مهمترین تفاوت پرداخت یارها و شرکت های خدمات پرداخت الکترونیک چیست؟

چابک آنلاین، حدیث اسماعیل زاده، پشت پرده این راحتی و سرعت، شرکت‌هایی قرار دارند که به آن‌ها «ارائه‌دهنده خدمات پرداخت الکترونیک» یا به اختصار PSP می‌گویند.

PSPها، درواقع واسطه‌هایی بین شما و بانک به شمار می رود.

آن‌ها با ایجاد درگاه‌های پرداخت امن، امکان انجام تراکنش‌های مالی آنلاین را فراهم می‌کنند.

تصور کنید PSPها مانند یک پل هستند که شما را از دنیای فیزیکی به دنیای دیجیتال برای پرداخت‌هایتان متصل می‌کنند.

به عبارتی، شرکت های پرداخت الکترونیک جزو مهمترین و اصلی ترین شرکت ها در زمینه خدمات بانکداری و پولی هستند و به عنوان یک واسطه میان مشتریان و بانک ها عمل می کنند و خدمات پرداخت و بانکداری الکترونیک را با ایجاد درگاه پرداخت امن، برای عموم تسهیل می کنند.

اصلی‌ترین خدمات یک شرکت ارائه دهنده درگاه پرداخت مستقیم،مدیریت تبادلات مالی اینترنتی و ارائه راهکار برای پرداخت‌های الکترونیکی است.

اما موارد زیر هم بخشی از خدمات این شرکت‌ها محسوب می‌شوند :

ارائه دستگاه پوز، ارائه درگاه پرداخت اینترنتی (IPG)،ارائه اپلیکیشن پرداخت،شناسایی هرگونه کلاهبرداری و فیشینگ و جلوگیری از آن‌ها، مدیریت داده‌های مالی، مدیریت مبادلات مالی و بانکی (بر اساس پول رایج کشور) و مدیریت مسائل مرتبط با تراکنش از طریق کارت‌های بانکی، کارت‌های اعتباری (credit card)، کیف‌پول‌های دیجیتال است.

شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک)، بر فعالیت این شرکت‌ها نظارت دارد.

هیچ‌کدام از psp ها نمی‌توانند بدون دریافت مجوز از شاپرک، فعالیت خود را آغاز کنند.

PSPهای ایرانی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

  PSPهای بانکی: این PSPها مستقیماً توسط بانک‌ها ارائه می‌شوند.

  PSPهای غیربانکی: این PSPها شرکت‌های خصوصی هستند.

درحال حاضر تعدادی ازبانک ها  ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیک هستند که از میان آنها می توان به شرکت به پرداخت ملت، شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش و شرکت پرداخت نوین که به ترتیب زیر نظر بانک های ملت، سامان و اقتصاد نوین هستند اشاره کرد.

5 شرکت خدمات پرداخت الکترونیک نیز زیر نظر هیچ نوع بانکی نیستند که نمونه این شرکت ها را می توان به آسان پرداخت پرشین و شرکت کارت اعتباری ایران کیش نام برد.

براساس تعریف خدمات الکترونیکی شاپرک، شرکت پرداخت یار یک شخصیت حقوقی ثبت شده‌ای است که در چارچوب سند تدوینی و بر اساس قرارداد همکاری با شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت و تفاهم‌نامه منعقده با شرکت شاپرک فعالیت می‌کند.

طبق تعریف شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک)،هدف از ایجاد درگاه های پرداخت واسط (پرداخت یار)، نظارت بر پرداخت‌های آنلاین و حصول اطمینان از فعالیت‌های قانونی کسب و کارهای اینترنتی با تدوین چارچوب‌های منظم و مهیا کردن شرایط لازم برای نظارت و کنترل دقیق بانک مرکزی است.

ماموریت این درگاه های پرداخت واسط فرآهم آوردن پرداخت‌های بدون حضور کارت از سوی پرداخت‌‌یارها و دریافت پرداخت‌های درون برنامه‌ای مبتنی بر زیرساخت‌های تلفن همراه و ارسال به شبکه شاپرک است.

تمامی پرداخت یارها، تحت نظر بانک مرکزی و شاپرک فعالیت می‌کنند. 

شاپرک، بازوی اجرایی بانک مرکزی برای نظارت بر شبکه پرداخت است که باتوجه به رشد صنعت پرداخت و نیاز به نظارت دقیق بر آن، فعالیت خود را آغاز کرده است.

از مزایای شرکت های پرداخت یار می توان به موارد زیر اشاره کرد :

به سامان‌دهی درگاه‌های پرداخت واسط کمک می‌کند، از سوء استفاده‌های احتمالی وب‌سایت‌های گوناگون جلوگیری می‌کند، باعث اِعمال نظارت بیشتر شاپرک بر درگاه‌های پرداخت می‌شود،  به هر پذیرنده (کاربران زیر مجموعه) یک کد پذیرندگی تخصیص می‌دهد.

از معروف ترین و مهمترین شرکت های پرداخت یار می توان به شرکت همراه پرداز زرین (زرین پال)، شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا و شرکت مانا تدبیر آوا تک (پی‌پینگ) نام برد.

اکنون که با معنا و مفهوم این دو نهاد آشنا شدید بهتر است به تفاوت psp  و پرداخت یارها بپردازیم.

در ابتدای راه،  یکی از مهمترین مزایایی که شرکت های پرداخت یار نسبت به شرکت های پرداخت الکترونیک داشتند این بود که نیازی به دریافت اینماد و کد مالیاتی نداشتند.

اما الزام اینماد برای دریافت درگاه پرداخت اینترنتی از سال ۱۳۹۸ برای شرکت‌های خدمات پرداخت psp (درگاه مستقیم) به طور کامل اجرایی و در مورد شرکت‌های پرداخت یار (درگاه واسط) نیز با دو سال تأخیر، در آذرماه سال ۱۴۰۰ فقط برای درگاه‌های پرداخت جدید عملیاتی شد.

ازمهمترین تفاوت های شرکت های psp  و پرداخت یار می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1.ارائه به آنلاین شاپ هایی که وب سایت ندارند

یکی از مزیت‌های پرداخت یار نسبت به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت psp این است که به اشخاص و شرکت‌ها، حتی بدون داشتن وب‌سایت، درگاه پرداخت ارائه می‌کنند در حالی که psp ها به شرکت‌هایی که وب‌سایت ندارند، درگاه پرداخت نمی‌دهند.

2.کارمزد دریافتی

تا قبل از تیر ماه 1402، درگاه‌های پرداخت مستقیم هیچ کارمزدی از پذیرنده‌ها کسر نمی‌کردند و این اصلی‌ترین مزیت pspها بود اما در حال حاضر این رویه تغییر کرده و میزان کارمزد دریافتی برای تمامی pspها یکسان است؛ اما نرخ کارمزد پرداخت یارها متفاوت است و بسته به پنل‌های پیشنهادی تغییر می‌کند.

3.فرایند ثبت نام

درخواست درگاه بانکی به‌صورت مستقیم و از طریق شرکت‌های psp به‌مراتب زمان‌برتر و پیچیده‌تر از درخواست درگاه از پرداخت یار است.

برای اخذ درگاه از شرکت‌های psp به طور متوسط دستکم یک تا دو هفته زمان لازم است،درحالیکه کل فرایند درخواست، احراز هویت، فعال‌سازی درگاه بین ۲ تا نهایتا ۲۴ ساعت زمان می‌برد.

4.تفاوت psp و پرداخت یار در پشتیبانی 

 به‌عنوان پذیرنده نمی‌توانید از درگاه پرداخت مستقیم انتظار پشتیبانی لحظه‌ای در تمام طول هفته داشته باشید؛ چرا که تعداد این شرکت‌ها نسبت به متقاضیان آنها بسیار محدود است و این بر روند پاسخگویی آنها تاثیر می‌گذارد.

درحالیکه شرکت‌های پرداخت یار به‌صورت شبانه‌روزی و در تمام طول هفته پاسخگوی مشکلات و نگرانی‌های پذیرندگان هستند.

با توجه به مطالب ارائه شده، می‌توان نتیجه گرفت که، پرداخت‌یارها و درگاه‌های مستقیم هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین این دو به نیازها و مشخصات کسب‌وکار بستگی دارد.

با توجه به تحولات سریع در حوزه تجارت الکترونیک و افزایش رقابت در بازار، انتخاب روش پرداخت مناسب برای کسب‌وکارها از اهمیت بالایی برخوردار است. 

پرداخت‌یارها با ارائه خدمات متنوع و پشتیبانی قوی، به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کمک می‌کنند تا به سرعت وارد دنیای تجارت آنلاین شوند.

 در مقابل، درگاه‌های مستقیم برای کسب‌وکارهای بزرگ و با حجم تراکنش بالا، امکان کنترل بیشتر و سفارشی‌سازی را فراهم می‌کنند.

 با این حال، با توجه به تغییرات مداوم در قوانین و مقررات، توصیه می‌شود کسب‌وکارها به طور مرتب روش پرداخت خود را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، آن را به‌روزرسانی کنند.