ظرفیت صرفه جویی ۵۰ درصدی مصرف انرژی در بخش خانگی
یکی از چالش‌های بزرگ کشور در حوزه مصرف انرژی، اتلاف بیش از حد انرژی در واحد‌های مسکونی کشور است که برخی کارشناسان این رقم را تا بیش از ۵۰ درصد کل انرژی مصرفی بخش خانگی برآورد می‌کنند.
به گزارش چابک آنلاین به نقل از وزارت نیرو، در ایران و برخلاف بسیاری از کشور‌های جهان در بخش خانگی ترکیبی از انرژی گاز، برق و حتی نفت مورد استفاده قرار می‌گیرد که همین موضوع سبب می‌شود محاسبه تجمیعی کل مصرف انرژی در بخش خانگی به سادگی امکان‌پذیر نباشد و تکیه بر میزان مصرف برق یا گاز نیز برای ارزیابی کل مصرف انرژی خانگی نتیجه دقیقی را به دست ندهد.
بر اساس اطلاعات مندرج در ترارنامه انرژی سال ۱۳۹۵ میزان حامل‌های مختلف انرژی مصرف شده در بخش خانگی در کل کشور بر اساس حامل‌های مختلف انرژی به ترتیب ۲,۹۲۰,۷۱۷ هزار لیتر نفت سفید، ۱۱۱،۱۵۸ هزار لیتر نفت گاز، ۲,۰۵۵,۵۸۳ تن گاز مایع، ۵۰،۳۳۹ میلیون مترمکعب گاز طبیعی، ۷۸،۳۷۸ میلیون کیلووات ساعت برق و ۸،۳۲۵ هزار بشکه معادل نفت خام منابع تجدیدپذیر قابل احتراق مانند هیزم است.
بر این اساس و در صورت یکسان‌سازی واحد همه این انرژی‌ها به واحد محاسبه انرژی برق، رقمی معادل ۶۹۰ میلیارد کیلووات ساعت حاصل می‌شود که بیش از ۸ برابر کل برق مصرفی بخش خانگی در سال است، بدین معنا که سرانه مصرف برق خانگی هر ایرانی نزدیک به هزار کیلووات ساعت برآورد می‌شود، اما محاسبه و یکسان‌سازی مجموع انرژی مصرفی در بخش خانگی به کیلووات ساعت این رقم را تا ۸ برابر افزایش می‌دهد که از سرانه مصرف انرژی اکثر کشور‌های جهان بیشتر است.
به عنوان نمونه مقایسه وضعیت مصرف انرژی و مصرف برق در بخش خانگی ایران و آمریکا را نشان می‌دهد، مصرف انرژی در ایران به ازای واحد سطح (زیربنا) به صورت کلی ۲.۳ برابر آمریکاست.
به بیان دیگر اگرچه مصرف برق در کل ایران به ازای واحد سطح زیربنا کمی بیش از نصف مصرف برق در آمریکاست که دلیل روشن آن نیز برقی بودن بیشتر مصارف در بخش خانگی آمریکاست، اما باتوجه به ترکیبی بودن مصرف انرژی در بخش خانگی ایران، مصرف انرژی خانگی به مراتب حتی از کشوری مانند آمریکا نیز بیشتر است.
محاسبات دقیق‌تر نشان می‌دهد حتی با فرض اینکه کل مصرف انرژی در بخش خانگی آمریکا برق و در ایران ترکیبی از انرژی‌های مختلف است، باز هم میزان مصرف برق در مناطق گرمسیر ایران ۱.۳ برابر مناطق گرمسیر آمریکا است که از جمله دلایل عمده آن می‌توان به مواردی مانند دامنه بالای یارانه‌ای بودن قیمت برق در مناطق گرمسیر ایران، ناکارآمدی تجهیزات سرمایشی و عدم عایق‌بندی پوسته خارجی ساختمان‌ها در ایران اشاره کرد.
افزون بر این مقایسه کل مصرف انرژی مصرف شده در بخش خانگی ایران با واحد یکسانِ کیلووات ساعت با دیگر کشور‌های جهان همانند فرانسه، آلمان که عمده مصرف انرژی خانگی آن‌ها نیز برق است، گویای این است که مصرف کل انرژی خانگی ایران چیزی حدود ۳ برابر فرانسه و ۵ برابر آلمان است.
محاسباتی که مورد اشاره قرار گرفت به روشنی ظرفیت بالای بخش خانگی ایران جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی و عقب‌ماندگی ایران در این زمینه را متذکر می‌شود.
مصرف بالای انرژی در بخش خانگی ایران در حالی است که کارشناسان عقیده دارند، در صورت اجرای دقیق قوانین و دستورالعمل‌های مربوط به بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش خانگی همانند کشور‌های توسعه یافته امکان صرفه‌جویی ۵۰ درصدی انرژی در این بخش کاملاً در دسترس است و به بیان بهتر دست کم ۵۰ درصد انرژی مصرفی بخش خانگی هدر می‌رود.
این یعنی در صورتی که اقدامات مرتبط با بهینه‌سازی مصرف انرژی در ایران به درستی اجرایی شود، می‌توان صرفه‌جویی ارزی و ریالی گسترده‌ای از محل سوخت صرفه‌جویی حاصل کرد.
بر اساس محاسباتی که توسط کارشناسان صنعت برق انجام شده است، از طریق منابع حاصل از صرفه‌جویی انرژی و سوخت از این محل می‌توان به ازای هر مترمربع واحد مسکونی چیزی حدود ۱ میلیون تومان کمک بلاعوض به تمامی واحد‌های مسکونی به منظور بازسازی ساختمان با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی پرداخت کرد.
موارد ذکر شده به خوبی نشان می‌دهد که افزایش بهره‌وری انرژی در واحد‌های مسکونی کشور تا چه میزان ضروری است و از طریق پیگیری اقداماتی مانند اصلاح تعرفه‌های برق خصوصاً در مناطق گرمسیر، جلوگیری از ورود تجهیزات سرمایشی ناکارآمد، جایگزینی تجهیزات سرمایشی ناکارآمد با تجهیزات پربازده، اجبار در رعایت مبحث «۱۹» مقررات ملی ساختمان در ساختمان‌های نوساز خصوصاً موضوع عایق‌کاری پوسته خارجی ساختمان می‌توان تا حدود زیادی مسیر رسیدن به این مهم را هموار کرد.
