شرکت هایی که قوانین را بیشتر رعایت می کنند بیشتر تنبیه می شوند

چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، وی، دانش آموخته رشته حسابداری در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و DBA  دانشگاه تهران است.

کشاورز، فعالیت خود در صنعت بیمه را از سال 76 از شرکت بیمه ایران آغاز کرده است.

وی، به مدت 10 سال در شرکت بیمه ایران از کارشناسی تا رییس کل اداره مشغول به فعالیت بوده و بعد از آن از صنعت بیمه خارج شده و به مدت 8 سال در سمت هایی همچون مدیریت مالی هلدینگ،مدیرعامل لیزینگ و هیات مدیره شرکت های تولیدی صنعتی مشغول فعالیت بوده است.

کشاورز،از سال 94 با شرکت بیمه دی به صنعت بیمه بازگشت و 3 سال و نیم در سمت معاون و 4 سال و نیم در سمت مدیرعامل در این شرکت بیمه ای مشغول به فعالیت بوده است.

او از خرداد ماه سال جاری تاکنون مدیرعاملی شرکت بیمه اتکایی ایرانیان را بر عهده دارد.

وی، برنده بودن را دوست دارد اما معتقد است که تمامی فعالیت ها در یک سازمان به صورت تیمی به نتیجه خواهد رسید و برای رسیدن به اهداف سازمانی و پیشرو و پیشتاز بودن باید کل گروه را درگیرکرد.

برهمین اساس، چابک آنلاین با مدیرعامل شرکت بیمه اتکایی ایرانیان درخصوص چالش های صنعت بیمه در زمینه بیمه های اتکایی و نظارت های موجود به گفتگو نشسته که از نظر می گذرد:

چابک آنلاین: اینکه نظارت بیمه مرکزی در زمینه بیمه های اتکایی محدود به پرتفو های 2 هزارمیلیارد تومانی است، آیا این موضوع به نفع صنعت بیمه است یا به ضرر؟ زیرابه نظر میرسد که  شرکت های بیمه ای در پرتفوهای کمتر نرخ شکنی می کنند و در نهایت به ضرر شرکت های تخصصی بیمه اتکایی می شود.

کشاورز: وقتی صحبت از نظارت می کنیم باید یک مفهوم مشترکی از نظارت در ذهن نظارت شونده و نظارت کننده وجود داشته باشد. 

چند نوع نظارت می توان تعریف کرد، نظارت می تواند گذشته نگر، ادواری یا فرآیندی باشد.

تمام این نظارت ها یک موضوع را دنبال می کنند آن هم اطمینان از رعایت، ضوابط و مقررات و استانداردهای از قبل پیش بینی شده است.

اما اینکه این استانداردها چگونه و در چه سطحی تعریف شود، مهم است.

بنابراین مشخص کردن سقف پرتفوی را نمی توان نظارت برشمرد و به نوعی، دخالت است اگر قرار باشد که نظارت وجود داشته باشد  باید روی نتایج نظارت کرد، یعنی به مدیران شرکت ها برای اداره شرکت آزادی عمل داد اما شاخص هایی هم برای نظارت تعریف شود. 

 مشخص کردن سقف پرتفو راهکار نظارتی مناسبی نیست.

در شرایط فعلی صنعت بیمه، با توجه به اینکه این صنعت تعرفه ندارد پس نرخ شکنی مفهومی ندارد زیرا نرخی وجود ندارد.

براساس آیین نامه 94 بیمه مرکزی، شرکت های بیمه ای مکلف هستند که نرخ و شرایط در رشته های مختلف بیمه ای را در یک کمیته ای که متشکل از اکچوئر ، مدیر فنی، معاون فنی و قائم مقام مدیرعامل یا مدیرعامل است، استخراج کرده و به تایید هیات مدیره برسانند و در انتها به بیمه مرکزی ارسال کنند.

در شرایط موجود، چون نظارت های مناسب ترنداریم سقف 2 هزار میلیارد تومان برای بیمه های اتکایی خوب است و می تواند کمک کند اما اینکه می گویند در پرتفوی های کوچک تر نرخ شکنی به وجود می آید، درست نیست.

اگر نظارت بیمه مرکزی، جامع و به هنگام باشد اصلا نیازی نیست که به شرکت ها گفته شود که چه کارهایی را انجام دهند، باید نوع تدوین آیین نامه ها و مقررات به شکلی باشد که توانایی شرکت ها را در زمان ایفای تعهدات نشان دهد و ارزیابی کند.

این مشکل در آیین نامه های دیگر هم مثل آیین نامه 97 وجود دارد و به همه شرکت ها گفته می شود که منابع خود را به صورت یکسان و در حوزه های مختلف سرمایه گذاری کنند و این انتظار وجود دارد که 40 شرکت بیمه ای همانند یکدیگر باشند درحالیکه شرایط شرکت ها، نحوه اداره آنها و کیفیت مدیریت ها متفاوت است.

بیمه مرکزی می تواند نظارت خود را یک سطح بالاتر بیاورد و انتظارات خود از خروجی شرکت ها را بگوید یعنی از خروجی ها چه انتظاراتی داردکه برمی گردد به توانایی ایفای تعهدات یا همان توانگری مالی.

تا زمانی که نظارت به هنگام و به روز نباشد نمی تواند کمک زیادی به صنعت بیمه باشد زیرا نظارت ها درحال حاضر گذشته نگر هستند و معمولا ابتدا مشکلی پیش می آید و بعد به فکر حل آن مشکل هستیم.

در شرایط فعلی با توجه به شرایط بازار سقف 2 هزار میلیارد تومان برای بیمه های اتکایی خوب است اما صنعت بیمه باید به سمتی برود که ارائه نرخ و شرایط به خود شرکت های بیمه ای واگذار شود و این نصاب ها از بین برود.

چابک آنلاین: تاثیرات حضور شرکت های بیمه گر اتکائی جدید در بازار بیمه کشور و عملکرد صنعت بیمه چیست و با آمدن شرکت های اتکایی جدید چه فضای را برای بخش اتکایی کشور متصور هستید؟

کشاورز:  در هر صنعتی رقابت و حضور شرکت های مختلف، باعث پویایی بازار و ایجاد خلاقیت می شود.در صنعت بیمه هم همینطور، اما یک نکته ای را باید در نظر بگیریم، اگر شرکت های کوچک اتکایی با سرمایه های حداقلی، تاسیس کنیم خیلی نمی تواند برای صنعت بیمه تحول آفرین باشد.

وقتی شرکت های کوچک با سرمایه اندک و گردش عملیات حداقلی هستند نمی توانند باعث خلاقیت، توسعه و تحول شوند بنابراین مهم تر ازحضور شرکت های بیمه ای، سرمایه آنها است و همچنین، نیروی انسانی متخصص و داشتن دانش مورد نیاز اینکار.

بیمه مرکزی باید این موارد را بررسی کرده و مولفه هایی تعیین کند، سپس اجازه دهد که شرکت ها وارد فعالیت شوند.

چابک آنلاین: وجود یک اتاق فکر اتکایی و یا کنسرسیوم اتکایی به صورت ساختارمند و با جلسات منظم در بازار بیمه چه کمکی به صنعت بیمه می کند؟

کشاورز: ایجاد اتاق فکر اتکایی حاصل یک تفکر دولتی است، از آنجایی که ساختار ذهنی ما ساختاری دولتی است بنابراین دنبال این هستیم که یک اتاق فکر یا کنسرسیوم هایی وجود داشته باشد تا مشکلات را حل کند در حالیکه در بازار رقابتی بازار خود را تنظیم می کند و فکر می کنم اگر قرار بر وجود اتاق فکر اتکایی باشد بایددر مورد تغییرات آتی که در فضای کسب و کار و حوزه بیمه گری به وجود می آید تمرکز کند باید بر روی مدیریت ریسک های نوظهور کار کند.

به عبارتی اتاق فکر را در یک سطح بالاتر به منظور انتقال دانش و تجربه باید ایجاد کرد اما اگر هدف از ایجاد اتاق فکر این باشد که با چه شیوه ای کار کنیم  یا تنظیم گری ها را چطور باید انجام دهیم، درست نیست باید بگذاریم که بازار خود را تنظیم کند و یکی از الزامات آن هم این است که بیمه مرکزی بپذیرد که ورشکستگی هم جزئی از اقتصاد است و اگر شرکتی خوب کار نکرد بالاخره ورشکسته شده و از دور خارج می شود.

اگر این موضوع پذیرفته شود، جنس نظارت ها از جنس مداخله و اجرایی خارج شده و می توان به ذینفعان و مشتریان اطلاع رسانی درست تر و به موقع تر ارائه داد و مصلحت اندیشی هم کنار گذاشته می شود.

چابک آنلاین: رفتن هیات عامل بیمه مرکزی به شرکت های بیمه ای چه اثراتی می تواند در صنعت بیمه داشته باشد؟ 

کشاورز: انتخاب مدیران در یک سطحی در صلاحیت سهامداران است که هیات مدیره را انتخاب می کنند و سایر مدیران در سطوح دیگر هم توسط مدیر عامل انتخاب می شوند.

شرکت هایی که دست به این انتخاب می زنند بررسی هایی انجام داده اند و شاید آن افرادی که جذب شدند را افراد توانمندی دیدند پس نمی شود خیلی صفر و یکی به آن نگاه کرد.

این موضوع وابسته به شرایط و انتظارات مدیران آن شرکت در اداره آن است ،زیرا مدیران شرکت  به نوعی باید پاسخگوی سهامداران خود باشند.

تا زمانیکه این انتخاب براساس اختیار باشد خوب است زیرا خود شرکت برای انتخاب مدیران تصمیم می گیرد و این انتقال تجربه خوب است، اما اگر  بالعکس آن را تسریع کنیم خیلی بهتر است، یعنی نیروهایی در نهاد ناظر قرار بگیرند که سابقه کار اجرایی در شرکت های بیمه ای داشته باشند و در ابتدا با مشکلات دست و پنجه نرم کرده باشند و بعد در جایگاه ناظر قرار بگیرند و کار نظارتی را انجام دهند که این حالت خیلی بیشتر می تواند به صنعت کمک کند.

چابک آنلاین: چرا در صنعت بیمه نسبت به روندادغام تا این حد مقاومت وجود دارد، درحالی‌که با بروز مشکل در یک شرکت بیمه در عدم ایفای تعهدات اعتبار صنعت بیمه در معرض قضاوت قرار خواهد گرفت؟

کشاورز:  در خصوص موضوع ادغام هم باید به سراغ اجرا و عملیات برویم، اگر یکسری مقررات درست وضع شود در دل این مقررات خواه ناخواه به این نتیجه خواهیم رسید، یعنی اگر تعیین شود که سرمایه شرکت A واحد باید باشد پس اگر یک شرکت نتواند اینکار را انجام دهد یا باید از عرصه خارج شود یا  با شرکت دیگری ادغام می شود.

نهاد ناظر نباید تصمیم بگیرد که شرکت ها ادغام شوند یا نشوند بلکه باید قوانین و مقرراتی را تنظیم کند که احتمال دارد نتیجه آن ادغام یا حذف یکسری از شرکت ها هم باشد، اما اینکه مستقیما تعیین شود که این شرکت باید ادغام شود امکانپذیر نیست زیرا  شرکت ها سهامداروساز و کار خاص خود را دارند و نهاد ناظر نمی تواند تصمیم بگیرد که ادغام شوند.

نهاد ناظر می تواند قوانین و مقررات بالادستی را وضع کند و شرکت ها هستند که تصمیم  می گیرند برای باقی ماندن در بازار،  سرمایه خود را افزایش دهند یا در خصوص نیروی انسانی و ساختار خود تصمیم می گیرند که آن هم روش های مختلفی دارد که یکی از آنها می تواند ادغام باشد.

چابک آنلاین: یکی ازمشکلات بیمه گران این است که خیلی از قوانین در صنعت بیمه وجود دارد اما امکان اجرایی شدن آن وجود ندارد همانند بند 8 ماده 4 آیین نامه اجرایی بیمه شخص ثالث که نمره منفی راننده صفر تا 30 درصد به حق بیمه پایه اضافه می کند اما امکان اینکه در هنگام صدور بیمه نامه متوجه شوند راننده چند درصد نمره منفی دارد وجود ندارد، راه حل این موضوع کجاست؟ 

کشاورز: در حوزه قانونگذاری دو مشکل وجود دارد، صنعت بیمه قوانین و مقررات زیادی دارد اما یکی از مشکلات اجرا است و یکی دیگر از موضوعات در حوزه مقررات گذاری است.

مقررات صنعت بیمه به گونه ای است که انگار در یک اتمسفر و فضای دیگری  وضع می شود و واقعیت های اجرا چیز دیگر است و این ها به هم نزدیک نیستند.

یعنی در هنگام اجرا، متوجه مشکلات موجود در قوانین می شویم و در کنارآن قوانین و مقرراتی هم وجود دارند که انطباق پذیری با اجرا هم دارند ولی افراد بنا به دلایلی که خود را جلوتر از قانون و مقررات می دانند ،آن را اجرا نمی کنند و گاهی هم قوانین و مقررات با واقعیت های موجود دور است که این دو مشکل باعث شده که متاسفانه شاهد شرایط فعلی باشیم.

این موضوع یک آسیب جدی هم دارد و بعد از چند وقت درشرکت ها بی تفاوتی نسبت به قانون و مقررات ایجاد و به صورت یک عادت برای شرکت ها می شود.

 به عبارتی شرکت هایی که منظم تر هستند و قوانین را بیشتر رعایت می کنند، بیشتر تنبیه می شوند اما شرکت هایی که با روش های دیگری کار می کنند نتیجه هم می گیرند و مشکلی هم برای آنها پیش نمی آید و اینگونه کار کردن الگو سازی خوبی در این زمینه را ایجاد نمی کند.