ایران به دنبال بازارهای صادراتی جدید با استفاده از گاز میدان عظیم پارس جنوبی

به گزارش چابک آنلاین به نقل از فارس، تهدید افزایش قیمت گاز و نبود عرضه با نزدیک شدن زمستان و عدم اطمینان اروپا برای دریافت گاز ارزان و فراوان روسیه، شدت گرفته است. اگر اتحادیه اروپا در نشست 24 نوامبر، تعیین سقف قیمتی گاز برای روسیه را تصویب کند، ممکن است این عرضه گاز به صورت کامل متوقف شود.

غول گازی روسیه، شرکت دولتی گازپروم اعلام کرده است، در صورتی که اتحادیه اروپا این سقف قیمتی را اعمال کند، تمامی صادرات خود به کشورهای این اتحادیه را متوقف خواهد کرد. حدود 40 درصد از گاز مورد نیاز اتحادیه اروپا در سال 2021 از روسیه تامین شده است.

ایران با آگاهی از فرصت های متعدد برای بهره برداری از این وضعیت به نفع خود، هفته گذشته به صراحت اعلام کرد، با تمرکز بر توسعه فار 11، در حال افزایش فعالیت های تولید گاز در میدان عظیم پارس جنوبی است.

محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران هفته گذشته گفت: «توسعه پروژه فاز 11 پارس جنوبی در حال انجام است و زمستان امسال گاز تولیدی از این فاز در دسترس خواهد بود.» این اظهارات، همراستا با بیانیه جواد اوجی، وزیر نفت ایران است که گفت: «با ابتکارعمل همکارانمان در شرکت ملی نفت ایران قول می دهیم، زمستان امسال، فاز اول تولید گاز از پروژه توسعه فاز 11 پارس جنوبی، شروع به کار کند.»

وزیر نفت ایران در ماه آگوست نیز گفته بود، قرار است، در فاز اول توسعه فاز 11 پارس جنوبی، روزانه 10 تا 11 میلیون مترمکعب گاز تولید شود.»

یک مقام ارشد صنعت نفت که با وزارت نفت ایران همکاری نزدیک دارد، هفته گذشته به اویل پرایس گفته است، با کمک روسیه، تولید گاز فاز 11 و 23 فاز دیگر پارس جنوبی به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت.

* میزان ذخایر پارس جنوبی

پارس جنوبی با حدود 14.2 تریلیون متر مکعب ذخایر گازی موجود به اضافه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی، حدود 40 درصد از کل 33.8 تریلیون متر مکعب ذخایر گازی ایران و حدود 80 درصد گاز تولیدی آن را به خود اختصاص داده است.

فاز اول، شامل حفاری 30 حلقه چاه و 2  سکوی تولیدی است؛ هر یک از این سکوها با 15 حلقه چاه، با هدف تولید 2 میلیارد فوت مکعب گاز در روز و همچنین تولید 80.000 بشکه میعانات گازی طراحی ‎ شده اند. این اجرای طرح مستلزم ساخت تاسیسات اضافی مرتبط با گاز طبیعی مایع (LNG) و دو خط لوله 32 اینچی به طول 270 کیلومتر است.

در مرحله دوم توسعه این فاز، پس از سه سال از شروع تولید کامل، این میدان افت فشار را تجربه خواهد کرد که این وضعیت مستلزم نصب امکانات فشارافزایی برای حفظ تولید از این میدان در این مرحله خواهد بود.

این گزارش مدعی است، مشکل ایران در پیشبرد فاز 11 و تا حدی سایر فازهای پارس جنوبی، ناتوانی در قرار دادن تجهیزات، فناوری، فرآیندها و افراد مناسب در پروژه و حفظ آنها در آنجا است. شرکت های بین المللی که در این پروژه ها مشارکت داشتند با تشدید تحریم های در سال های 2011 و 2012 و سپس اعمال مجدد تحریم ها در سال 2018 از این پروژه ها خارج شدند.

* تمرکز آمریکا برای جلوگیری از تامین مالی پارس جنوبی

فاز 11 پارس جنوبی با توجه به وسعت و گستره آن، پس از خروج یکجانبه آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ماه می 2018 و در جریان اعمال مجدد تحریم‌ها در اواخر همان سال، به کانون توجه ایالات متحده تبدیل شد.

در همان زمان، شرکت توتال با اینکه 50.1 درصد سهم به ارزش 4.8 میلیارد دلار در این پروژه داشت و حدود یک میلیارد دلار هم در آن سرمایه گذاری کرده بود، از این پروژه خارج شد.

یک منبع آگاه ایرانی به اویل پرایس گفت: «در آستانه امضای موج بعدی تامین مالی برای توسعه فاز 11، وزارت خزانه داری آمریکا با بانکداران بانکی که قرار بود این پول را تامین کند تماس گرفته و آنها را به بررسی کلیه معاملات این بانک از سال 1979 برای هر کشوری که آمریکا در فهرست سیاه قرار داده، تهدید کرده بود و به دولت فرانسه نیز همین موضوع را گفته بود.»

در نتیجه، فرانسه از این فاز خارج شد و شرکت ملی نفت چین سهام توتال را دریافت کرد و 30 درصد دیگر بر سهام خود افزود و در نهایت 19.9 درصد سهام این فاز در اختیار شرکت پتروپارس قرار گرفت.

پس از آن، واشنگتن با جنگ تجاری که دونالد ترامپ با پکن به راه انداخته بود، فشار بر چین را افزایش داد و در نهایت این کشور در اکتبر 2019 به صورت علنی از این پروژه خارج شد.

درحال حاضر، یک یادداشت تفاهم 40 میلیارد دلاری میان گازپروم روسیه و شرکت ملی نفت ایران امضا شده است. قرار است این شرکت برای توسعه 10 میلیارد دلاری میادین گازی کیش و پارس شمالی به منظور تولید بیش از 10 میلیون متر مکعب در روز به شرکت ملی نفت ایران کمک کند. گازپروم در این یادداشت تفاهم، همچنین به مشارکت در یک پروژه 15 میلیارد دلاری برای افزایش فشار در میدان گازی پارس جنوبی متعهد شده است. این شرکت علاوه بر این در تکمیل پروژه های مختلف گاز طبیعی مایع (LNG) و ساخت خطوط لوله صادرات گاز مشارکت خواهد داشت.

* اروپایی‌هایی که خواهان گاز ایران هستند

اویل پرایس در ادامه گزارش خود آورده است، احتمالا خریدارانی در اروپا به خرید گاز با منشا ایران یا روسیه تمایل داشته باشند اما این گاز از طریق واسطه ها و احتمالا با نام گاز عراق که تحریم نیست، فروخته شود.

ایران در اروپا طی چند دهه تحریم برای فروش نفت خود به عنوان نفت عراق از روش «تغییر نام تجاری» استفاده می کند تا آن را به برخی از بنادر جنوب اروپا که کمتر تحت نظارت پلیس قرار دارند، انتقال دهد. این بنادر در کشورهایی نظیر آلبانی، مونته نگرو، بوسنی و هرزگوین، صربستان، مقدونیه و کرواسی قرار دارند و از این طریق، نفت به راحتی به مصرف کنندگان بزرگتر در اروپا نظیر ترکیه منتقل می شود.

مخفی کردن محموله‌ ها در کشتی‌ ها، یکی دیگر از روش‌های موفقیت ‌آمیز است که ایران توانسته به وسیله آن، نفت خود را در طول سال به هر جایی که می‌ خواهد انتقال دهد و زمانی که ایران تصمیم بگیرند، موقع مناسبی برای شروع این کار است، هیچ دلیلی وجود ندارد که هر دو روش به یک اندازه برای انتقال محموله‌های گاز طبیعی مایع (LNG) موفق نباشند.