اقبال ضعیف سهامداران مانعی بزرگ برای توسعه صنعت نساجی

چابک آنلاین، مجید میرزاحیدری، در حال حاضر 5 نماد در این گروه بورسی، حضور پررنگی دارند.

از نبروج، نمرینو، نتوس، نشار و نطرین به عنوان نمادهای حاضر در این گروه یاد می شود.

اما درباره کلیات این گروه چه می دانیم؟

درحال حاضر حاشیه سود خالص گروه نساجی در محدوده 10,9 درصد ارزیابی شده و حاشیه سود عملیاتی آن هم حدود 20,4 درصد است.

با این حال، نرخ بازده دارایی 8,7 درصدی آن باعث شده که یکی از صنایع با نرخ بازده دارایی پایین لقب بگیرد.

از دیگر مختصات این گروه، می توان به دوره وصول مطالبات 67 روزه و p/e 43,83 درصدی اشاره داشت که تا حدودی از جذابیت این سهم در بازار معاملات کاسته است.

ارزش بازار گروه منسوجات در محدوده یک هزار و 894 میلیارد تومان بوده و سهم از بازار این گروه حدود چهارصدم درصد است.

ناگفته نماند که میانگین حجم معاملات این گروه در 30 روز گذشته، اندکی رشد داشته است.

درحال حاضر تعداد واحدهای فعال صنعت نساجی و پوشاک 5هزار و 800 واحد بوده که گفته می شود در کنار آنها 405 واحد راکد هم وجود دارد.

با این همه، وزارت صمت اعلام کرده که در سال گذشته صادرات صنعت نساجی و پوشاک از نظر وزنی 8 درصد و از نظر ارزشی 6 درصد رشد داشته است.

این صنعت با چه ریسک هایی دست و پنجه نرم می کند؟

از قرارمعلوم، صنعت نساجی را چهار ریسک مهم تحت فشار بیشتری گذارده که ازجمله آنها می توان به ریسک نوسانات نرخ ارز، وصول مطالبات، ریسک نقدینگی و ریسک تجاری اشاره کرد.

فرسوده بودن ماشین آلات صنعت نساجی هم ریسک دیگری است که به جرات می توان گفت، 70 درصد مشکلات صنایع نساجی در تولید محصولات مرغوب و صادرات محور، ناشی ازعقب ماندگی این صنایع از به روز رسانی دستگاه ها و ماشین آلات بوده زیرا عمر بسیاری از ماشین آلات صنایع مرتبط با نساجی و پوشاک کشور به نیم قرن می رسد و رفع این مشکل مستلزم سرمایه گذاری های کلان برای نوسازی این ماشین آلات فرسوده و از رده خارج است.

ریسک بزرگ دیگر، فشار جدی قاچاق کالا بر شانه های این صنعت و افت تاب آوری صنعت نساجی در مقابل مشکلات مذکور است.

واقعیت این است که به دلیل ماهیت قاچاق و عدم امکان ثبت آمار در این حوزه، میزان دقیق قاچاق در حوزه صنعت نساجی قابل عنوان نخواهد بود، اما بررسی میزان صادرات حوزه نساجی در کشور های همسایه به ایران بیانگر آن است که حجم قاچاق در صنعت نساجی بیش از 3,5 میلیارد دلار است.

البته آمار ستاد قاچاق کالا و ارز از قاچاق 700 میلیون دلار پوشاک به کشور حکایت دارد.

ناگفته پیداست که اتحادیه ها و انجمن های مرتبط با صنعت نساجی و پوشاک، آمار قاچاق را بیش از 4,5 میلیارد دلار عنوان می کنند.

وضعیت سرمایه گذاری در این صنعت چگونه است؟

به نظرمی رسد با وجود سرمایه گذاری های انجام شده در صنعت نساجی ایران، این صنعت در بخش های مختلف زنجیره ارزش دچار چالش های جدی است.

براساس برآورد سرمایه گذاری به قیمت های ثابت سال 95 سرمایه گذاری در صنایع نساجی کشور از 13 هزار میلیارد ریال در سال 68 به 30 هزار میلیارد ریال درسال 72 صعود کرد، اما از آن پس به شدت کاهش یافت و به 9,5 هزار میلیارد ریال در سال 79 سقوط کرد.

در دهه 80 سرمایه گذاری در صنایع نساجی بتدریج رشد کرد و به 28 هزار میلیارد ریال در سال 89 افزایش یافت. درسال 91 هم میزان سرمایه گذاری به شدت سقوط کرد و به 5,9 هزار میلیارد ریال رسید.

این روند تا سال 92 ادامه یافت و در سال های 93 تا 95 بهبود پیدا کرد و سرمایه گذاری در این صنعت در سال های 96 و 97 به ترتیب به 16 و 14 هزار میلیارد ریال رسید.

هرچند که همچنان مشکلات جدی بر سر راه سرمایه گذاری در این صنعت وجود دارد. یک واقعیت کلی وجود دارد که گروه منسوجات از جمله صنایع بااهمیت در فهرست صنایع کشور جای گرفته زیرا در صنعت پوشاک و نساجی با تبدیل مواد اولیه پایه مانند پنبه، الیاف اکریلیک، چیپس پلی استر و گرانول پروپیلن به نخ و الیاف، امکان تامین سایر کالاها در طول زنجیره تولید فراهم می شود.

با توجه به اینکه سهم عمده قیمت تمام شده کالای نهایی مرتبط با مواد اولیه مصرفی است، بر این اساس نیاز است تا در بخش زنجیره تامین، بنگاه های فعال در این صنعت از یک اطمینان خاطر در قیمت، کمیت و کیفیت مواد اولیه برخوردار باشند که این موضوع با مشکلات زیادی مواجه است، زیرا بخشی از این مواد از خارج کشور تامین می شوند که همین موضوع سبب شده هزینه های تامین افزایش یابد.

مواد اولیه صنعت نساجی به دو دسته مواد اولیه طبیعی از جمله پنبه و مواد اولیه مصنوعی از جمله پلیمرهای صنعت پتروشیمی طبقه بندی می شود.

درخصوص الیاف پنبه، نیاز کشور حدود 120 هزار تن پنبه در سال است. هرچندکه ظرفیت تولید پنبه کشور امکان تامین نیمی از این نیاز را دارد و بقیه پنبه مصرفی در صنعت نساجی کشور به طور عمده از مسیر واردات تامین می شود.

دربخش پلیمرهای مصنوعی هم مشکل به دو بخش تقسیم می شود؛ بخش نخست، پلیمرهایی است که زنجیره ارزش آنها در کشور شکل گرفته و در داخل تولید می شود از جمله پلی استر و پلی پروپیلن گرید نساجی، اما تولید آنها کمتر از نیاز داخل است. دسته دوم محصولاتی از جمله اکریلیک و نایلون است که در کشور تولید نمی شود و باید برنامه ریزی لازم برای تکمیل زنجیره ارزش آنها در صنایع بالادست یعنی صنعت پتروشیمی کشور انجام شود.

 نیاز صنعت نساجی کشور به الیاف اکریلیک حدود 115 هزار تن در سال و به طور عمده برای تولید فرش ماشینی است. یکی از دلایل عدم تولید این محصول در کشور کمبود پروپیلن به عنوان ماده اولیه فرایند تولید اکریلیک است. امیداعلائی، مدیرعامل شرکت کارخانجات نساجی بروجرد در بررسی مشکلات صنعت نساجی، با تایید مشکل تامین سرمایه در گردش، گفته است که با افزایش چندین برابری قیمت انرژی، فشار سنگینی بر گرده تولیدکنندگان این صنعت وارد آمده و این صنعت را با مشکلات جدی مواجه کرده است.

به گفته وی، فعالان صنعت نساجی برای نوسازی ماشین آلات خود ناچار به دریافت تسهیلات از نظام بانکی هستند اما تراز بانک ها منفی بوده و همین امر باعث شده تا نظام بانکی اشتیاق زیادی برای ارائه تسهیلات نداشته باشد.

اعلایی اذعان داشت که به دلیل افزایش شدید قیمت ارز، فعالان صنعت نساجی قدرت مالی خرید ماشین آلات نو را ندارند و به همین دلیل، خرید ماشین آلات دست دوم در این صنعت بشدت رایج شده است.

مدیرعامل شرکت کارخانجات نساجی بروجرد، تصریح کرده که در یک سال اخیر و طبق دستور دولت، برای حمایت از تولید داخل، واردات کالا محدود شده که همین امر به کارخانجات نساجی کمک جدی کرده است.

وی در عین حال یادآور شد که به دلیل اقبال پایین سهامداران از خرید سهام کارخانجات نساجی، بسیاری از کارخانجات نساجی اقبالی برای ورود به بازار سرمایه ندارند و به همین دلیل، تعداد شرکت های نساجی حاضر در بورس بسیار پایین است.

اعلایی، اذعان داشت که سهام صنعت نساجی چندان برای معامله گران جذاب نیست، ضمن اینکه در بازار سرمایه شرکت ها و رقبای بهتری در قیاس با این صنعت وجود دارد که معامله گران با استرس کمتری در آنها سرمایه گذاری می کنند و بازدهی بهتری هم کسب می کنند.