بیمه مسئولیت کالا سدی در برابر ورود کالای قاچاق

یکی از بدترین و مخرب‌ترین معضلات کنونی که کشورمان به آن مبتلا است و تولید کشور را از پا درآورده پدیده قاچاق است. معضلی که اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود جلوی پیشرفت اقتصاد کشور را می‌گیرد و موجب تعطیلی بسیاری از شرکت‌ها و درنتیجه رشد بیکاری در جامعه می‌شود.

بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که هر یک درصد افزایش میزان قاچاق به کشور، 0.25 درصد رشد اقتصادی کاهش می‌یابد. به رغم تلاش های بسیاری که برای مبارزه با قاچاق شده است اما آمارها نشان از عدم موفقیت در این امر می دهند.

مجلس شورای اسلامی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، به‌رغم اختلافاتی که در ارائه آمار داشته‌اند از حجم 13 تا 26 میلیارد دلاری قاچاق کالا در سال 96 خبر داده‌اند، کالاهایی که عمدتا مشابه آن ها در داخل کشور در حال تولید است. در این بین لوازم خانگی، خودرو، فرآورده‌های نفتی، تجهیزات صوتی تصویری و رایانه‌ای رتبه‌های نخست را دارند.

*بیمه مسئولیت (تولیدکنندگان) کالا

امروزه هر فرد به فراخور جایگاهی که در جامعه دارد مسئولیت‌هایی را نیز بر عهده می‌گیرد. یکی از مواردی که تولیدکنندگان در قبال آن مسئولیت دارند، موضوع کالای تولیدی آن‌ها است. تولیدکننده در قبال خرابی و نقص احتمالی محصول تولیدی و همچنین خسارت‌هایی که به‌تبع استفاده از آن کالا، برای مصرف کننده ایجاد می‌شود مسئول است. در برخی موارد جبران خسارت‌های تبعی ناشی از کالا خارج از توان تولیدکننده است یا به‌بیان‌دیگر ارزش کالای تولیدی در مقابل خسارت‌های جانبی ایجادشده توسط محصول بسیار ناچیز است. به‌طور مثال شرکتی را در نظر بگیرید که پره‌هایی تولید می‌کند که درون توربین‌های برق قرار می‌گیرند. این پره‌ها وظیفه بسیار حساسی درون توربین‌ها بر عهده‌دارند و در صورت معیوب بودن آن‌ها، کل توربین از بین خواهد رفت و بالطبع تولیدکننده‌ی پره مسئول خسارت به وجود آمده برای توربین خواهد بود. درصورتی‌که این پره‌ها معیوب باشند و موجب خرابی توربین شوند ممکن است شرکت تولیدکننده پره که مسئول خسارت بوجود آمده است، متحمل خسارت هنگفتی شود که حتی خارج از توان اوست. لذا باید توجه داشت ارزش خسارت وارده همیشه برابر ارزش کالا نیست. در این مواقع است که بیمه‌گر می‌تواند علاوه بر پرداخت هزینه خرابی کالای تولیدی، هزینه خسارت‌های ناشی از کالا  را نیز پوشش دهد و به این صورت شرکت تولیدکننده پره را حتی از تعطیلی و ورشکستگی نجات دهد.

*جلوگیری از ورود کالای بی‌کیفیت خارجی با اجرایی شدن بیمه مسئولیت کالا

یکی از الزامات بیمه گران برای صدور بیمه مسئولیت کالا این است که بتوانند شرکت تولیدکننده محصول، شرکت واردکننده و همچنین کالای تولیدشده را طبق پروتکل‌ها و فاکتورهایی که دارند بررسی کنند. شرکت بیمه پس از بررسی‌هایی که انجام می‌دهد درصورتی‌که به این نتیجه برسد که امکان بیمه کردن کالا را دارد برای هر کالایی که بیمه می‌کند کد و شناسه‌ای صادر می‌کند. این کد برای هر کالا منحصربه‌فرد است. کالایی که تحت پوشش بیمه مسئولیت کالا قرار می گیرد بایستی از مبادی رسمی کشور وارد شود، در غیر این صورت مشمول خدمات بیمه قرار نخواهد گرفت. پس از آن که کالا با بررسی‌های انجام‌شده توسط کارگزاران بیمه تحت پوشش بیمه مسئولیت کالا قرار بگیرد به‌راحتی می‌توان کالای قاچاق را از کالای غیر قاچاق تشخیص داد. رفته‌رفته و با گسترش هرچه بیشتر این نوع از بیمه، کالاهای قاچاق ازآنجا که به علت ریسک بالایی که در  احتمال خرابی و معیوب بودنشان هست، مورد استقبال مردم قرار نخواهند گرفت. با کاهش خرید کالای قاچاق توسط مردم سود قاچاقچیان از قاچاق کالا کم و ریسک شناسایی کالای قاچاق و واردکننده آن توسط نهادهای نظارتی افزایش می‌یابد، لذا حجم ورود کالاهای قاچاق شده به کشور کاهش می‌یابد.

بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد به ازای هر یک میلیارد دلار کالایی که به کشور قاچاق می‌شود، 50 هزار فرصت شغلی از بین می‌رود. لذا ضروری است مسئولین امر به‌خصوص ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین اتحادیه‌های صنفی مختلف تمام تلاش خود را برای گسترش و رونق گرفتن هرچه بیشتر این ظرفیت مغفول مانده به کار ببندند. بدیهی است با کاهش هرچه بیشتر حجم کالای قاچاق ورودی به کشور شاهد رشد روزافزون تولید و تحقق شعار سال که همان جهش تولید است خواهیم بود.