رقابت، کلید گمشده قفل صنعت بیمه

به گزارش چابک آنلاین، برخی کارشناسان صنعت بیمه  معتقدند اگرشرایط به گونه ای پیش رود که انحصار در این صنعت از بین برود، شاهد اتفاقات خوبی در این صنعت خواهیم بود به گونه ای که آثار اقتصادی آن را در دیگر بخش های اقتصادی نیز می توان دید. در این گزارش سعی شده تا آنجا که ممکن است موانع را بررسی کرده و راهکارهایی ارائه دهیم.

صنعت بیمه در رشد اقتصادی و توسعه جوامع مخصوصا جوامع در حال توسعه بسیار موثر است؛ چرا که این جوامع به دنبال پیشرفت اقتصادی هستند و لازمه دستیابی به این مهم، عملکرد در چارچوب ضوابط قانونی واسطه های مالی و پولی است. صنعت بیمه با ارائه ضمانت های مالی و پولی، می تواند اقتصاد را سالم سازی کرده و اگر ثبات داشته باشد به دیگر بخش های اقتصادی نیز تزریق کند. از گزاره فوق این بر می آید که ریسک و نا اطمینانی اساس کار بنگاه های اقتصادی است و در کشورهای در حال توسعه بویژه ایران، بیمه ها راهکاری اساسی برای ساماندهی و مدیریت انواع مخاطرات و تهدیدها است و می تواند تا حد قابل قبولی از انتقال آن به جامعه جلوگیری کند. اما این فقط یکی از وظایف بیمه است؛ وظیفه دیگر،  سرمایه گذاری است. ایفای نقش واسطه گری مالی در بازار سرمایه نیز بر عهده صنعت بیمه است که البته این نقش کمتر مورد توجه عموم مردم قرار می گیرد و اکثرا بیمه را با کارکرد کاهش مخاطراتش می شناسند.

همانطور که در ابتدا گفته شد بیش از 70 درصد صنعت بیمه دراختیار شرکت های دولتی و شبه دولتی است. حال اگر این بنگاه ها زیان ده نیز باشند، قطعا بار مالی سنگینی را بر دوش منابع مالی و اعتباری کشور وارد می کنند. البته یک تحلیل اینست که چون شرکت های بیمه ای هدفهای اجتماعی شان بر اهداف اقتصادی و تجاری اولویت دارد، به سود نمی اندیشند. اما باید به این نکته توجه کرد که هر چه حمایت دولت از این بخش(به هر نحوی) افزایش یابد، بازار بیمه آسیب پذیرتر می شود و بنابراین تغییر و اصلاح قوانین و ساختار بیمه تا دیر نشده، ضروری است.

یکی از این تغییران، خصوصی سازی و کاهش اندازه دخالت های دولت  است. ولی باید تاکید کرد که برخی از فعالیت های دولت در این بازار را نمی توان به بخش خصوصی واگذار کرد؛ مانند بیمه خدمات درمانی.

موانع ورود به بازار بیمه

قوانین و مقررات

با افزایش شرکت های بیمه ای، ضرورت وجود مداخله های حقوقی بیشتر می شود. هر شرکتی که حداقل سرمایه و سایر ملزومات قانونی را داشته و رعایت کند، مجوز ورود به بازار را کسب می کند. در این بین سخت گیری هایی نیز می شود که اگر این سخت گیری ها شدت بیشتری به خود بگیرد، انحصار دراین بازار را بیشتر می کند.

سرمایه مورد نیاز

مانع دیگر سرمایه های اولیه ای است که شرکت های بیمه برای ورود به بازار احتیاج دارند. در ایران مطابق تصویب نامه هیئت وزیران مورخ 1/5/1391 است، حداقل سرمایه ای برای شرکت های بیمه ای در نظر گرفته شده؛ بر اساس مفاد این مصوبه حداقل سرمایه برای تاسیس موسسه بیمه 100 میلیارد تومان است.  از طرف دیگر،  براساس این تصویب نامه سرمایه مورد نیاز برای صدور پروانه فعالیت موسسه بیمه مستقیم در رشته بیمه‌های غیر زندگی 300 میلیارد ریال، بیمه‌های زندگی و مستمری 200 میلیارد ریال و بیمه های مختلط 500 میلیارد ریال تعیین شده است.حداقل سرمایه مورد نیاز برای تاسیس و شروع به فعالیت موسسات بیمه اتکایی نیز 2500 میلیارد ریال مصوب شده است. (فارس)  به نظر می رسد که شرکت هایی که در حال حاضر نیز در این بازار فعالیت می کنند نیز این میزان سرمایه در اختیار ندارند.

شفافیت اطلاعات

یکی از عناصری که میزان سلامت یک بازار را نشان می دهد، نحوه دسترسی به اطلاعات است. آیا شرکت های بیمه اطلاعات کاملی در اختیار مشتریان خود قرار می دهند؟ آیا بیمه شوندگان از تمام شرایط بیمه خود آگاهی دارند؟

این قسم سوالات بسیار است و باید دید که در این صنعت هر شرکت بیمه ای چگونه به آن پاسخ می دهد.

فشرده سخن

رقابت نقش مهمی در صنعت بیمه ایفا می کند. حتی می توان شاهد همکاری های شرکت های بیمه رقیب در جهت بهبود فضای این صنعت و همچنین ارائه خدمات بهتر بود که هم اثرات رقابتی آن به توسعه این صنعت کمک می کند و هم از انحصار آن می کاهد اما تعیین و تشخیص حد مطلوب رقابت در بازار بیمه ایران با دشواری هایی همراه است. از طرف دیگر پوشش ریسک های بزرگ نیز یکی از مواردی ست که شرکت های بیمه خصوصی را برای ورود به این بازار با تردیدهایی روبرو می کند.

در ابتدا برای ورود شرکت ها به این بازار لازم است قوانین و مقررات بازنگری شده و جانب احتیاط در آن ها لحاظ و هرگونه تبصره های تبعیض آمیز از آن حذف شود. گام دوم اقدام شورای رقابت مطابق اصل 44 قانون اساسی است و در ادامه دولت باید توان خود را در جهت فراهم کردن بستر رقابتی در این صنعت به کار گیرد.

آویده علم جمیلی