علائم هشدار دهنده سرطان خون؛ چه نشانههایی را جدی بگیریم؟
سرطان خون، سایهای خاموش که میتواند در هر لحظه بر زندگی سایه افکند. اما آگاهی، سلاحی قدرتمند در برابر این بیماری است. با شناخت علائم اولیه و عوامل خطر، میتوانیم گامی در جهت تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر برداریم.

دلایل بروز سرطان خون و علائم اولیه آن
چابک آنلاین، مریم علیایی، سرطان خون، که به عنوان لوسمی نیز شناخته میشود، گروهی از سرطانها است که بر سلولهای خونی و مغز استخوان تأثیر میگذارند. این بیماری زمانی رخ میدهد که سلولهای خونی غیرطبیعی به طور غیرقابل کنترلی رشد کرده و از سلولهای سالم پیشی میگیرند و در عملکرد طبیعی خون اختلال ایجاد میکنند. در حالی که علت دقیق سرطان خون به طور کامل شناخته نشده است، عوامل خطر متعددی شناسایی شدهاند که میتوانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. در این بخش از تندرستی چابک آنلاین در مورد اطلاعاتی درباره دلایل ابتلا به سرطان خون و علائم اولیه آن بررسی می شود؛
علت ابتلا به سرطان خون چیست؟
تاثیر عوامل ژنتیکی در ابتلا به سرطان خون
- اختلالات ژنتیکی: برخی از اختلالات ژنتیکی، مانند سندرم داون، با افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان خون مرتبط هستند. این اختلالات میتوانند باعث تغییراتی در DNA شوند که سلولها را مستعد سرطانی شدن میکند.
- سابقه خانوادگی: افرادی که یکی از بستگان نزدیکشان به سرطان خون مبتلا بوده است، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشند. اگرچه سرطان خون به طور کلی ارثی تلقی نمیشود، اما برخی از جهشهای ژنتیکی که خطر ابتلا به آن را افزایش میدهند، میتوانند از والدین به فرزندان منتقل شوند.
تاثیر عوامل محیطی در ابتلا به سرطان خون
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی، مانند بنزن (که در بنزین، دود تنباکو و برخی مواد شیمیایی صنعتی یافت میشود)، میتواند خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش دهد. بنزن میتواند به مغز استخوان آسیب برساند و منجر به تولید سلولهای خونی غیرطبیعی شود.
- پرتوهای یونیزان: قرار گرفتن در معرض سطوح بالای پرتوهای یونیزان، مانند پرتوهای ایکس و گاما، میتواند خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش دهد. این نوع پرتوها میتوانند به DNA سلولهای مغز استخوان آسیب برسانند و باعث جهشهایی شوند که منجر به سرطان میشود. افرادی که تحت پرتودرمانی برای سرطانهای دیگر قرار گرفتهاند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان خون ثانویه هستند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن به عنوان یک عامل خطر برای سرطان خون میلوئیدی حاد (AML) شناخته شده است. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار میتوانند به DNA سلولهای خونی آسیب برسانند و باعث سرطانی شدن آنها شوند.
سایر عوامل خطر:
- شیمی درمانی قبلی: افرادی که قبلاً برای درمان سرطانهای دیگر شیمی درمانی دریافت کردهاند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان خون ثانویه باشند. برخی از داروهای شیمی درمانی میتوانند به DNA سلولهای مغز استخوان آسیب برسانند و باعث جهشهایی شوند که منجر به سرطان میشود.
- اختلالات خونی: برخی از اختلالات خونی، مانند سندرم میلودیسپلاستیک، میتوانند به سرطان خون تبدیل شوند. این اختلالات باعث تولید سلولهای خونی غیرطبیعی در مغز استخوان میشوند که میتوانند به مرور زمان سرطانی شوند.
- سن: خطر ابتلا به برخی انواع سرطان خون، مانند سرطان خون لنفوسیتی مزمن (CLL) و سرطان خون میلوئیدی حاد (AML)، با افزایش سن افزایش مییابد.
علائم اولیه سرطان خون
علائم سرطان خون میتواند بسته به نوع سرطان خون و شدت بیماری متفاوت باشد. خستگی بیدلیل، کبودیهای ناگهانی، تب و لرزهای بیوقفه... اینها تنها چند علامت از علائم اولیهای هستند که بدن در مواجهه با سرطان خون از خود نشان میدهد. هشدارهایی که نباید نادیده گرفته شوند. برخی از علائم اولیه شایع عبارتند از:
- خستگی و ضعف: احساس خستگی و ضعف غیرمعمول، حتی پس از استراحت کافی، میتواند نشانه کمخونی باشد که یک عارضه شایع سرطان خون است.
- تب و لرز: تب و لرز بدون دلیل مشخص میتواند نشانه عفونت باشد که در افراد مبتلا به سرطان خون شایع است، زیرا سلولهای خونی غیرطبیعی نمیتوانند به طور موثر با عفونت مبارزه کنند.
- عفونتهای مکرر: ابتلا به عفونتهای مکرر و طولانی مدت میتواند نشانه ضعف سیستم ایمنی باشد که در افراد مبتلا به سرطان خون شایع است.
- کبودی یا خونریزی آسان: کبودی یا خونریزی آسان، مانند خونریزی بینی، خونریزی لثه یا خونریزیهای پوستی، میتواند نشانه کمبود پلاکت باشد که یک عارضه شایع سرطان خون است.
- درد استخوان یا مفاصل: درد در استخوانها یا مفاصل میتواند ناشی از تجمع سلولهای سرطان خون در مغز استخوان یا مفاصل باشد.
- تورم غدد لنفاوی: تورم غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران میتواند نشانه تجمع سلولهای سرطان خون در غدد لنفاوی باشد.
- کاهش وزن ناخواسته: کاهش وزن بدون تلاش برای کاهش وزن میتواند نشانه متابولیسم بالای سلولهای سرطان خون باشد.
- تعریق شبانه: تعریق بیش از حد در شب میتواند نشانه عفونت یا متابولیسم بالای سلولهای سرطان خون باشد.
- تنگی نفس: تنگی نفس یا احساس کمبود هوا میتواند نشانه کمخونی یا تجمع سلولهای سرطان خون در ریهها باشد.
- بزرگ شدن طحال یا کبد: بزرگ شدن طحال یا کبد میتواند ناشی از تجمع سلولهای سرطان خون در این اندامها باشد.
- بثورات پوستی: بروز لکههای قرمز یا بنفش روی پوست میتواند نشانه تجمع سلولهای سرطان خون در پوست باشد.
اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان خون
تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند شانس موفقیت در درمان سرطان خون را به طور قابل توجهی افزایش دهد. اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را تجربه میکنید، مهم است که فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند آزمایشهای لازم را برای تشخیص سرطان خون یا سایر بیماریهای احتمالی انجام دهد.
اگرچه سرطان خون یک بیماری جدی است، اما پیشرفتهای علمی در سالهای اخیر، امید به درمان و بهبود کیفیت زندگی بیماران را افزایش داده است. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، میتوان بر این بیماری غلبه کرد.
نتیجه گیری
از عوامل ژنتیکی گرفته تا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، عوامل متعددی میتوانند خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش دهند. با شناخت این عوامل، میتوانیم گامی در جهت پیشگیری و حفظ سلامتی خود برداریم.
خستگی بیدلیل، کبودیهای ناگهانی، تب و لرزهای بیوقفه... اینها تنها چند علامت از علائم اولیهای هستند که بدن در مواجهه با سرطان خون از خود نشان میدهد. هشدارهایی که نباید نادیده گرفته شوند.