عدم اجماع شرکت های بیمه ای بر سر تشکیل تامین سرمایه تخصصی در صنعت بیمه

چابک آنلاین، زهرا نامداری، صنعت بیمه به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، به‌واسطه ماهیت پوشش و توزیع ریسک می تواند نقش قابل توجهی را در توسعه و بهبود فضای کسب وکار ایفا کند.

بیمه‌گران فراتر از نقش اصلی خود که ایجاد امنیت و اطمینان درجامعه و اقتصاد کشور است می‌توانند از طریق نظام تأمین مالی و اثرگذاری بر سهولت دسترسی به عاملی برای  تامین سرمایه به عنوان مهمترین عامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی اثرگذار باشند.

در ایران اما به دلیل ماهیت بانک محور بودن نظام مالی، بیشتر تقاضاها برای دریافت منابع مالی به سمت نظام بانکی سرازیر می‌شود.

این در حالی است که سایربازارهای مالی همچون صنعت بیمه می توانند با تأمین منابع به صورت  میان مدت وبلندمدت به تأمین منابع مالی بپردازند.

جایگاه صنعت بیمه کشور در زنجیره تامین مالی

به طور معمول دارایی های شرکت های بیمه ای را می توان در قالب سرمایه گذاری های بلند مدت، اوراق قرضه دولتی، مطالبات بلندمدت و سپرده های بانکی تقسیم کرد.

بررسی ترکیب دارایی های صنعت بیمه و سهم هریک از موارد مذکور نشان می دهد که سهم سرمایه گذاری های بلندمدت در صنعت بیمه کم  بوده و در مقابل سهم موجودی نقدی و سپرده های بانکی بالا است.

مروری بر عملکرد سال گذشته شرکت های بیمه ای که صورت های مالی خود را منتشر کردند نشان می دهد که ۳۱ شرکت بیمه ای در سال گذشته حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان در اوراق بهادار و سپرده های بانکی و ۱۴ شرکت بیمه ای حدود ۲ هزار میلیارد تومان در حوزه املاک سرمایه گذاری کردند.

همچنین از 37 شرکت بیمه ای فعال درصنعت بیمه 14 شرکت بیمه درسال گذشته درحوزه املاک سرمایه گذاری کرده اند و 17 شرکت بیمه در این حوزه هیچگونه فعالیتی نداشته اند.

با این وجود، کارشناسان بازارهای مالی معتقدند که صنعت بیمه در ایران هنوز به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده است.

در همین رابطه محمود دودانگه، رئیس هیات مدیره شرکت بیمه حافظ، در گفت‌وگویی خود با چابک آنلاین، یکی از چالش‌های بزرگ صنعت بیمه را پیدا نکردن جایگاه خود در زنجیره تامین مالی و فعالیت‌های اقتصادی دانست.

هرچند که دقت در انتخاب طرح‌های سرمایه‌گذاری برای رشد ودوام شرکت های بیمه ای اهمیت بسیاری دارد چراکه عملیات بیمه‌گری به‌خودی خود سود سرشاری برای آن‌ها ندارد.

بی تردید هوشمندی شرکت های بیمه ای در هدایت منابع مالی می تواند حاشیه امنی را برای این شرکت‌ها فراهم ‌کند.

بررسی عملکرد شرکت های بیمه ای دنیا هم نشان می دهد که فعالیت‌های بیمه‌ای بیشتر آنها در بخش عملیات بیمه‌گری سود زیادی ندارند و بیشتر از بعد سرمایه گذاری سود بدست می‌آورند.

به همین دلیل مدیریت کردن دارایی‌ها و ذخایری که در شرکت‌های بیمه‌ای وجود دارد نکته‌ای اساسی و مهم است.

درهمین خصوص، سرپرست شرکت بیمه اتکایی ایران معین، به چابک آنلاین گفت که در قانون بودجه 1401 شرکت های بیمه ای ملزم شدند که اوراق بدهی بخرند و از این طریق صنعت بیمه به صورت غیر مستقیم به دولت و زنجیره ارزش تامین مالی کمک می کند.

حمید دیانت‌پی اذعان داشت که بیشتر شرکت های بیمه در حوزه عملیاتی زیان ده هستند و به همین دلیل، برای پوشش ریسک های خود، بسیاری از منابع مالی خود را در بانک می گذارند و سود می گیرند.

به اعتقاد وی، وضعیت شرکت های بیمه ای در ایجاد کردن جریان نقدی خوب است و این پول را تبدیل به سرمایه گذاری می کنند و زمانی که برای پرداخت خسارت های خود پول کافی نداشته باشند از محل سرمایه گذاری های خود مانند سهام و سپرده بانکی، آن را تامین می کنند.

نقش صنعت بیمه در تجهیز منابع و دادن تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی

درعین حال برخی از کارشناسان امر معتقدند که نقش صنعت بیمه در اقتصاد کشور باید فراتر از شرایط موجود باشد اما غالب مدیران بیمه‌ای کشور نسبت به فضای سرمایه‌گذاری شناخت کافی ندارند و یا حداقل آن بخش را کمتر تقویت کرده‌اند و به همین دلیل صنعت بیمه در ایران نقشی جدی در تجهیز منابع و دادن تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی ندارند.

پیشتر، سیدرسول تاجدار، مدیرعامل اسبق شرکت بیمه البرز هم در گفت و گو با چابک آنلاین، اظهارداشت که اگر میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌ای در بخش‌های مختلف مانند اوراق مشارکت، بازارسرمایه وسپرده گذاری در بانک‌ها مورد بررسی  قرارگیرد و با آیین‌نامه سرمایه گذاری مصوب شورایعالی بیمه مطابقت داده شود متوجه می‌شویم که شرکت‌های بیمه از ظرفیت خود استفاده نکردند.

واقعیت این است که وجوه جمع آوری شده در صنعت بیمه می‌تواند سود سازی خوبی را برای شرکت های بیمه‌ای و فعالان بازار سرمایه فراهم کند.

فاصله زمان دریافت حق بیمه و پرداخت خسارت در رشته بیمه هایی مانند عمر و زندگی منبع قابل توجهی را در اختیار شرکت هـای بیمـه ای قرار می دهد که می‌توانند از آن برای تأمین منابع مالی مورد نیاز بخش‌های تولیدی، مـشارکت در طـرح هـای سرمایه‌‌گذاری، اعطای منابع مالی بلندمدت و میان مدت و بهبود و توسعه فضای کسب وکار در کشور استفاده کنند.

صنعت بیمه می تواند پلی باشد بین منابعی که از حق بیمه‌ها جمع آوری می‌شود و سرمایه‌گذارانی که می‌توانند از این منابع استفاده کنند.

به نظر می رسد که ورود شرکت های بیمه ای به حوزه تامین مالی به نوعی بازی دوسر بردی را برای سرمایه گذاران و صنعت بیمه فراهم می کند.

چراکه شرکت های بیمه ای می‌توانند با نقش آفرینی مناسب در تامین مالی اقتصاد کشور، به واسطه سودهای به دست آورده با خیال آسوده‌تری عملیات بیمه‌گری خود را انجام دهند.

جای خالی شرکت تامین سرمایه تخصصی بیمه ای در کشور

امروزه بسیاری از صنایع برای هدایت درست منابع مالی خود  اقدام به تاسیس شرکت های تامین سرمایه می کنند، به عنوان مثال شرکت تامین سرمایه خلیج فارس در حوزه تخصصی نفت، گاز پتروشیمی و شرکت تأمین سرمایه بانک مسکن در حوزه املاک، مستغلاک و شهرسازی فعالیت می کنند.

ناگفته پیداست که یکی از چالش‌هایی که همواره شرکت های بیمه ای با آن مواجه بوده اند، مدیریت منابع و سرمایه گذاری آن است.

گفته می شود که از دیرباز مدیران صنعت بیمه به‌دنبال تشکیل یک شرکت تامین سرمایه تخصصی بیمه ای بوده اند که با مشارکت شرکت های بیمه تاسیس شود.

درحالیکه سال ها است این طرح درصنعت بیمه مطرح شده اما همچنان وجود یک شرکت تامین سرمایه تخصصی بیمه ای به عنوان یک کمبود در صنعت بیمه احساس می شود.

بی شک وجود یک شرکت تامین سرمایه بیمه ای، می تواند به مدیریت منابع و وجوه و تامین منابع مالی شرکت های بیمه ای کمک کند تا براساس آن بتوانند کارهای توسعه ای  خود را انجام دهند.

به نظر می رسد که علت تاخیر شرکت های بیمه ای در تشکیل یک شرکت تامین سرمایه بیمه ای به اجماع نرسیدن مدیران مربوطه است.

بی تردید تشکیل یک شرکت تامین سرمایه بیمه ای نیازمند همبستگی جمعی است، اما به نظر می رسد که این همبستگی جمعی هنوز در صنعت بیمه هنوز کمرنگ است.

شکل گیری شرکت های تامین سرمایه تخصصی صنعت بیمه  می تواند به یکی از ستون های تامین مالی کشور مبدل شود و در سایه این باور است که صنعت بیمه به صنعتی تعیین کننده و کلیدی تر تبدیل خواهد شد.