رشد ۲۶ درصدی سود سازی صنعت بیمه در سال ۱۴۰۱

چابک آنلاین، سعید رشیدی، بررسی صورت های مالی شرکت های بیمه ای نشان می دهد، هرچند که حاشیه سود فعالیت های عملیاتی صنعت در سال 1401 با کاهش رو به رو خواهد شد، اما در ارزش سود خالص صنعت بیمه در سال 1401 نسبت به سال مالی قبل از آن با افزایش روبه رو خواهد شد.

با وجود جذابیت بالای برخی از نمادهای بیمه ای برای سرمایه گذاری اما مجموع سهام این صنعت چندان جذاب به نظر نمی رسد و در بخش عملیاتی نیز عمده شرکت های فعال در بازار نمی توانند عملکرد بهتری نسبت به سال 1400، از خود به جای  گذارند.

این گزارش به بررسی عملکرد صنعت بیمه و بررسی ارزندگی سهام شرکت های بیمه ای می پردازد.

رشد 26 درصدی سود سازی صنعت بیمه در سال 1401

هرچند صنعت بیمه  با ارزش بازاری حدود 182 هزار میلیارد تومان ، درحدود 3 درصد از ارزش بازار سهام را پوشش می دهد، اما با سود سازی 4 هزار و 600 میلیارد تومانی در سال 1400، کمتر از یک دهم درصد از سود سازی کل بازار سرمایه را داشته و سود سازی کل صنعت در مقایسه با شرکت های بزرگ فلزاتی و پالایشی در بازار سهام بسیار ناچیز است.

دلیل عمده سود سازی صنعت بیمه در سال 1400 ، رشد 41 درصدی درآمد حق بیمه بوده که پیش بینی می شود این عنوان در سال 1401، در حدود 70 درصد افزایش داشته باشد.

همچنین صنعت بیمه از طریق  سرمایه گذاری از محل ذخیره فنی در سال 1400، حدود 15 درصد نسبت به سال 1399 سود کمتری شناسایی کرده که پیش بینی می شود این عنوان نیز در سال 1401 با رشد حدود 25 درصدی رو به رو شود.

این موضوع نشان می دهد سود سازی شرکت های بیمه ای از طریق سرمایه گذاری ها نسبت به سال 1399  احتمالا کمتر خواهد بود.

از سوی دیگر، افزایش هزینه خسارت و همچنین افزایش هزینه های عمومی و اداری در کنار سایر عناوین هزینه ای، حاشیه سود عملیاتی و غیر عملیاتی صنعت راتحت تاثیر قرار داده و به نظر می رسد این صنعت در سال 1401 با ثبت حاشیه سود 15 درصدی، عملکرد ضعیف تری را نسبت به سال 1399 و حتی  1400 به ثبت رساند.

با این حال، توسعه قراردادهای بیمه ای و همچنین افزایش حق بیمه دریافتی در بخش های ثالت ، بیمه های اتکایی و سایر بخش ها باعث شد تا برآوردها از رشد 26 درصدی سود سازی صنعت در پایان سال 1401 خبر دهد.

بر اساس پیش بینی های منتشر شده از طرف شرکت های بیمه ای، انتظار می رود سود خالص این صنعت در پایان سال جاری به حدود 5 هزار و 800 میلیارد تومان برسد.

در صورت تحقق این مبلغ  و با احتساب میانگین قیمت بازاری شرکت های بیمه ای، در حال حاضر نسبت قیمت به درآمد (P/E) صنعت در حدود عدد 21 قرار می گیرد که در مقایسه با کل بازارسهام به مراتب بالاتر است.

این رقم ، در کنار سابقه پرداخت 30 درصدی سود شرکت های بیمه ای در هنگام مجمع سالیانه،  از جذابیت سهام آنها کاسته و سرمایه گذاران خرد را در مورد معاملات سهام به فکر بیشتری وادار می کند.

با این حال، سهم بسیار زیاد املاک و مستغلات در لیست دارایی های شرکت های بیمه ای ، باعث شده تا سهام این صنعت بیشتر مورد توجه سرمایه گذارانی که با افق زمانی بسیار بلند مدت در بازار فعالیت می کنند قرارگیرد و تقاضای سهام بیشتر از جانب شرکت های حقوقی به ثبت برسد.

سهم بالای املاک و مستغلات در سبد دارایی شرکت های بیمه ای همچنین باعث شده تا بازده دارایی های این صنعت نیز بسیار پایین باشد و این عنوان در سال 1400، به کمتر از 5 درصد برسد.

همچنین این موضوع چالش های بسیار زیادی را در عملکرد صنعت به وجود آورده که در بخش های بعدی به آنها اشاره خواهد شد.

کاهش 12.3 درصدی بازدهی سهام  بیمه ای از ابتدای 1401

بررسی روند معاملات سهام صنعت بیمه در بازار سهام نشان می دهد، ارزش سهام بسیاری از نمادهای موجود در بازار از ابتدای سال جاری کاهش یافته و در نتیجه سهام موجود در صنعت به طور میانگین در حدود 12.3 درصد از سهام خود را از دست داده اند.

همچنین ارزش بازاری سهام صنعت بیمه در بازه سه ماهه و یک ماهه به ترتیب منفی 9.4 و 0.36 درصد بوده است.

تاثیر پذیری صنعت بیمه از جانب سیاست گذاری ها و تحولات اقتصادی کلان

صنعت بیمه یکی از ارکان توسعه اقتصادی کشورها است و از این رو توسعه و گسترش بیمه می تواند در تامین سلامت جامعه و کاهش ریسک فعالیت ها تاثیر گذار باشد.

همچنین صنعت بیمه به عنوان یک «نهاد مالی واسط » می تواند به افزایش پس انداز و رشد سرمایه گذاری هدفمند و کارا در جامعه یاری رساند.

از این رو قانون اساسی(اصل 29) و سایر قوانین پایین دست ( قانون بیمه مصوب 1354 و غیره) کشور، وظیفه تولید و عرضه اطمینان برای چرخه فعالیت های کشاورزی ، صنعتی و خدماتی را در کنار افزایش اطمینان در جریان زندگی خانوارها با حداقل قیمت و حداکثر کیفیت را برعهده صنعت بیمه قرار داده  و توسعه این صنعت را به عنوان یک نهاد مالی واسط و تسهیل کننده زیست اقتصادی و اجتماعی شهروندان مهم دانسته است.

ماهیت فعالیت های این صنعت به گونه ای است که از طریق سیاست های کلان اقتصادی، مانند سیاست های پولی و مالی ، دوره های رونق و رکود حاکم بر اقتصاد ، میزان تورم ، روند بازارهای مختلف همچون بازارهای سرمایه ، مسکن ، ارز و همچنین روابط اقتصادی، وضعیت اقتصاد جهانی و سطح قیمت های جهانی محصولات و خدمات و غیره  با ریسک ها و فرصت های مختلفی روبه رو خواهد شد.

از این رو پیچیدگی فعالیت ها در این صنعت بسیار بالا بوده و وجود نیروی متخصص و کارآزموده در موفقیت و شکست شرکت های بیمه ای بسیار با اهمیت است.

بر این اساس ،با وجود سرمایه انسانی باکیفیت و نیروی متخصص در صنعت بیمه ایران، اما ساختار بازار پولی و مالی کشور و محدودیت های سرمایه گذاری  و محدودیت دردسترسی به بازارهای سرمایه جهانی، رشد این صنعت را تا حدودی تحت تاثیر قرارداده است.

بررسی صورت های مالی شرکت های صنعتی در ایران نشان می دهد که هنوز بخش قابل توجهی از عملیات تولیدی و همچنین دارایی ها و موجودی انبار شرکت های تولیدی دارای پوشش بیمه ای مناسب نبوده که این مهم نیز می تواند به عنوان فرصتی طلایی برای رشد آتی صنعت بیمه در کشور شناخته شود.

سرمایه گذاری، مهمترین منبع سود سازی شرکت های بیمه ای

دراین صنعت ، درآمد و سودسازی اصلی شرکت ها نه از حق بیمه های دریافتی بلکه از سرمایه گذاری های انجام شده از منبع پول های رسوب شده ناشی از عملیات بیمه گری به دست می آید.

وجودیک سبد سرمایه گذاری که بتواند ریسک و بازدهی شرکت ها را در سطح مناسبی قرار دهد ، به اندازه فعالیت های عملیاتی آن که مربوط به فعالیت در انواع رشته های بیمه ای می شود ، اهمیت دارد.

از این رو سرمایه گذاران در بازار سهام در کنار عناوینی مانند سود سازی و بازده دارایی های شرکت های بیمه ای، به ساختار سرمایه ای و پوشش ریسک آنها نیز توجه می کنند.

با این حال ، وجود نااطمینانی در اقتصاد طی سال های گذشته باعث شده تا اکثر شرکت های بیمه ای به نگهداری املاک و مستغلات روی آورند که این موضوع ضمن کاهش بازده دارایی ها و همچنین سرمایه درگردش این شرکت ها، دست انداز هایی  را برای بازارهای املاک و مستغلات  به وجود آورده است.

درسال های گذشته ، یکی دیگر از ریسک هایی که در عملکرد صنعت بیمه نقش موثری داشته ، شیوع ویروس کرونا بوده که در بخش درمان هزینه ها را به شدت بالا برد.

همچنین شیوع کرونا باعث شد تا بازدهی سرمایه گذاری شرکت های بیمه ای نیز به شدت کاهش یابد و ریسک فعالیت های آنها به مراتب بالاتر رود.

مشاهده صورت های مالی شرکت های بیمه ای نشان می دهد، این صنعت در سایر بخش های بیمه گری نیز از جانب  وقوع زلزله خصوصاً در برخی از استانها و همچنین سایر بلایای طبیعی و غیر طبیعی واقع شده در کشور هزینه هایی را متحمل شده است.

اما این صنعت با چه ریسک هایی مواجه است؟

رواج نرخ شکنی، کیفیت پایین خدمات پس از فروش، محدودیت های عملکردی شرکتهای بیمه با توجه به قوانین، بروز بلایای طبیعی ،رقابت بخش خصوصی صنعت بیمه با بخش دولتی و ناشناخته بودن خدمات بیمه های بازرگانی برای عموم  افراد جامعه از جمله ریسک های پیش روی شرکت های بیمه ای است.

سایر اطلاعات با اهمیت در خصوص عملکرد صنعت بیمه

در سال ١٤٠٠ علیرغم تداوم  ویروس کرونا در سطح کشور که تمام صنایع و مشاغل را تحت تاثیر قرارداده ، صنعت بیمه در حق بیمه تولیدی 41.1 درصد رشد داشته و رشد خسارت در این سال 48.4 درصد بوده است.

نرخ رشد حق بیمه تولیدی اکثر رشته های بیمه، بین 19.1 درصد، در بیمه نفت و انرژی تا 69.1 درصد در بیمه باربری بوده است.

همچنین نسبت خسارت بازار با ٨,٢ واحد افزایش در مقایسه با سال گذشته به حدود ٤,٥٦ درصد رسیده است.

در محاسبه این نسبت (حاصل تقسیم خسارت پرداختی به حق بیمه تولیدی برحسب درصد) مبالغ خسارت های معوق، ذخایر حق بیمه، کارمزد شبکه فروش و هزینه های اداری- عمومی شرکت های بیمه در نظر گرفته نمی شود.

بررسی آمار عملکرد شرکت ها و رشته های بیمه از جنبه "نسبت خسارت" نمی تواند (به خوبی ضریب خسارت) ارزیابی مطلوبی از عملکرد آنها در دسترس قرار دهد.

 بر اساس این گزارش سه رشته درمان (با 104.7%)، کشتی (با 57.7%) و شخص ثالث و مازاد (با 57.6%) نسبت خسارتی بالاتر از میانگین بازار بیمه داشتند و نسبت خسارت سایر رشته های بیمه (بین 1.9 تا 54.7 درصد) پایین تر از میانگین بازار بیمه است.

سهم بخش غیردولتی از حق بیمه تولیدی در سال 1400، حدود ١,٦٩ درصد و از خسارت پرداختی صنعت بیمه، ٧,٦٩ درصد است.

میزان انحصار در بازار بیمه بر اساس شاخص هرفیندال- هیرشمن به عدد ١٣١١ رسیده (٥٦ واحد کاهش نسبت به آمار نهایی سال قبل).

چنانچه این عدد به  زیر ١٠٠٠ از پرتفوی حق بیمه تولیدی از کل تعداد بیمه برسد، حاکی از فضای رقابتی کامل در بازار بیمه خواهد بود.

برای مشاهده جدول در سایز اصلی بر روی آن کلیک کنید