تعریف کلی بازار بورس
بورس مکانی است که در آن خرید و فروش و معاملات تجاری انجام می شود. مکانی که در آن خریدار و فروشنده با یک دیگر ارتباط برقرار می کنند و معاملات خود را انجام می دهند.
انواع بورس
بورس بازاری است که در آن انواع دارایی ها مورد معامله قرار خواهد گرفت. از این رو می توان بر اساس دارایی مورد معامله این بازار را به انواع مختلفی تقسیم کرد. کالا، ارز و اوراق بهادار از انواع بازارهای بورس به حساب می آیند.
-
بازار کالا
در بازار بورس، کالاهای معین و مشخصی مورد معامله و خرید و فروش قرار خواهند گرفت. مواد خام و مواد اولیه معمولا مورد معامله قرار خواهد گرفت. خرید و فروش هر کالایی بازار آن نیز به نام آن کالا نامگذاری خواهد شد. مانند بازار نفت
-
بازار ارز
خرید و فروش پول های خارجی را در بازار بورس ارز می نامند. البته این نوع از بازار در کشور ما فعالیت نمی کند.
-
بازار اوراق بهادار
خرید و فروش اوراق بهادار مانند خرید و فروش اوراق مشارکت یا سهام و ... به عنوان بازار بورس اوراق بهادار شناخته می شود. در کشور ما بسیاری از مردم در این بازار سهام داشته و سود و زیان هایی نیز از این بازار دیده اند.
بازار فارکس بورس بین الملل چیست؟
مزایای خرید و فروش در این بازار
مزایای بازار بورس چیست؟
شکل گیری بورس با هدف ایجاد بازاری قانونمند و منسجم و شفاف برای جمع کردن سرمایه های کم و کلان می باشد. این امر مهم با هدف تامین مالی شرکت ها و پروژه های آنان انجام می شود. در حالت کلی می توان گفت هدف از تشکیل این بازار، ایجاد شراکت و تقسیم بندی سود است.
افرادی که سهام یک شرکت را در بازار بورس خریداری می کنند به نسبت سهام خود مالک این شرکت خواهند شد. همچنین از نوسانات سود سهام نفع خواهند برد. اما این بازار مهم دارای مزایایی است که افراد در استفاده از آن بهره مند می شوند. یکی از مزایای استفاده از این بازار، نقدشوندگی بالای آن است. تنها در چند دقیقه می توان سرمایه خود را نقد کرد. همچنین قابلیت سرمایه گذاری با پول های کم نیز در این بازار وجود دارد.
همچنین از دیگر مزایای استفاده از بازار بورس این است که سرمایه های خرد و کم جمع شده و تبدیل به سرمایه های عظیم شوند. تامین مالی موسسات و کارخانه ها و کسب و کار ها در نهایت منجر به رشد اقتصادی کشور خواهند شد. کنترل حجم پول و کنترل تورم و میزان نقدینگی در کشور یکی از مزایای استفاده از بازار مزبور می باشد. مثلا فروش سهام از طریق این بازار باعث جمع آوری نقدینگی و در نهایت کنترل تورم خواهد شد.
انواع بازار بورس در ایران
بازار مزبور در ایران به انواع اوراق بهادار، فرابورس، انرژی و کالا تقسیم می شود که در ادامه به توضیح مختصر هر یک خواهیم پرداخت.
-
اوراق بهادار
در این بازار اوراق بهادار انواع دارایی های مالی مانند اوراق مشارکت و سهام شرکت ها خرید و فروش خواهند شد. شرکت ها در این بازار به دو نوع بازار اول و دوم تقسیم خواهند شد. این تقسیم بندی بر اساس معیار های نقدشوندگی، شفافیت، درصد سهام، سودآوری و ... می باشند.
بازار اول خود به نوع بازار اصلی و فرعی تقسیم خواهند شد. تفاوت شرکت های تقسیم بندی شده در این بازار بر اساس درصد حقوق صاحبان سهام، تعدد سهامداران و مقدار سرمایه ثبت شده و غیره است.
-
فرابورس
هدف از تاسیس فرابورس در ایران هدایت و ساماندهی از بازار سرمایه که به بازار های بورسی راه پیدا نکرده اند. در واقع رویه پذیرش شرکت ها به شیوه ای است در سریع ترین زمان به این بازار ورود پیدا خواهد کرد.
سازمان بازار اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر تمامی عملیات های شرکتی در این بازار و فعالیت های مالی نظارت خواهد داشت. نام اختصاری این بازار OTC می باشد.
انواع بازار بورس در ایران
-
بورس انرژی
بستری برای انجام معاملات معامله های حامل انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مربوط به آنها است. مانند سایر بازار های مرتبط نوعی بازار رقابتی است. اثر معاملات خریداران و فروشندگان در نهایت باعث قیمت حامل انرژی خواهد شد. این بازار در سه بازار فیزیکی و فرعی و مشتقه است.
-
بورس کالا
بورس کالا بازار منسجمی است که تولید کنندگان بسیاری در این بازار کالای خود را عرضه می کنند. این کالا پس از قیمت کارشناسی شده در اختیار خریداران قرار خواهد گرفت. کالا های خام و فرآوری نشده مانند پسته و زعفران و فلزات خرید و فروش می شود.
نهاد های نظارتی بر قیمت های این بازار نظارت مستقیم دارند. تمامی افراد فعال در این بازار از قوانین حاکم بر آن برخوردار خواهند شد.
تاریخچه پیدایش این بازار
تاریخچه پیدایش بورس به قرن پانزدهم میلادی بر می گردد. خرید و فروش کالا در مقابل منزل بزرگ زادگان در بلژیک باعث شد انسان ها به فکر تاسیس مکانی برای تجارت خود بیفتند. اولین بازار اوراق بهادار در قرن هفدهم میلادی در هلند تشکیل شد. با گذشت زمان کم کم این بازار به شکل امروزی و به حالت شبکه اینترنتی در آمد.
سخن آخر
بازار بورس یکی از بازار های مهم برای انجام فعالیت های تجاری و خرید و فروش می باشد. امروزه همه افراد تا حدودی با این بازار و عملکرد آن آشنا هستند. اما واقعیت آن است که قوانین حاکم بر این بازار مهم و پیچیده است.
بازار بورس دارای انواع مختلفی است که در ایران برخی از آنها دارای اهمیت بسیاری هستند. این بازار در تمام دنیا از بازار مهم و حیاتی هر اقتصادی است که نقش مهمی را در ثبات اقتصادی کشورها ایفا می کند. شرکت های بسیاری در این بازار مهم اقدام به ارائه سهام و کالای خود می کنند که هدف جذب سرمایه های خرد و کلان است. این هدف در نهایت به رشد اقتصادی کشور منجر خواهد شد.