگ است.

البته ناگفته نماند که زغالسنگ هم مشکلات خود را دارد، مشکلاتی نظیر مشکلات محیط زیستی و مسائل دیگر که بسیاری از کشورهای دنیا این مشکلات را هم برطرف کرده اند.

درحال حاضر در کشور نیروگاه های سیکل ترکیبی گازی سازی یکپارچه وجود دارند که یک نیروی تولید برق از زغالسنگ دارد که از یک گاز ساز فشار بالا برای تبدیل زغالسنگ به گاز استفاده می کند.

در نیروگاه های سیگل ترکیبی می توان برای جایگزینی سوخت گاز از زغالسنگ استفاده کرد که بازده بسیار بالایی دارد.

 البته باید این موضوع را هم مدنظر قرار داد که این فناوری پرهزینه خواهد بود اما نیروگاه هایی که بتوانند از فناوری زغالسنگ استفاده کنند در ایران وجود ندارد.

حدود 40 درصد سهم تولید برق در چین از زغالسنگ بوده و کشور ما و همچنین کشور همسایه افغانستان هم منابع عظیمی از زغالسنگ دارند.

در کشورهایی که زغالسنگ وجود ندارد یا حمل آن برای صنایع هزینه بر است شاید استفاده از این روش به صرفه نباشد ولی باتوجه به منابع عظیم زغالسنگ در ایران، منطقی است که نیروگاه ها سوخت خود را عوض کنند و فناوری بویلر را وارد کنند تا از هدررفت منابع عظیم گاز کشور جلوگیری شود.

از طرفی هم یک منبع جدید به سوخت نیروگاه ها اضافه می شود که ضرر کمتری از مازوت هم دارد.

حتی اگر در کنار این روش از فناوری سیکل ترکیبی گازی سازی یکپارچه هم استفاده شود به سمت کاهش آلودگی هوا و تغییر سوخت و مصرف کمتر گاز پیش می رویم.

درحال حاضر سهم نیروگاه زغالسنگ در کشور زیر یک درصد است هر چند که به دلیل مصرف بالای گاز،  ناترازی گاز همچنان وجود دارد و گاز رسانی به نیروگاهها مشکل ساز می شود.

بنابراین باید هرچه سریعتر از زغالسنگ در سبد انرژی ایران استفاده شود و به سمت ورود فناوری بویلر که با استفاده از زغالسنگ کار می کند برویم.

البته باید توجه داشت که ناترازی برق با استفاده از این روش هم از بین نمی رود و تنها با احداث نیروگاه های جدید، سرمایه گذاری در نیروگاه های تجدیدپذیر و سرمایه گذاری در نیروگاه های زغالسنگ بافناوری بویلر می توان امیدوار بود که در 5 سال آینده این ناترازی کاهش یابد.

در غیر اینصورت  با عدم سرمایه گذاری در این حوزه ها، شکاف ناترازی سال به سال بزرگتر می شود.

کارشناس ارشد صنعت برق