حجم استفاده از چک های رمز دار در طول سال چقدر بوده است؟ + جدول

چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، شاخص‌های مورد بررسی شامل حجم مبادلات (تعداد و مبلغ ریالی)، میزان وصول و تعداد چک‌های برگشتی (به تفکیک تعداد و مبلغ) و نسبت‌های بازگشت به کل مبادلات است. 

حجم مبادلات چک‌های عادی در فروردین ۱۴۰۳ حدود 633 هزار فقره به ارزش 3.855میلیارد ریال بود، در حالی که چک‌های رمزدار تنها حدود ۲۰ هزار فقره (۳٫۴درصد از کل) به ارزش 102  میلیارد ریال (۲٫۶درصد از کل) معامله شدند.

در طول سال، تعداد مبادلات عادی به تدریج از 633 هزار فقره در فروردین به اوج تقریبی 1103 هزار فقره در دی‌ماه رسید، سپس در بهمن تا 992هزار فقره کاهش یافت. 

همزمان، حجم معاملاتی رمزدار از حدود ۲۰ هزار فقره در فروردین، با نوسان نسبتاً محدود بین ۲۰ تا 33 هزار فقره، به حدود ۲۳ هزار فقره در بهمن رسید.

از نظر مبلغی نیز چک‌های عادی از ۳٫۸۵۵  به 9.144هزار میلیارد ریال (بهمن) افزایش یافتند؛ اما چک‌های رمزدار در همه ماه‌ها کمتر از ۲ هزار میلیارد ریال معامله شدند.

نرخ بازگشت چک‌های عادی (نسبت تعداد برگشتی به تعداد مبادلات) در فروردین معادل 8.3 درصدو نرخ بازگشت مبلغی 11.6 درصدبود که در مرداد به بیشترین مقدار خود، یعنی ۱۰٫۹درصد(تعدادی) و ۱۹٫۱درصد (مبلغی)، رسید.

 در مقابل، چک‌های رمزدار در فروردین تنها ۰٫۸ درصد برگشت تعدادی و ۱٫۶درصد برگشت مبلغی داشتند و حداکثر نرخ برگشت آن‌ها در شهریور به حدود ۱٫۶درصد (تعداد) و ۳٫۲درصد (مبلغ) رسید.

به عبارت دیگر، احتمال برگشت چک در قالب رمزدار دست‌کم پنج تا ده برابر کمتر از چک عادی است و این مزیت در تمامی ماه‌های سال ثابت مانده است.

اوج حجم مبادلات چک‌های عادی و رمزدار هر دو در فصل پاییز (مهر تا دی) مشاهده شد، ولی در این مقطع نرخ برگشت نوع عادی کاهش نسبی داشته و به زیر ۹درصد رسید؛ در حالی که چک‌های رمزدار همچنان نرخ پایینی در حدود ۱ درصد تا ۱٫۲ درصد را حفظ کردند.

 در فصل تابستان (خرداد تا مرداد)، با وجود کاهش کلی حجم معامله، چک‌های عادی بیشترین نرخ برگشت را تجربه کردند که نشان‌دهنده فشار نقدینگی و مشکلات وصول در این دوره گرم سال است. 

چک‌های رمزدار در همان بازه نیز نرخ برگشت کمتری نشان دادند و کارکرد تضمینی بهتری ارائه کردند.

با توجه به حجم قابل توجه مبادلات چک عادی و نرخ بازگشت بالای آن، تقویت زیرساخت‌های رمزدارسازی چک و تشویق مؤسسات و بنگاه‌ها به استفاده از چک رمزدار می‌تواند اثر چشمگیری بر کاهش ریسک نکول، بهبود نقدینگی سیستم بانکی و تسهیل گردش مالی داشته باشد. 

علاوه بر این، توجه ویژه به مدیریت ریسک در فصل تابستان و پیاده‌سازی ابزارهای پیش‌گیر در این دوره می‌تواند از افزایش ناخواسته برگشت‌های چک جلوگیری کند و ثبات بیشتری را در بازار پرداخت کشور رقم زند.