نیم درصد اعتبارات مربوط به بیمه سلامت به نابینایان تعلق می گیرد

به گزارش چابک آنلاین به نقل از ایرنا، بینایی را به عنوان دریچه یا پنجره بدن می شناسند، حسی که قابلیت درک اشیاء را به انسان می دهد. برخی به صورت مادرزادی یا بر اثر رخدادهای غیر مترقبه این توانایی را از دست می دهند و باید دانست، بسیاری از نابینایی ها قابل پیشگیری و برخی نیز قابل درمان هستند. انواع نابینایی و کم بینایی با توجه به نوع بیماری، روش های پیشگیری و درمان ویژه ای دارد. به عنوان نمونه در نابینایی های ارثی، می توان با انجام دادن مشاوره های پیش از ازدواج، مانع از بروز آن شد و در انواع اکتسابی آن با مراجعه به موقع به پزشک متخصص و رعایت مسایل ایمنی و بهداشتی از بروز و شدت یافتن آن جلوگیری به عمل آورد. اگرچه محرومیت از داشتن یکی از انواع حس ها مانند بینایی فرد را در آزادی عمل محدود می کند اما نابینایان با تقویت توانایی های دیگر خود به راحتی می توانند، تصویری ذهنی از مکان و رویداد مورد نظر بسازند و از عهده کارهای شخصی و روزانه خویش برآیند.

تصویرسازی و تخمین زدن، ۲ راهکار عمده برای حرکت و حدس مکان اشیاء برای نابینایان است. البته استفاده از عصا نیز به افراد روشندل برای پیشگیری از خطر برخورد با موانع کمک می کند. پس از سال ها تلاش برای بهینه سازی شرایط و مشکلات نابینایان دو تن از پژوهشگران برجسته آمریکایی به نام‌ ناول‌ پری ریاضیدان و جاکوپس تن ‌بروک حقوقدان، موفق شدند در ۱۵ اکتبر قانون «عصای سفید» را در نشست مشترک سازمان آموزشی، علمی، فرهنگی ملل متحد(یونسکو) و شورای جهانی نابینایان به تصویب برسانند.

 به منظور بررسی مشکلات و چالش های نابینایان با «علی اکبر جمالی» رییس انجمن نابینایان کشور گفت وگویی انجام شده است که در ادامه متن می خوانیم.

عمده مشکلات و چالش‌های پیش روی نابینایان

مهمترین معضلات و مشکلاتی که افراد نابینا در حال حاضر با آن روبرو هستند، مسأله اشتغال، مسکن، بیمه و عدم مناسب سازی معابر است که هر کدام مستلزم بحث و بررسی فراوانی است. در دنیا، نابینایان جزو گروه هایی از افراد تلقی می‌شوند که بیشترین مشکل را در زمینه اشتغال را دارند و یکی از بزرگترین چالش هایی که این مقوله را سخت می‌کند، نگاه و برداشت های اشتباه نسبت به توانایی های نابینایان است. عدم سیاست‌گذاری در جهت حمایت‌های شغلی از نابینایان نیز از جمله این مشکلات در زمینه اشتغال به شمار می رود. اختصاص سهمیه سه درصد استخدامی در بخش‌های دولتی برای معلولان بزرگترین گامی بود که از ۱۳۸۳خورشیدی در قانون حمایت از حقوق معلولان برداشته شد. 

سازمان فنی حرفه ای باید در زمینه اشتغال، تدریس و آموزش رشته ها و مهارت هایی که این افراد علاقه دارند و قابل آموزش است، برنامه ریزی کند و کلاس های آموزشی تشکیل دهد اما این مهم هم در فنی و حرفه ای تاکنون اجرا نشده و ظاهراً هم قرار نیست که اجرایی ‌شود. تا زمانی که نابینایان در زمینه اشتغال با مشکل مواجه هستند به طور طبیعی‌ رفع مشکلات در بحث مسکن از عهده آنها بر نمی‌آید. بسیاری از نابینایان سال های گذشته عضو مسکن مهر شدند اما به دلیل افزایش قیمت مسکن توان پرداخت اقساط آن را نداشتند. در خصوص مشکل مسکن افراد نابینا، دستگاه های مسوول و ذیربط باید امکانات و تسهیلات ویژه‌ای را برای آنها فراهم کنند.

مسأله بیماری و درمان افراد نابینا نیز بسیار حایز اهمیت است و باید توجه ویژه‌ای در این زمینه صورت بگیرد. بیمه سلامت، آن طور که باید و شاید هزینه های درمانی این قشر را پرداخت نمی کنند و روشندلان نمی توانند از بیمه سلامت استفاده کنند. بر اساس گزارش اداره بیمه سلامت تنها نیم درصد، از اعتبارات مربوط به بیمه سلامت به این قشر تعلق می گیرد. ضروری به نظر می رسد که افراد روشندل از خدمات بیمه ای از جمله گسترش بیمه سلامت، بیمه تکمیلی و همچنین سایر خدمات پیراپزشکی بهره مند شوند تا بتوانند، حدودی از مشکلات معیشتی خود را رفع کنند. بنابراین نیاز است در خصوص یک دستور العمل  و تمهیدات ویژه ای  اندیشیده شود.

همچنین در زمینه مناسب سازی فضای شهری و معابر مورد تردد نابینایان نیز باید بسترهایی فراهم شود که این افراد با کمترین دغدغه بتوانند در اجتماع حضور یابند. نابینایان برای حضور و تردد در جامعه با مشکلات زیادی روبرو هستند زیرا شهرها برای معلولان مناسب سازی نشده است.

نابینایان و مسأله بیماری کرونا

شیوع بیماری کرونا، زندگی در اجتماع را برای نابینایان مشکل ساز کرد. انجمن نابینایان ایران از زمان شیوع بیماری کرونا تلاش کرد تا از طریق مکاتبه و تشکیل جلسات با وزارت بهداشت و درمان با توجه به شرایط خاص افراد نابینا که بیشتر کارها و برنامه های آنها از طریق لمس کردن اشیاء است، این اشخاص را در اولویت واکسینه شدن قرار دهند اما این مهم اتفاق نیفتاد. بنابراین تنها کاری که این انجمن توانست انجام دهد، تهیه جزوه‌های آموزشی بود که در کانال ها و سایت های مربوط به افراد نابینا قرار داده شد. همچنین یک برنامه آموزشی هم به صورت صوتی تهیه و آنها را در فضاها و کانال‌هایی که نابینایان حضور داشتند، قرار داد.

راهکارهای موثر برای حل مشکلات نابینایان

در بخش معیشتی افراد نابینا، دولت و مسوولان مربوطه باید گروه‌های مختلف نابینا را شناسایی کنند. برخی از افراد نابینا که توانایی کار کردن را ندارند و بیکار هستند و حتی آموزش و  مهارت‌های فنی حرفه ای را هم نمی توانند، بیاموزند، تحت پوشش سازمانی قرار دهند و به آنها مستمری تعلق بگیرد. طبق قانون حمایت از حقوق معلولان باید ۵۰ درصد دستمزدی را که همه ساله برای افراد شاغل تعیین می‌کنند به عنوان مستمری به این قشر پرداخت شود. هر چند که این درصد پایینی است اما تا حدودی می تواند، برای رفع مشکلاتشان موثر واقع شود.

ارایه سبدهای کالایی، کمک هزینه های درمانی و تأمین بیمه تکمیلی نیز از جمله خدماتی است که باید برای نابینایان در نظر گرفته شود. در بخش فرهنگی نیز با مقوله بسیار گسترده و فراوانی روبرو هستیم، همانطور که می دانید، افراد نابینا مواردی از جمله مطالعه، تحصیلات و هر کار فرهنگی که بخواهند، انجام دهند به ۲ طریق؛ یکی به صورت بریل و نوشتاری و دیگری به شیوه کتاب گویا است که در هر ۲ مورد به خصوص در روش نوشتاری که در قالب بریل است، هزینه چاپ برای کتاب های بریل این افراد خیلی گران تمام می‌شود و نیاز دارد تا دولت بودجه و اعتباراتی که در شأن و مورد نیاز این قشر از جامعه است در اختیار مراجع ذیربط قرار ‌دهد. در حال حاضر در کشور برای چاپ کتاب‌های بریل فقط یک چاپخانه آن هم در تهران وجود دارد. در این ارتباط هم باید مسوولان به خصوص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدابیری را اتخاذ کنند و در قالب طرح‌ها و برنامه‌هایی اساسی، اعتباراتی را جهت توسعه و گسترش چاپخانه ها تخصیص دهند. البته تشکل های معلولان هم با توجه به بضاعت کمی که دارند، برخی کارهایی را انجام می‌دهند و کتاب‌هایی را چاپ می‌کنند. این اشخاص نیازمند امکاناتی جهت تولید کتاب‌های گویا هستند که در این ارتباط اقدامات کمی صورت گرفته است.

البته انجمن نابینایان ایران با توجه به رسالتی که دارد و احساس نیازی که در افراد نابینا برای کارهای فرهنگی می‌بیند، اقدام به تأسیس و راه‌اندازی ۱۵ کتابخانه گویای دیجیتال در ۱۵ استان برای افراد نابینا کرده است. در این کتابخانه ها، کتاب‌های بریل و گویای فراوانی وجود دارد و اعضاء با توجه به عضو شدن در این کتابخانه ها می توانند از امکانات رفاهی، حمایتی و آموزشی علاوه بر موضوع کتابخوانی بهره‌مند شوند. همچنین انجمن نابینایان ایران هر چندسال یکبار جشنواره‌هایی را برگزار می‌کند که هدف از آن تشویق و ترغیب دوستان نابینایانی است که شاعر، نویسنده و مترجم هستند تا بتوانند تالیفات خود را به جامعه ارایه بدهند.

انتظارات انجمن نابینایان از دستگاه های اجرایی و مسوول

افراد نابینا می توانند در صورتی که امکانات، وسایل و تجهیزات مناسبی جهت استفاده در اختیار داشته باشند، آموزش‌ها و مهارت های خاص را یاد بگیرند و از آنها در زندگی خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند و با بکارگیری آنها برای جامعه نیز در بخش‌های مختلف، خدمات و کارهای خوبی انجام دهند.

چنانچه هر وزارتخانه‌ و سازمانی به این بیندیشند که بخشی از مخاطبان و جامعه هدف آنها افراد نابینا هستند که نیازمند برخی آموزش های ویژه، تجهیزات، امکانات و وسایل خاص هستند، قطعاً در برنامه های خود به آن بیشتر توجه می کنند. هر دستگاه مسوولی موظف است تا نسبت به افراد نابینا وظایف خود را به درستی و به نحو مطلوب انجام دهد و «برابری و فرصت یکسان» جهت اجرای عدالت در خصوص زندگی نابینایان مورد توجه قرار گیرد.

رسانه ها نیز باتوجه به مشکلات عدیده معلولان از جمله نابینایان کشور باید صدای رسای این جامعه باشند و سخنان آنها را به گوش مسوولان برسانند تا در خصوص وظایف خود در قبال رسیدگی به مشکلات نابینایان و اجرای قوانین نسبت به آنها جامه عمل بپوشانند و خدمت رسانی به قشر آسیب دیده و افراد نابینا را سرلوحه فعالیت رسانه ای خود قرار دهند. از این رو رسانه ها از جمله خبرگزاری ها و مطبوعات تنها در یک روز خاص به نام روز عصای سفید به این مهم توجه نکنند، بلکه همواره پیگیر آگاهی سازی به اشخاص نابینا و رفع مشکلات و مسایل مورد نیاز آنها باشند.