محدودیت صنعت بیمه برای نقش آفرینی جدی در بازار تامین منابع مالی

چابک آنلاین، زهرا نامداری، صنعت بیمه از دو روش مستقیم و غیر مستقیم یعنی پرتفوی مالی و ایجاد امنیت و اطمینان در بـازارهای مـالی می تواند در نظام تامین مالی کشور اثر گذار باشد.

از جمله نقش های مستقیم صنعت بیمه در نظام تامین مالی می توان به فراهم سازی منابع مالی به منظور سرمایه گذاری مستقیم‌، سپرده گذاری در سیستم بانکی، خرید سهام در بازار سرمایه و خرید اوراق مشارکت اشاره کرد.

همچنین شرکت های بیمه ای می توانند با ایجاد فضایی امن در سایر حوزه های تامین مالی، از طریق گسترش بیمه هایی مانند بیمه اعتباری و بیمه نوسانات نرخ ارز، نقش مهمی را در نظام تامین مالی کشور ایفا کنند.

در زمینه اثرگذاری مستقیم شرکت های بیمه  ای در نظام تامین مالی کشور، بیشتر بر بحث بیمه های عمر تأکید شده است، به طوریکه ضریب نفوذ بیمه عمر را می توان به عنوان یکی از مهمترین شاخص های نشان دهنده نقش مستقیم صنعت بیمه در نظام تامین مالی در نظر گرفت.

درقانون برنامه پنج ساله ششم توسعه هم ضریب نفوذ هفت درصدی بیمه های بازرگانی و افزایش 50 درصدی سهم بیمه های عمر از حق بیمه تولیدی بیمه های بازرگانی از جمله تکالیف تامین مالی صنعت بیمه در نظر گرفته شده است.

غلامرضا سلیمانی رییس کل سابق بیمه مرکزی هم براین باور بود که جمع‌آوری پول‌های خرد مردم بهترین روش برای افزایش سرمایه شرکت‌های بیمه است و با تداوم این روند، صنعت بیمه می‌تواند به یکی از مهمترین منابع تامین مالی کشور تبدیل شود.

به اعتقاد وی، صنعت بیمه باید این باور را در خود تقویت کند که می تواند به یکی از ستون های تامین مالی کشور مبدل شود و در سایه این باور است که صنعت بیمه به صنعتی تعیین کننده و کلیدی تبدیل خواهد شد.

در این بین، از بیمه نامه های اعتبار هم به عنوان یکی از شاخص های تعیین  کننده نقش صنعت بیمه در نظام تامین مالی یاد می شود.

بنابراین سهم بیمه های اعتبار در پرتفوی صنعت بیمه کشور را می توان بیانگر نقش اندک صنعت بیمه در نظام تامین مالی به شمار آورد.

پیشتر،رئیس هیات مدیره شرکت بیمه حافظ به چابک آنلاین گفته بود که صنعت بیمه نتوانسته به درستی نقش و اهمیت خود را در اقتصاد و جامعه تبیین کند و سیاست‌گذاران به بانک و اهمیت و جایگاه آن، بیشتر واقف هستند تا صنعت بیمه.

"محمود دودانگه"، گفت: یکی از چالش‌های بزرگ صنعت بیمه این است که نتوانسته در زنجیره تامین مالی و فعالیت‌های اقتصادی خود را تبیین کرده و جایگاه خود را پیدا کند.

ناگفته نماند که از اوراق بهادار بیمه ای هم به عنوان یکی از روش های بلند مدت صنعت بیمه در نظام تامین مالی  یاد می شود، هرچند که هنوز حرکت جدی از ناحیه صنعت بیمه در این زمینه دیده نمی شود.

اما براستی صنعت بیمه کشور چه نقشی می تواند در تأمین مالی داشته باشد و دلایل پایین بـودن ایـن نقش چیست؟

یک کارشناس صنعت بیمه معتقد است که اصولا صنعت بیمه واحد اقتصادی سپرده پذیری نیست و درزمینه تامین منابع مالی به صورت مستقیم نمی تواند کاری انجام دهد.

"حمید دیانت پی" به چابک آنلاین گفت: البته ذخایر ریاضی صنعت بیمه، سپرده صنعت بیمه به شمار می رود اما واقعیت این است که طبق آیین نامه 97 شورایعالی بیمه، اجازه ندارد که ان را در هرجایی هزینه کند.

وی، افزود: وضعیت شرکت های بیمه ای در ایجاد کردن جریان نقدی خوب است و این پول را تبدیل به سرمایه گذاری می کنند و زمانی که برای پرداخت خسارت های خود پول کافی نداشته باشند از محل سرمایه گذاری های خود مانند سهام و سپرده بانکی، آن را تامین می کنند.

این کارشناس صنعت بیمه، بیان کرد: درحال حاضر،نهادهای سرمایه گذاری همچون بانک ها پشت شرکت های بیمه ای قراردارند و حتی  گاهی از شرکت های بیمه ای می  خواهند تا سهام تمام زیرمجموعه ها را بخرد و شرکت بیمه هم تا اندازه ای که آیین نامه 97 اجازه داده این کار را انجام می دهند.

دیانت پی،اذعان داشت: شرکت های بیمه ای می توانند سهام  شرکت های نفتی را خریداری کنند که برای آن هم باید ساز و کار و آیین نامه ای ایجاد شود تا شرکت های بیمه مازاد منابع خود را به عنوان تامین مالی به شرکت های بنیادی بدهند.

وی، توضیح داد: در قانون بودجه 1401 شرکت های بیمه ای ملزم هستند که اوراق بدهی بخرند و از این طریق صنعت بیمه به صورت غیر مستقیم به دولت و زنجیره ارزش تامین مالی کمک می کند.

دیانت پی،گفت: تمامی شرکت های بیمه در حوزه عملیاتی زیان ده هستند و به همین دلیل، برای پوشش ریسک های خود، بسیاری از منابع مالی خود را در بانک می گذارند و سود می گیرند.

وی، درخصوص نظام تامین مالی در شرکت های بیمه بزرگ دنیا، گفت: شرکت های بیمه ای دنیا مانند لویدز صرفا فقط بیمه گری نمی کنند،بلکه برنامه هایی را پیش پای بیمه گذاران عمر خود قرار می دهند، به عنوان مثال سرمایه گذاری در شرکت های بورسی، سرمایه گذاری در شر کت های غیر بورسی، بازارهای طلا و رمز ارز، و در اینجا سود و زیان هم با خود مشتری است.

دریک نمای کلی، صنعت بیمه به‌ عنوان بخشی از اقتصاد کشور در سال های اخیر، با چالش هایی مواجه بوده، اما با این وجود ، صنعت بیمه می تواند با ایجاد شرکت های تخصصی در زمینه بیمه عمر، تولید و گسترش رشته های بیمه ای جدید در بخش های تولیدی وتجاری، گسترش بیمه نامه اعتبار برای تضمین بازپرداخت تسهیلات و ایجاد سیستم اعتبارسنجی مشتریان، بیمه سپرده و بیمه سهام  نقش خود را در تامین نظام مالی کشور تقویت کند.

ازسوی دیگرباید مسیرها را برای شرکت های بیمه باز کرد تا سقف سرمایه مشخصی ازمحل منابع که در اختیارآنها است به عنوان سرمایه‌گذار در برخی صنایع صادراتی، سرمایه گذاری شود.

دراین بین، بیمه مرکزی و شورایعالی بیمه هم می توانند با بازنگری درمقررات و آیین نامه های سرمایه گذاری، به منظور استفاده بهینه از منابع مالی شرکت های بیمه،  اقتصاد ملی را بیشتر توسعه دهند.