تعداد شعب بانکی در آینده کاهش ملموسی خواهد داشت

چابک آنلاین ، محسن خائف الهی؛ درکشور ما نیز در زمینه ارائه خدمات بانکداری الکترونیک، اظهار نظرهای زیادی شده که به نظر می رسد در این راستا اقداماتی انجام شده اما همچنان کاستی هایی وجود دارد.

هرچندکه با وجود همه چالش های موجود در سیستم بانکی، بانک ها در رابطه با ارائه خدمات غیرحضوری به مشتریان با یکدیگر در رقابت هستند.

البته که انتظار می رود تکنولوژی های مدرن، به مرور بر بانکداری سنتی  تاثیر گذارده و رضایت مشتریان از خدمات بانکی هم روز به روز افزایش یابد.

اما بانک ها در حوزه خدمات الکترونیک در آینده به چه شکل خواهند بود؟

در این راستا با سید محمد رضا مصطفوی، مدیر اجرایی فناوری اطلاعات بانک قرض الحسنه رسالت گفتگویی انجام شده  که از نظر می گذرد:

چابک آنلاین: با توجه به توسعه ابزارهای بانکداری الکترونیک در کشور، موقعیت جغرافیایی شعب بانکها  در جذب مشتری تأثیرگذار بوده و چه موانعی برای کاهش  تعداد شعب بانک ها در کشور وجود دارد؟

مصطفوی: بانک قرض الحسنه رسالت راهبرد اصلی خود را در خصوص توسعه سامانه ها و خدمات بانکداری الکترونیک و پرداخت و در عین حال بسط سامانه های کشف تقلب و مبارزه با پولشوئی به منظور نظارت مؤثر و کارا بر تراکنش های صورت گرفته تبیین کرده  و به دنبال بهره برداری حداکثری از ظرفیت های موجود در حوزه ابزارهای دیجیتالی و فناوری اطلاعات است.

در همین راستا نیز نقشه راه بانکداری بدون شعبه در سطح هیئت عامل مصوب شده که می توان گفت نمونه ای بارز از ارائه شعبه دیجیتال و خدمات الکترونیک در کشور هستیم که نه تنها در وقت و هزینه مشتریان صرفه جوئی شده ، بلکه باعث بهبود تجربه کاربری برای مشتریان خود در ارائه خدمات بانکی در بسترهای مجازی هستیم.

به نظر می رسد با توجه به افزایش ضریب نفوذ اینترنت و تکنولوژی های جدید در جامعه در آینده ای نه چندان دور ، به علت هزینه های پنهان و آشکار شعب بانکی، همچون سایر بانک ها  به سمت ارائه خدمات بانکی خود در بستر دیجیتال رفته و یا حداقل در تعداد شعب بانکی در سطح کشور ، کاهش ملموسی را شاهد باشیم.

چابک آنلاین: با توجه به اینکه یکی از پرتراکنش ترین کشورهای دنیا هستیم و طبق آمارها مبلغ بسیاری از این تراکنش ها ناچیز است، به نظر جنابعالی چقدر نرخ کارمزد تراکنش ها در این موضوع موثر بوده است و چقدر انجام تراکنش های با مبلغ کم به صورت آفلاین و گروهی، می تواند در این زمینه راهگشا باشد؟

مصطفوی:تراکنش های بانکی آنلاین، فارغ از مبلغ تراکنش برای بانک ها دارای هزینه های نرم افزاری، سخت افزاری و ارتباطی است و با توجه به جمعیت جوان، پویا و سرشار از نوآوری و خلاقیت کشور، در راستای راه اندازی انواع فین تک ها و استارت آپ ها ، تعداد تراکنش های مجازی بانک ها نیز روز به روز رو به افزایش است، البته در همین راستا می توان گفت کارمزد پایین این نوع تراکنش ها نیز مزید برعلت است، بنابراین شاید یکی از بهترین شیوه ها جهت کاهش هزینه های زیرساختی بانک ها در این زمینه رفتن به سمت تراکنش های آفلاین بر مبنای کیف پول دیجیتالی بوده که مدیران ارشد بانک ها و به تازگی بانک مرکزی نیز راهکار های خوبی در فراهم آوردن زیرساخت کیف پول دیجیتال و یکپارچه سازی تراکنش های از این نوع ارائه کرده اند.

امید است با تکمیل سامانه های در دست اقدام بانک مرکزی و دستورالعمل های مدیریتی و ارائه زیرساخت کیف پول دیجیتال با عاملیت بانک ها تحت نظارت بانک مرکزی و همزمان افزایش کارمزدهای تراکنش های آنلاین بانکی، نسبت به ترغیب مشتریان به استفاده از بستر کیف پول دیجیتالی اقدام شود.

چابک آنلاین: آیا اینکه طبق آمارها تعداد پایانه های فروش در ایران بالاتر از میانگین جهانی است نگران کننده است و تاثیر آن بر روی اقتصاد چیست؟

مصطفوی: ارائه کارتخوان های بانکی به پذیرندگان ، علاوه بر ارزبری آن برای کشور ،هزینه های  پشتیبانی و نگهداری فراوانی نیز را برای شرکت های پرداخت به دنبال داشته، از طرفی کارمزدهای بسیاری را نیز بر روی دوش بانک ها می گذارد، بنظر می رسد یکی از بهترین راهکار ها فراهم آوردن زیرساخت EMV طبق استانداردهای PCI-DSS در کشور و ارائه خدمات Card not present بر مبنای سیستم های نرم افزاری تسویه موبایلی از طریق اپلیکیشن های کیف پول دیجیتال باشد.

چابک آنلاین: صندوق پول عرب پلتفرمی رادر دست تهیه دارد، با این هدف که بتواند بین کشور های عربی امکان انجام تراکنش های بانکی آنی و امن، همانند تراکنش های داخلی را فراهم کند، آیا ایران امکان تهیه چنین پلتفرمی بین کشور ما و کشورهای همسایه را دارد؟

مصطفوی: حقیقت این است که بسیاری از قوانین و الزامات بانکی ما در حوزه تراکنش های Card present الزامات شبکه های پرداخت بین الملل را Pass نخواهد کرد ، بنظر می آید که با دو سناریو روبرو خواهیم بود:

۱- بانک مرکزی با قوانین الزام آور و یکباره، بانک ها را مجاب به تغییرات زیرساختی در سیستم های CMS و پرداخت خود کند که با توجه به هزینه های فراوان این کار با مخالفت هایی از سوی بانک ها مواجه خواهد شد.

۲- با استفاده از سناریو های شبیه سازی تراکنش های EMV، با استفاده از واسط های نرم افزاری نسبت به اصلاح تراکنش های بانکی اقدام نماید، تا به مرور زیر سیستم های بانکی نسبت به اصلاح زیرساخت ها و تطبیق تراکنش های خود با الزامات بین الملل اقدام نمایند.  (سامانه کهربا بانک مرکزی تا حدودی در همین راستا در حال پیاده سازی می باشد)

چابک آنلاین: چقدر با یکپارچه سازی اطلاعات بین بانکها و دیگر نهادها فاصله داریم؟

خوشبختانه با اقداماتی که بانک مرکزی طی چند سال اخیر صورت داده، سامانه های نظارتی و کنترلی بسیاری را راه اندازی کرده که تا حدودی یکپارچگی داده های کنترلی بین بانک ها و بانک مرکزی وجود دارد، ولی هنوز شاهد این یکپارچگی بانک ها و نهادهای دولتی و خصوصی نیستیم، شاید بهتر باشد که ابتدا دولت  خدمات خود را از طریق سازمان فناوری اطلاعات کشور جمع آوری کرده و با راه اندازی درگاه خدمات الکترونیک نسبت به ارائه API به بانک ها و شرکت های خصوصی مورد تائید خدمات ارائه کند ، ضمن اینکه اکنون ارائه API از طریق زیرساخت های متفاوتی در حوزه خدمات دولتی به بانک ها ارائه می شود.

چابک آنلاین: تا کنون زمینه سازی های  خوبی برای ایجاد کیف پول الکترونیک و راه اندازی نئوبانک ها در کشور انجام شده است؟

مصطفوی: بانک قرض الحسنه رسالت همراستا با سیاست های کلی ابلاغی بانک مرکزی ، همچنین نقشه راه تعیین شده توسط مدیریت  عامل ضمن بررسی معماری های مدرن بانکی دنیا بر مبنای بانکداری سرویس گرا و بانکداری دیجیتال به سمت مجازی کردن خدمات بانکی خود حرکت کرده است.

امید است که اولین بانک بدون شعبه کشور باشیم و البته به دنبال اینکه اولین نئوبانک کشور باشیم نیستیم ولی می خواهیم که صفر تا صد خدمات بانکی به مشتریان را در بستر های دیجیتالی ارائه کنیم ، راه اندازی کیف پول دیجیتال و پیشخوان مجازی رسالت (شعبه مجازی بانک) که با استفاده از ظرفیت های زیرساخت معماری سرویس گرای بانکی و OpenAPI  خدمات یک شعبه حضوری را به مشتریان بانک ارائه می کند، نمونه ای از حرکت به این سمت و سو است.