تمامی خدمات دفاتر قضایی غیرحضوری ارائه خواهد شد
هم‌اکنون برای اشخاص حقیقی در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی، ثبت دادخواست را نداریم و شخص باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند؛ اما طبق برنامه هفتم پیشرفت ما مکلف هستیم که ظرف سال اول برنامه، این کار را انجام دهیم.
به گزارش چابک آنلاین به نقل ازتسنیم، یکی از دغدغه اساسی حکمرانی نوین، ارتقای سطح رفاه و تسهیل دسترسی مردم به خدمات با بهره‌مندی از قابلیت فناوری‌های نوین است.
در این راستا، سال‌ها است برخی شهروندان ایرانی از شرایط دشوارِ دسترسی به "دفاتر خدمات الکترونیک قضایی" گله دارند زیرا توزیع این دفاتر یکسان نیست و در برخی مناطق کشور تقریباً هیچ دفتر خدمات الکترونیک قضایی فعالیت ندارد.
در این راستا، کارشناسان حوزه قضایی برای بهبود این شرایط و افزایش میزان رضایت مردم از دستگاه قضا، غیرحضوری شدن و ارائه خدمات این دفاتر در بستر سکوهای اینترنتی را پیشنهاد می‌کنند.
بدین منظور، طی بند خ ـ ماده (113) قانون برنامه هفتم پیشرفت آمده است: «به‌منظور تسهیل دسترسی مردم به خدمات قضائی از قبیل ارائه و پیگیری دادخواست یا شکوائیه به‌صورت الکترونیکی؛ قوه قضائیه مکلف است تا پایان سال اول برنامه، سامانه خودکاربری برای تمامی اشخاص ایجاد نماید تا کلیه درخواست‌های مورد نیاز به‌صورت غیرحضوری و از طریق درگاه خدمات قضائی ارسال شود.
علاوه بر این، در راهکار 36 «سند تحول و تعالی قوه قضائیه» تحت عنوان هوشمندسازی پذیرش و تشکیل پرونده، آمده است: «ثبت حداکثری دادخواست‌ها، شکوائیه‌ها، لوایح و درخواست‌های قضائی به‌صورت هوشمند، خودکاربر و بدون نیاز به مراجعه حضوری به صورت شبانه‌روزی در تمام ایام هفته با رعایت امنیت اطلاعات و حفظ حریم خصوصی اشخاص.»
همچنین، طی راهکار 37 این سند نیز ذیل عنوان «ثبت هوشمند موارد اعلامی بدون تشکیل پرونده» به این نکته اشاره شده است که: «ثبت هوشمند مواردی که درخواست متقاضی صرفاً اعلامی است و مستلزم اقدام قضائی نیست بدون تشکیل پرونده قضائی، مانند اعلام مفقودی چک یا سایر اموال و اشیاء و ارائه گواهی ثبت واقعه.»
غیرحضوری شدن خدمات قضایی، تکلیف برنامه هفتم پیشرفت و سند تحول قضائی
در همین زمینه، محمد کاظمی‌فرد؛ رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه اخیراً با حضور در برنامه «صف‌اول»، سکویی شدن و ارائه غیرحضوری خدمات قضائی نکاتی را مطرح کرده که مشروح این بخش را در ادامه می‌خوانید.
کاظمی فرد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر شخصی قصد ثبت یک دادخواست را داشته باشد آیا باید الزاماً به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند یا می‌تواند از طریق فضای مجازی یا پنجره واحد خدمات قضایی این کار را شخصاً انجام دهد، گفت: اگر وکیل و یا نماینده حقوقی دستگاه‌ها باشد، شخص می‌تواند این کار را انجام دهد و نیازی به مراجعه ندارد اما هم‌اکنون، برای اشخاص حقیقی در پنجره واحد خدمات الکترونیک قضایی، ثبت دادخواست را نداریم و شخص باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند.
وی درباره اینکه از چه زمانی دیگر نیاز به مراجعه حضوری اشخاص حقیقی به دفاتر خدمات قضایی نیست، گفت: «برای انجام این کار باید به یک درگاهی مراجعه شود و این درگاه برای اینکه بتواند توضیحاتی را به شما ارائه دهد نیاز به یک دانش حقوقی دارد و در این جاست که بحث هوش مصنوعی به میان می‌آید که ما هم اکنون در حال برگزاری جلساتی با شرکت‌های دانش بنیان هستیم برای اینکه بتوانیم با استفاده از توان این شرکت‌ها، داده‌هایی که ما داریم و قوانینی که در داخل مجموعه داده‌های فضای مجازی وجود دارد؛ سیستم‌های خود را آموزش دهند تا در تعامل با فردی که مراجعه می‌کند هم بتوانند او را راهنمایی کنند و بعد از راهنمایی مناسب هم اگر قصد شکایت داشت، بتوانند متن شکوائیه را تنظیم کنند.
بعد از آن بحث ارسال می‌شود که در حیطه خدمات غیرحضوری قرار می‌گیرد که این هم تکلیف دیگری است که هم در برنامه هفتم و هم در سند تحول قضایی مکلف به انجام آن هستیم.»
حدوداً از اوایل زمستان برخی خدمات دفاتر قضایی، غیرحضوری می‌شود
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه افزود: «این مجموعه و بسته‌ای که شرح دادیم باعث می‌شود که مردم ما بتوانند پس از دریافت راهنمایی‌های مناسب، در صورتی که بخواهند شکایت خود را تنظیم کنند به صورت غیرحضوری بتوانند کار خود در فضای مجازی انجام دهند.»
کاظمی فرد گفت: «امید داریم که نسخه‌های اولیه اظهارنامه را بتوانیم حدوداً برای اوایل زمستان به اجرایی شدن برسانیم، با یک خدمت اولیه شروع می‌کنیم و به تدریج سبد خدمات را گسترش خواهیم داد تا خدمات کاملاً غیرحضوری شود. ضمن آنکه امکان دریافت راهنمایی‌های هوشمند را هم خواهیم داشت.»
او با بیان اینکه آنچه حائز اهمیت است، شکل‌گیری زیست بومی است که باید انجام شود، گفت: «هم‌اکنون کار‌های اولیه این کار با همکاری شرکت‌های دانش بنیان در هر دو حوزه‌ی بحث راهنمایی هوشمند و بحث خدمات غیرحضوری انجام شده و در حال شکل دادن به زیرساخت‌های لازم هستیم. این اقدام یکی از کار‌هایی است که می‌تواند تحول زیادی را در بحث مراجعین و ارائه راهنمایی‌ها و از طرف دیگر بحث کاهش ورودی‌ها با ارائه راهنمایی مناسب به همراه داشته باشد.»
کاظمی‌فرد در پاسخ به این سوال که به صورت قطعی، مردم چه زمانی می‌توانند دادخواست خود را بصورت غیرحضوری ثبت کنند؛ گفت: «طبق برنامه هفتم پیشرفت ما مکلف هستیم که ظرف سال اول برنامه، این کار را انجام دهیم.»
او با بیان اینکه احراز هویت‌ها با کمک هشت شرکت دانش بنیان صورت می‌گیرد، گفت: «به دنبال این هستیم که با کمک سکوهای پرکاربرد خدمات غیرحضوری انجام دهیم و در بحث راهنمایی هوشمند و پذیرش پرونده با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان که در حوزه هوشمندسازی و هوش مصنوعی کار می‌کنند، ان‌شاالله بتوانیم با کمک این دو زیست بوم این کار را شکل دهیم.»
بنابراین، با توجه به مطالب مطرح شده و تاکیدات قانون‌گذار بر غیرحضوری شدن دریافت خدمات قضائی، امید می‌رود این مسئله هرچه سریع‌تر به مرحله انجام برسد تا شهروندان مناطق محروم که وضعیت دسترسی مناسبی به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی ندارند؛ با رفع این دغدغه اجتماعی، بیش از پیش نسبت به تحول در نهاد قضایی، دلگرم و امیدوار شوند.
