۹۴ درصددرآمد صنعت رتبه بندی جهان متعلق به "اس اند پی"، "مودیز" و" فیچ" است

به گزارش چابک آنلاین، افشای کامل ریسک، علاوه برکاهش عدم اطمینان وکاستن از ابهامات، به مدیریت ریسک سرمایه گذاران و شرکت ها نیز کمک می کند.

شفافیت اطلاعاتی یکی ازالزامات مهم برای جذب سرمایه گذاران به بازارهای مالی وتسهیل کننده تصمیمات سرمایه گذاری درعرصه های اقتصادی است.

هرچه ابهامات اطلاعاتی کمتر باشد وهزینه دریافت و پردازش اطلاعات پایین تر باشد، جذابیت سرمایه گذاری در بنگاه های اقتصادی، ابزارها و اوراق بهادار بیشتر خواهد شد.

وجود رتبه اعتباری برای ابزارها، بنگاه ها، اوراق بهادار به تسهیل تصمیم گیری کمک می کند و این امر مسئولیتی است که شرکت های رتبه بندی اعتباری برعهده دارند.

شرکت های رتبه بندی اعتباری موسساتی حرفه ای هستندکه تخصص، زمان، مجوز و بودجه کافی برای انجام این کار را در اختیار دارند و به صورت مستقل خدمات تحلیلی را دراختیار شرکتها قرار می دهند.

شرکت های رتبه بندی اعتباری،کیفیت اعتباری ناشر اوراق بهادار با درآمد ثابت و سایر روش های عمومی تامین مالی را ارزیابی می کنند تا با توجه به استراتژی های گذشته وآینده شرکت،مشخص شود ناشر تا چه اندازه توانایی عمل به تعهدات خود را دارد.

وظیفه اصلی موسسات رتبه بندی،تعیین احتمال نکول ناشردر ایفای تعهدات مالی مربوطه است.

اظهارنظر شرکت های رتبه بندی که درقالب رتبه اعتباری منتشر می شود، در حقیقت ابزار مدیریت ریسک سرمایه گذاران و نهادهای اعتباری محسوب می شود و نقش بسزایی در این زمینه ایفا می کند.

صنعت رتبه بندی اعتباری، به دلیل گسترش بازارهای مالی در سال های اخیر، رشد روز افزونی داشته است.

ازسوی دیگر، به دلیل تاثیر رتبه های اعلام شده توسط این موسسات بر تصمیم گیری های سرمایه گذاران، ناشران و نهادهای قانون گذار، نظارت برفعالیت این موسسات اهمیت زیادی یافته است.

درحال حاضر، بیش از 100 سال از عمرموسسات رتبه بندی در دنیا می گذرد و بسیاری از سرمایه گذاران براساس اظهار نظر موسسات رتبه بندی در مورد احتمال نکول وکیفیت اعتباری ناشر و اوراق بهادار، تصمیمات سرمایه گذاری خود را انجام می دهند.

تاریخچه صنعت رتبه بندی در جهان

نخستین موسسه رتبه بندی اعتباری درسال 1909 با انتشار فهرست رتبه بندی اوراق راه آهن آمریکا توسط"جان مودی" آغاز به کار کرد.

صنعت رتبه بندی اعتباری به سرعت رشدکرده و جایگاه ویژه ای را در بازارهای مالی به خود اختصاص داده است.

امروزه بیش از 130 موسسه رتبه بندی در سراسر دنیا رتبه بندی اعتباری شرکت ها، اوراق قرضه، اوراق بهادار با پشتوانه دارایی، اوراق تجاری، عرضه در خصوص سهام، گواهی سپرده، سهام ممتاز و اوراق قرضه میان مدت را به عهده دارند و این رتبه های اعتباری، اساسا ابزار مدیریت ریسک هستند و نقش مهمی در این زمینه ایفا می کنند.

رتبه بندی اعتباری، امروزه صنعتی تاثیرگذار در بازارهای مالی و اقتصاد کشورهای توسعه یافته محسوب می شود.

درسراسر دنیا،انواع مختلفی از موسسات رتبه بندی اعتباری در بازارهای بزرگ مشغول به فعالیت هستند که از لحاظ اندازه، حوزه تمرکز و متدولوژی با هم متفاوتند.

مطابق آخرین آماردریافتی به تاریخ 31 دسامبر 2021، بیش از 94 درصد از کل درآمد صنعت رتبه بندی جهان متعلق به سه موسسه بزرگ رتبه بندی یعنی "اس اند پی"، "مودیز" و" فیچ" است که به ترتیب 50، 32 و 12 درصد از سهم صنعت را به خود اختصاص داده اند.

نخستین موسسه رتبه بندی اعتباری آسیایی در سال 1983، در کشور کره جنوبی با نام موسسه رتبه بندی کره آغاز به کار کرد.

هم اکنون در 15 کشور آسیایی 28 موسسه رتبه بندی فعالیت می کنند.

چین با داشتن 5 موسسه رتبه بندی اعتباری ، بیشترین تعداد موسسات را در آسیا به به خود اختصاص داده است.

شرکت رتبه بندی اعتباری ژاپین ( JCR) تنها شرکت رتبه بندی آسیایی پذیرفته شده به عنوان NRSRO است.

تحلیل صنعت رتبه بندی اعتباری در جهان 

موسسات پذیرفته شده به عنوان NRSRO به آن دسته از موسسات رتبه بندی اعتباری گفته می شود که کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC)، برای اهداف نظارتی خاص خود ، به شرکت های خدمات مالی اجازه می دهد که از رتبه اعتباری آن ها استفاده کنند.

موسسات پذیرفته شده به عنوان NRSRO، در تاریخ 31 دسامبر 2022 شامل 10 موسسه رتبه بندی اعتباری می شوند که نزد کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا ثبت شده اند و رتبه بندی های آن ها برای اهداف نظارتی مختلف در آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد.

به عنوان مثال نهاد ناظر شرکت های بیمه، ازرتبه های اعتباری منتشر شده توسط موسسات پذیرفته شده به عنوان NRSRO، برای اطمینان از قوی بودن ذخایر شرکت های بیمه ای استفاده می کنند.

خدمات موسسات رتبه بندی

یکی ازموسسه های بزرگ رتبه بندی درجهان اس اند پی گلوبال است که در چهار بخش خدمات خود را ارائه می کند؛رتبه بندی، هوش بازار، پلتس و شاخص ها.

اس اند پی ریتینگ گلوبال به طور مستقل خدمات رتبه بندی، تحقیق و تحلیل را ارائه می کند.

درآمد این شرکت در سال 2018، بالغ بر 6.2 میلیارد دلار بوده که در سال 2020 به 7.4 میلیارد دلار رسیده است.

تاریخچه رتبه بندی در ایران

با تصویب قانون بازار اوراق بهاداردرآذرماه 1384، شرایط لازم برای تاسیس و فعالیت نهادهای مالی مختلف از جمله موسسات رتبه بندی اعتباری فراهم آمد و به منظور عملیاتی شدن حضور موسسات رتبه بندی اعتباری در بازار سرمایه کشور، دستورالعمل تاسیس و فعالیت موسسات رتبه بندی در اوایل سال 1395 توسط هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسید.

همچنین هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نسبت به تصویب اساسنامه نمونه شرکت های رتبه بندی اعتباری  اقدام کرد که اساسنامه نمونه مصوب سازمان، چارچوب فعالیت موسسات رتبه بندی را در کشور تعیین می کند.

موسسات رتبه بندی اعتباری در ایران از سال 1397 فعالیت خود را آغاز کردند و اولین رتبه اعتباری در سال 1398 توسط شرکت رتبه بندی اعتباری پایا به شرکت کرمان موتور اختصاص یافت.

درحال حاضرسه شرکت مجوز فعالیت رتبه بندی اعتباری را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کرده اند.

دوشرکت برهان و پارس کیان در خردادماه 1396 و شرکت پایا درفروردین ماه 1397 موافق اصولی خود را از سازمان بورس دریافت کرده اند و هرسه شرکت متعلق به بخش خصوصی بوده و ترکیب سهامداران آنها عمدتا خصوصی است.

درسال مالی منتهی به 30 آذرماه 1401، 7 رتبه اعتباری توسط شرکت پارس کیان، 2 رتبه اعتباری توسط شرکت رتبه بندی اعتباری برهان و 26 رتبه اعتباری توسط شرکت اعتباری پایا منتشر شده است.

به عبارتی سهم هریک از شرکت های رتبه بندی اعتباری از رتبه های منتشر شده از ابتدای فعالیت این شرکت تا تاریخ 30 آذرماه 1401 بدینگونه بوده است.

شرکت رتبه بندی اعتباری پایا، 81 درصد ، شرکت رتبه بندی اعتباری پارس کیان، 13 درصد و شرکت رتبه بندی اعتباری برهان، 7 درصد.