چرا دسترسی به تامین منابع مالی برای مشاغل کوچک در قرقیزستان دشوار است؟

چابک آنلاین، بهاره تاجرباشی، در سال 1917، سیستم بانکی قرقیزستان ملی شد و به بخشی از سیستم بانکی اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شد.

دردوران شوروی، بانکداری عمدتاً بر تامین مالی برنامه‌های توسعه اقتصادی دولتی متمرکز بود و خدمات بانکی خرد برای مردم به طور گسترده در دسترس نبود.

در سال 1991، قرقیزستان سیستم بانکی خود را به طور مستقل توسعه داد.

دردهه 1990، تعدادی بانک خصوصی جدید نیز تأسیس شد و بانک‌های دولتی نیز خصوصی شدند.

با این حال، این بخش با چالش‌های زیادی از جمله عدم ثبات سیاسی، تورم بالا و فقدان تخصص روبرو بود.

دردهه 2000، دولت قرقیزستان برای تقویت و ثبات بخش بانکی اقداماتی انجام داد.

این اقدامات شامل اصلاحات قانونی، تقویت نظارت بانکی و ایجاد یک آژانس تضمین سپرده بود که به بهبود ثبات و کارایی سیستم بانکی کمک کرد.

امروزه، سیستم بانکی قرقیزستان شامل تعدادی بانک دولتی و خصوصی است. 

بانک‌های دولتی همچنان سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار دارند، اما بانک‌های خصوصی نیز به طور فزاینده‌ای با پیشرفت روبرو هستند.

طیف گسترده‌ای از خدمات بانکی برای مردم و مشاغل در دسترس است، از جمله حساب‌های سپرده، وام، خدمات پرداخت و صرافی.

با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد، به عنوان مثال، سهم وام‌های غیر جاری در سیستم بانکی نسبتاً بالا است و دسترسی به تامین مالی برای مشاغل کوچک و متوسط هنوز دشوار است.

تعداد دقیق بانک ها در قرقیزستان بسته به اینکه چگونه آنها را تعریف می کنید، می تواند کمی متفاوت باشد.

طبق گزارش بانک ملی قرقیزستان، در مارچ 2024، 23 بانک و 5 شرکت خرده‌فروشی خدمات مالی مجوزدار در این کشور فعالیت می‌کردند.

این تعداد شامل:

17 بانک تجاری: اینها بانک های خصوصی یا دولتی هستند که طیف کاملی از خدمات بانکی را به اشخاص و مشاغل ارائه می دهند.

5 شرکت خرده‌فروشی خدمات مالی: اینها موسسات مالی هستند که مجاز به ارائه خدمات بانکی محدودی مانند صدور حواله و ارائه وام های کوچک هستند.

علاوه بر این، تعدادی شرکت غیر بانکی نیز وجود دارد که خدمات مالی خاصی را ارائه می دهند، مانند شرکت های بیمه و صرافی ها.

دراوایل دهه 1990، تنها تعداد کمی بانک در این کشور وجود داشت، با این حال،تعداد بانک ها به سرعت افزایش یافت.

صنعت بانکداری قرقیزستان هنوز در حال توسعه است، اما در سال های اخیر پیشرفت های قابل توجهی داشته است. 

بانک ها قوی تر و کارآمدتر شده اند و طیف گسترده تری از محصولات و خدمات را به مشتریان ارائه می دهند. 

دولت قرقیزستان متعهد به توسعه بیشتر سیستم بانکی و تبدیل آن به یک بخش قوی و رقابتی است.

نهاد نظارتی بر سیستم مالی قرقیزستان بانک ملی قرقیزستان (NBK) است.

این نهاد یک بانک مرکزی است که مسئول حفظ ثبات پولی، نظارت بر سیستم بانکی و ترویج توسعه سیستم مالی کشور است.

NBK یک نهاد دولتی است که توسط پارلمان قرقیزستان تأسیس شده و رئیس آن توسط رئیس جمهور منصوب می شود. 

NBK استقلال عملیاتی دارد و از دخالت دولت در امور روزمره جلوگیری می کند.

NBK گزارش‌های مالی خود را به صورت عمومی منتشر نمی‌کند و اطلاعات مربوط به سرمایه آن به طور علنی در دسترس نیست.

با این حال، می‌توان از برخی منابع برای تخمین تقریبی سرمایه NBK استفاده کرد.

بر اساس گزارش سال 2023 صندوق بین المللی پول (IMF)، کل دارایی‌های خارجی NBK در پایان سال 2022،  3.2 میلیارد دلار بوده است.

دارایی‌های خارجی بخش قابل توجهی از سرمایه کل بانک مرکزی را تشکیل می‌دهد.

این نکته مهم است که این فقط یک تخمین است و سرمایه واقعی NBK ممکن است بیشتر یا کمتر از این باشد.

NBK همچنین دارای سرمایه گذاری ها، املاک و سایر دارایی ها است که در این تخمین لحاظ نشده است.

با این حال، می توان بر اساس معیارهایی مانند سهم بازار، دارایی ها، تعداد مشتریان و شناخت برند، به برخی از بانک های برجسته اشاره کرد:

بر اساس سهم بازار:

آییمان بانک: این بانک بزرگترین بانک دولتی در قرقیزستان است و سهم قابل توجهی از بازار سپرده ها و وام ها را در اختیار دارد.

دارایی های کل این بانک در 31 دسامبر 2023 به 3.2 میلیارد دلار رسید.

کی سی بی بانک: این بانک دومین بانک بزرگ دولتی در قرقیزستان است و شبکه گسترده ای از شعب و دستگاه های خودپرداز در سراسر کشور دارد.

دارایی های کل این بانک در 31 دسامبر 2023 به 2.5 میلیارد دلار رسید.

یونیک‌REDIT بانک: این بانک بزرگترین بانک خصوصی در قرقیزستان است و طیف گسترده ای از محصولات و خدمات بانکی را به اشخاص و مشاغل ارائه می دهد.

دارایی های کل این بانک در 31 دسامبر 2023 به 1.8 میلیارد دلار رسید.

بر اساس شناخت برند:

سیتی بانک: این بانک جهانی شعبه ای در قرقیزستان دارد و به دلیل خدمات بانکی بین المللی و شهرت جهانی خود شناخته شده است.

HSBC: این بانک جهانی دیگر نیز شعبه ای در قرقیزستان دارد و به دلیل خدمات بانکی شرکتی و سرمایه گذاری خود شناخته شده است.

دویچه بانک: این بانک جهانی دیگر نیز شعبه ای در قرقیزستان دارد و به دلیل خدمات بانکداری سرمایه گذاری و مدیریت ثروت خود شناخته شده است.

توجه به این نکته مهم است که این فقط یک نمونه کوچک از بانک های موجود در قرقیزستان است.

تعداد زیادی بانک و موسسه مالی دیگر در این کشور وجود دارد که طیف گسترده ای از محصولات و خدمات را به مشتریان ارائه می دهند.

هنگام انتخاب بانک، باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید، مانند نرخ بهره، هزینه ها، خدمات مشتری و دسترسی به شعب و دستگاه های خودپرداز.

سهم بانک های قرقیزستان از اقتصاد این کشور را می توان از طریق چند معیار مختلف سنجید:

1. سهم دارایی های بانکی در GDP:

طبق گزارش بانک ملی قرقیزستان، در پایان سال 2023، دارایی های کل سیستم بانکی این کشور به 11.5 میلیارد دلار رسیده است.

بر این اساس، دارایی های بانکی حدود 153 درصد از GDP را تشکیل می دهد.

2. سهم تسهیلات بانکی در اعطای اعتبار:

طبق گزارش بانک جهانی، در سال 2021، تسهیلات بانکی 82 درصد از کل اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی را در قرقیزستان تشکیل می دهد.

این نشان می دهد که بانک ها نقش مهمی در تامین مالی فعالیت های اقتصادی در این کشور ایفا می کنند.

3. سهم بانک ها در اشتغال:

طبق گزارش بانک ملی قرقیزستان، در سال 2023، بخش بانکی این کشور حدود 20 هزار نفر را به طور مستقیم استخدام کرده است.

این تعداد حدود 1 درصد از کل نیروی کار کشور را تشکیل می دهد.

علاوه بر این، بانک ها از طریق ارائه خدمات مختلف مانند حساب های سپرده، پرداخت ها و خدمات مالی، نقش مهمی در تسهیل فعالیت های اقتصادی در قرقیزستان ایفا می کنند.

با این حال، چالش هایی نیز در بخش بانکی قرقیزستان وجود دارد.

به عنوان مثال، سهم نسبتاً بالایی از وام های غیرجاری (وام هایی که بعید به نظر می رسد بازپرداخت شوند) وجود دارد و دسترسی به تامین مالی برای مشاغل کوچک و متوسط هنوز دشوار است.

دولت قرقیزستان برای تقویت و توسعه بیشتر بخش بانکی و تبدیل آن به یک بخش قوی و رقابتی، اقداماتی را انجام داده است.