چربی‌سوزی سنگین ارزش معاملات خرده‌فروشان بورسی در بازار
یکی ازشاخص‌های رونق کسب و کار در هر کشوری، میزان توسعه صنعت خرده‌فروشی در آن کشور است.
چابک آنلاین، مجید میرزاحیدری، یک واقعیت کلی در مورد فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود دارد و آن اینکه، شرکت‌های تولیدکننده با گسترده‌تر شدن بازارها و ایجاد تحولات در کسب و کارها، نیازمند سازمانی شده‌اند تا کالاهای تولید شده آنها را با حفظ سلامت کامل به بازار مصرف برساند.
ازاین رو، به تأسیس شرکت‌های توزیع و پخش به عنوان پل ارتباطی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده روی آورده‌اند. برخی از صنایع در طول سالیان اخیر رشد سریعی داشته و درمقابل برخی دیگر با سقوط آزاد مواجه شده‌اند.
یکی از صنایعی که در سال‌های اخیر با رشد مداوم در دوره‌های طولانی مدت همراه بوده، صنعت خرده‌فروشی است.
خرده‌فروشی درسال‌های اخیر با تغییرات گسترده‌ای درسطح جهانی و منطقه‌ای و حتی در داخل کشور همراه بوده است.
باتوجه به توسعه فناوری اطلاعات، این بخش سعی کرده تا با تغییرات راهبردی، جایگاه خود را در زنجیره توزیع حفظ کند. با همه این توصیفات و با وجود سابقه نه چندان کم خرده‌فروشی در بین کسب و کارها در ایران، اما این صنعت نمایندگان چندانی دربازار سرمایه ندارد.
از فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه، افق کوروش و قاسم ایران به عنوان سه نماینده خرده‌فروشی و توزیع در بازار سهام یاد می‌شود، هرچند که چراغ معاملات فروشگاه زنجیره‌ای رفاه در بازار سهام ازتاریخ 27 بهمن ماه سال 97 به بعد، با بسته شدن نماد این شرکت، خاموش شده و همچنان آثاری از معاملات جدید آن در بازار سهام مشاهده نمی‌شود.
گفته می‌شود که درحال حاضر تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش به هزار و 282 فروشگاه عادی و هزار و 686 شعبه فرانچایز رسیده است.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه هم طبق آخرین گزارش حسابرسی شده، دارای 731 شعبه ملکی و استیجاری و 354 شعبه فرانچایز بوده که در مجموع، شعب آن به هزار و 85 باب رسیده است.
درشرکت قاسم ایران به عنوان سومین شرکت مورد بررسی در این گزارش، یک اتفاق جالب رخ داده و آن سهامداری درشرکت دیگر، یعنی فروشگاه زنجیره‌ای پیوند (مینومارت) بوده که درحال حاضر، میزان سهام قاسم ایران از سهام شرکت توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای پیوند، به مرز 59 درصد رسیده است.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای پیوند، (مینومارت) هم اکنون دارای 49 شعبه بوده که با توجه به برنامه توسعه شعب، پیش‌بینی می‌شود که تعداد شعب این فروشگاه تا پایان سال جاری به مجموع 100 فروشگاه برسد.
درصورت تحقق این امر، شکی نیست که قاسم ایران در تلاش خواهد بود تا با بهره‌گیری از امکانات مینومارت، ضریب نفوذ خود را در بازار خرده‌فروشی به طور چشمگیری افزایش دهد.
در مورد کلیات گروه خرده‌فروشی در بازار سهام چه می‌دانیم؟
گروه خرده‌فروشی را می‌توان یکی از گروه‌های کم تعداد بازارسهام به شمار آورد. با این حال، ارزش بازار آن با 20 هزار و 363 میلیارد تومان، حدود نیم درصد کل بازار سهام است. همین میزان سهم، بخوبی تصویر روشن‌تری از میزان ضریب نفوذ این گروه در بازار سهام را به دست می‌دهد.
واقعیت این است که گروه خرده‌فروشی هم مانند سایر گروه‌های حاضر دربازار سهام، دارای برخی ریسک‌ها است.
از نرخ بازده دارایی 15 درصدی گروه خرده‌فروشی به عنوان یکی از ضعف‌های این صنعت یاد می‌شود، زیرا با استناد به اینکه قرار بود این عدد در محدوده 30 درصد برای کل ناشران بورسی قرار بگیرد، این عدد برای این گروه، بسیار پایین ارزیابی می‌شود.
نکته بعدی، شاخص شناوری این گروه در بازار سهام بوده که درحال حاضر در محدوده 10 درصد است که این شاخص را نیز می‌توان به عنوان یک نقطه ضعف برای این گروه به حساب آورد.
p/e این گروه در بازار سهام هم در شرایط فعلی حدود 10.7 درصد بوده که با توجه به میانگین 5 درصدی p/e کل بازار، عدد به مراتب بالاتری بوده که تا حدودی بر میزان جذابیت این سهم تأثیراتی را خواهد گذارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین ارزش معاملات 30 روز اخیر این گروه نسبت به میانگین 200 روز اخیر، دست‌کم با 50 درصد کاهش، به نصف رسیده است. همین کاهش معنادار، یک پیام روشن از ناحیه معامله‌گران بوده که به بازار این گروه بازتاب داده شده است. از قرار معلوم، ارزش معاملات این گروه به صورت میانگین در 30 روز اخیر حدود 4 میلیارد تومان بوده است.
اما صنعت خرده‌فروشی با چه تهدیداتی دست و پنجه نرم می‌کند؟
وجود رقیب قدرتمند با شبکه توزیع گسترده و پوشش کامل سنتی، عدم امکان تأمین مناسب کالا درشرایط عدم اطمینان اقتصادی، تمایل برای خرید برندهای خارجی در بین بسیاری از مشتریان، افزایش نرخ اجاره و بی ثباتی دربازار املاک، قیمت‌های دستوری و جذابیت بازار کسب و کار خرده‌فروشی در کشور از جمله تهدیدهایی است که بزرگان خرده‌فروشی را تهدید می‌کند.
گفته می‌شود که گردش مالی فروشگاه‌های زنجیره‌ای از محصولات خوراکی در حدود ۱۴ درصد است.
به عبارتی مجموع گردش مالی این فروشگاه‌ها در اقلام خوراکی در سال حدود ۴۳ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.
برآورد می‌شود که گردش مالی کل فروشگاه‌های زنجیره‌ای در محدوده ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
از فروشگاه‌های شهروند، جانبو، اتکا، هفت، هایپراستار، هایپرمی و هایپر فامیلی به عنوان دیگر فعالان صنعت خرده‌فروشی یاد می‌شود، بنابراین با گذر زمان عرصه رقابت برای حاضران در این گروه تنگ‌تر هم خواهد شد.
حضور رقبا برای گروه کم تعداد خرده‌فروشان در بورس یک پیام روشن دارد وآن اینکه در صورت غفلت، گوی سبقت از سوی رقبا ربوده شده و سود آنها کمتر و کمتر هم خواهد شد.
باید دیدکه برنده این رقابت کدام یک از خرده‌فروشان خواهند بود؛ خرده‌فروشان حاضر در بازار سرمایه یا خرده‌فروشان غیربورسی.
