بانکداران لتونی چگونه از پس بحران های مالی برآمدند؟

چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، درقرن 17، ریگا، پایتخت لتونی، به یک مرکز مهم مالی تبدیل شد و تعدادی بانک محلی تأسیس شد.

درطول قرن 19، بانکداری در لتونی به سرعت توسعه یافت و چندین بانک بزرگ تأسیس شد، از جمله بانک لتونی (1873) و بانک تجارت لتونی (1922).

این بانک‌ها نقش مهمی در تأمین مالی توسعه اقتصادی لتونی ایفا کردند.

پس از استقلال لتونی در سال 1918، سیستم بانکی این کشور به طور قابل توجهی توسعه یافت و در سال 1922، بانک لتونی به عنوان بانک مرکزی کشور تأسیس شد و مسئولیت صدور پول ملی،را بر عهده داشت.

درفاصله سالهای (1940-1991)، سیستم بانکی لتونی ملی شد و تحت کنترل دولت شوروی قرار گرفت.

پس از استقلال مجدد لتونی در سال 1991، سیستم بانکی این کشور دوباره خصوصی شد و تعدادی بانک جدید نیز تأسیس شد.

امروزه، سیستم بانکی لتونی به خوبی توسعه یافته و تعدادی بانک محلی و بین‌المللی در این کشور فعالیت می‌کنند.

بانک لتونی همچنان به عنوان بانک مرکزی کشور فعالیت می‌کند و مسئولیت حفظ ثبات پولی و نظارت بر سیستم بانکی را بر عهده دارد.

درحال حاضر، 46 بانک خصوصی در لتونی مجوز فعالیت دارند که این بانک‌ها طیف گسترده‌ای از خدمات بانکی را به اشخاص حقیقی و حقوقی ارائه می‌دهند، از جمله حساب‌های سپرده، وام، کارت‌های اعتباری، خدمات سرمایه‌گذاری.

برخی از بزرگترین بانک‌های خصوصی در لتونی عبارتند از:

Swedbank

SEB banka

DNB banka

Citadele banka

Nordea banka

قابل توجه آنکه در سال‌های اخیر، تعداد بانک‌های خصوصی در لتونی به دلیل ادغام‌ها  کاهش یافته است.

بانک لتونی بر سیستم بانکی این کشور نظارت دارد تا اطمینان حاصل کند که بانک‌ها به روشی امن و سالم عمل می‌کنند که این امر شامل نظارت بر فعالیت‌های وام‌دهی، الزامات ذخیره و سایر مقررات می‌شود.

همچنین، بانک لتونی مسئول حفظ ثبات پولی لتونی است و این به معنای کنترل تورم و نرخ ارز است.

این بانک خدمات بانکی را به دولت لتونی از جمله نگهداری حساب‌های دولتی، انجام معاملات و ارائه مشاوره مالی ارائه می‌دهد.

سرمایه بانک لتونی 100 میلیارد یورو است که این سرمایه توسط دولت لتونی تامین می شود.

از اول ژانویه سال ۲۰۰۴، واحد پول لتونی یورو (€) بوده است.

این زمانی بود که لتونی به عضویت اتحادیه اروپا درآمد و یورو را جایگزین پول خود کرد.

قبل از سال ۲۰۰۴، لاتس (LVL) واحد پول لتونی بود و هر لاتس به ۱۰۰ سانتیم تقسیم می‌شد.

درحال حاضر، یورو تنها پول رایج در لتونی است و در تمامی معاملات و تراکنش‌ها استفاده می‌شود و اسکناس‌ها و سکه‌های یورو در سراسر لتونی به طور قانونی پذیرفته شده‌اند.

لازم به ذکر است که لتونی تنها کشوری در حوزه دریای بالتیک نیست که از یورو به عنوان واحد پول خود استفاده می‌کند.

استونی نیز در سال ۲۰۱۱ به عضویت اتحادیه اروپا درآمد و یورو را جایگزین کروون (EEK) کرد.

تعیین ثروتمندترین بانک در لتونی بر اساس یک معیار واحد دشوار است، زیرا معیارهای مختلفی برای ارزیابی ثروت یک بانک وجود دارد.

با این حال، می‌توان از چند روش برای رتبه‌بندی بانک‌ها بر اساس ثروت آنها استفاده کرد:

جمع کل دارایی‌ها: این روش بر اساس کل ارزش دارایی‌های یک بانک، مانند وام‌ها، اوراق بهادار و پول نقد، رتبه‌بندی می‌کند.

سرمایه کل: این روش بر اساس کل سرمایه یک بانک که معیاری از ثبات مالی آن است، رتبه‌بندی می‌کند.

ارزش بازار: این روش بر اساس ارزش کل سهام یک بانک در بازار سهام رتبه‌بندی می‌کند.

سودآوری: این روش بر اساس سود خالص یک بانک در یک دوره زمانی خاص رتبه‌بندی می‌کند.

با توجه به این معیارها، در حال حاضر Swedbank بزرگترین و ثروتمندترین بانک  لتونی محسوب می‌شود.

در اینجا خلاصه‌ای از وضعیت Swedbank آمده است:

دارایی کل: 43.2 میلیارد یورو (31 دسامبر 2023)

سرمایه کل: 5.4 میلیارد یورو (31 دسامبر 2023)

ارزش بازار: 12.5 میلیارد یورو (20 مه 2024)

سود خالص: 726 میلیون یورو (2023)

سایر بانک‌های بزرگ در لتونی عبارتند از:

SEB banka: دارایی کل 22.8 میلیارد یورو، سرمایه کل 3.1 میلیارد یورو

DNB banka: دارایی کل 17.4 میلیارد یورو، سرمایه کل 2.4 میلیارد یورو

Citadele banka: دارایی کل 9.7 میلیارد یورو، سرمایه کل 1.3 میلیارد یورو

Nordea banka: دارایی کل 8.3 میلیارد یورو، سرمایه کل 1.1 میلیارد یورو

نظام مالی لتونی هم همانند کشورهای دیگر بارها با بحران هایی روبرو بوده که چند نمونه از آنها عبارتند از:

1. بحران مالی جهانی 2008-2009:

این بحران به شدت بر اقتصاد لتونی و سیستم بانکی آن تأثیر گذاشت.

تقاضا برای وام‌ها به طور قابل توجهی کاهش یافت و بسیاری از وام‌گیرندگان قادر به بازپرداخت وام‌های خود نبودند.

این امر منجر به افزایش نرخ‌های نکول وام و ضررهای قابل توجهی برای بانک‌ها شد.

دولت لتونی مجبور شد با تزریق سرمایه به بانک‌ها و ملی کردن برخی از آنها از سیستم بانکی حمایت کند.

2. بحران پولشویی:

درسال‌های اخیر، چندین بانک لتونی به دلیل نقض قوانین پولشویی جریمه شده‌اند.

این امر به دلیل حجم بالای معاملات مشکوکی است که از طریق سیستم بانکی لتونی انجام شده است.

این رسوایی‌ها به شهرت سیستم بانکی لتونی آسیب رسانده و منجر به افزایش نظارت نهادهای نظارتی شده است.

3. بحران اقتصادی 2013:

لتونی در سال 2013 دچار رکود عمیقی شد که تأثیر منفی بر سیستم بانکی آن داشت.

تقاضا برای وام‌ها دوباره کاهش یافت و نرخ‌های نکول وام افزایش یافت.

بااین حال، سیستم بانکی لتونی در آن زمان قوی‌تر از سال 2008 بود و این بحران را بدون نیاز به حمایت دولتی قابل توجهی پشت سر گذاشت.

در سال‌های منتهی به بحران مالی جهانی، بسیاری از بانک‌های لتونی وام‌های پرخطری را به مشتریان خود اعطا کرده بودند، مانند وام‌های رهنی با شرایط آسان و وام‌هایی به شرکت‌های ساختمانی که این وام‌ها در نهایت زمانی که اقتصاد لتونی سقوط کرد، نکول شدند.

اقتصاد لتونی به شدت به اقتصاد روسیه وابسته است.

پس از بحران مالی جهانی، دولت لتونی قوانین و مقررات جدیدی را برای تقویت سیستم بانکی خود معرفی کرد. این امر شامل افزایش الزامات سرمایه برای بانک‌ها، بهبود نظارت بر پولشویی و سخت‌تر کردن اعطای وام بود.

درطول بحران‌های مختلف، دولت لتونی با تزریق سرمایه به بانک‌ها و ملی کردن برخی از آنها از سیستم بانکی حمایت کرده است.

دولت لتونی در تلاش است تا وابستگی خود به اقتصاد روسیه را کاهش دهد و اقتصاد خود را متنوع کند که این امر شامل تشویق سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه صنایع جدید است.