صرفه‌جویی ۴۵ درصدی برق صنایع فولادی با تولید «فولاد سبز»
ارتقای بازدهی، صرفه جویی و تلاش برای کاهش میزان مصرف برق در صنایع بزرگ به ویژه صنایع فولادی یکی از دغدغه‌های بزرگ کشور است که در صورت تحقق آن می‌توان به میزان قابل توجهی مصرف برق در بخش صنایع را کاهش داد و ضمن افزایش ارزش افزوده، آلودگی‌های زیست محیطی کمتری تولید کرد.
به گزارش چابک آنلاین به نقل از شانا، بر اساس آمار و ارقام موجود، صنایع فولادی بیش از نیمی از مصرف برق بخش‌های مولد و ۱۵ درصد از کل مصرف برق ایران را به خود اختصاص داده‌اند و با مصرف ۶۶۰ تن انرژی (معادل نفت خام) به ازای هر تن فولاد، ایران را از این حیث به دومین کشور پرمصرف دنیا تبدیل کرده‌اند.
این یعنی صنایع فولادی ایران از بسیاری از کشورهای جهان مانند ترکیه، ایتالیا، مکزیک و ... چندین برابر انرژی بیشتری مصرف می‌کنند و شدت مصرف انرژی آنها به مراتب نسبت به استانداردهای جهانی بالاتر است.
بررسی آمار مرتبط با مصرف برق صنایع انرژی‌بر که توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران منتشر شده است، نشان می‌دهد در حالی که در سال ۱۴۰۲ متوسط برق مصرفی کل صنایع انرژی‌بر ۷۷۹۶ مگاوات بود، متوسط مصرف برق صنایع فولادی به رقم ۴۰۲۸ مگاوات رسید که ۴.۵ برابر بیشتر از متوسط مصرف برق صنایع سیمانی است.
کارشناسان عقیده دارند صنایع فولادی در صورت حرکت به سمت تولید فولاد سبز و ارتقای راندمان می‌توانند به شکل قابل ملاحظه‌ای مصرف برق خود را کاهش دهند.
"کیومرث سهیلی"، عضو هیأت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه پیشتر در مقاله‌ای با عنوان «بررسی تاثیر افزایش راندمان و بهبود تکنولوژی صنایع فولادی ایران بر آلاینده‌های زیست محیطی» *، که در کنفرانس سالانه انجمن بین المللی علوم اطلاعات زیست محیطی ارئه شد، نوشت در صورت ارتقای سطح فناوری تولید در صنایع آهن و فولاد کشور و حرکت به سمت تولید فولاد سبز، امکان کاهش میزان مصرف انرژی صنایع فولادی تا ۴۵ درصد وجود دارد.
این یعنی اگر افزایش راندمان و استانداردسازی صنایع فولادی به خوبی در کشور اجرایی شود، تا ۱۸۰۰ مگاوات مصرف برق این صنایع کاهش می یابد که تقریباً معادل متوسط کل مصرف برق صنایع فلزی کشور است.
در رابطه با مصرف زیاد انرژی در صنایع فولادی ایران پیشتر "اردشیر سعدمحمدی"، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، در روزنامه «دنیای اقتصاد»، نوشت: در زنجیره تولید فولاد برای هر تن کنسانتره بین ۲۲ تا ۴۰ کیلووات ساعت، هر تن گندله بین ۲۶ تا ۵۵ کیلووات ساعت، هر تن آهن اسفنجی بین ۱۱۰ تا ۱۳۰ کیلووات ساعت و هر تن فولاد ۷۰۰ تا ۹۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف می‌شود. این در حالی است که استاندارد مصرف برق برای تولید هر تن فولاد حدود ۴۵۰ کیلووات ساعت است و این یعنی در ایران برای تولید هر تن فولاد دو برابر استاندارد جهانی برق مصرف می‌کنیم.
مصرف زیاد انرژی در صنایع فولادی ایران برای تولید محصول در حالی است که در بسیاری از کشورهای جهان مانند کشور‌هایی اروپایی در صنایع فولادی با مصرف انرژی به مراتب کمتری اقدام به تولید محصول می‌کنند و در سال‌های اخیر نیز به واسطه ایجاد بحران انرژی اقدامات ویژه‌تری را برای افزایش بازدهی تولید و کاهش مصرف انرژی در دستور کار قرار داده‌اند.
به عنوان نمونه کنکاش در مستندات و مقالات علمی مانند مقاله «Gajdzik Bożena» و همکاران با عنوان «بررسی میزان انرژی برق مورد صنایع فولادی با تاکید بر فناوری‌های نسل چهارم صنعت» نشان می‌دهد، میزان وابستگی صنایع فولادی کشورهای توسعه یافته به حامل‌های انرژی به طور مستمر روندی کاهشی داشته و به صورت مشخص در کشور لهستان با وجود توسعه قابل توجه صنایع فولادی بین سال‌های ۲۰۰۵ میلادی تا ۲۰۲۰ میلادی، نرخ رشد مصرف انرژی این صنعت تنها ۷ درصد بوده است.
کارشناسان حوزه انرژی لهستان عقیده دارند در صورت ارتقای سطح تکنولوژی در صنایع فولادی این کشور همچنین امکان صرفه‌جویی در حوزه انرژی تا ۱۰ درصد دیگر نیز وجود خواهد داشت که می‌تواند چیزی معادل ۱۳ میلیون بشکه نفت در بخش آهن و ۴۵ میلیون بشکه نفت در بخش فولاد برای این کشور صرفه جویی به همراه داشته باشد.
بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد در صنایع فولادی کشور لهستان به واسطه استفاده از فناوری های BOF و طی یک برنامه هدفمند میزان مصرف انرژی برق برای تولید هر تن فولاد تا ۴۳۲.۵ کیلووات ساعت کاهش یافته و این در حالی است که میانگین مصرف برق برای تولید هر تن فولاد در جهان ۴۵۰ کیلووات ساعت است.
شرایط در دیگر کشورهای اروپایی و توسعه یافته جهان نیز چندان متفاوت با کشور لهستان نیست و بر اساس گزارش اخیر صندوق بین المللی پول در صنایع آلمان به رغم کاهش ۲۲ درصدی میزان مصرف انرژی در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۱۸، میزان تولید و سود صنایع این کشور در سایه افزایش بهره وری و جبران کسری برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها کاهشی نبوده، بلکه افزایش یافته است.
وضعیتی قابل تامل که نشان می‌دهد، تنها راه افزایش تولید برای صنایع فولادی و دیگر صنایع بزرگ، افزایش میزان تحویل انرژی به ویژه انرژی برق آن هم با هزینه‌های سنگین تولید نیست و صنایع فولادی ایران نیز می‌توانند با حرکت در مسیر تولید فولاد سبز، فناوری‌های نسل چهارم صنعت و صرفه جویی انرژی ضمن کاهش میزان مصرف انرژی، میزان تولید خود را به شکل قابل توجهی افزایش دهند.
بر اساس این گزارش در صورت تحقق صرفه‌جویی ۴۵ درصدی در متوسط مصرف برق صنایع فولادی در ایران با بهبود تکنولوژی، رقمی معادل نیاز مصرف یک میلیون و ۸۰۰ هزار خانواده صرفه جویی در مصرف برق صورت می گیرد.
