رشد چشمگیر صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم
پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷، صادرات نفت ایران و به دنبال آن درآمدهای این بخش با کاهش همراه شد؛ اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، صادرات نفت ایران و وصول درآمدهای آن، رشدی چشمگیر داشت.
به گزارش ایرنا، رئیس دولت قبل مدعی بود «اگر برجام نبود، نمی‌توانستیم حتی یک بشکه نفت بفروشیم»؛ اما آمارهای منتشرشده درباره میزان افزایش صادرات نفت خام ایران نادرست بودن این ادعا را ثابت کرد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، استفاده از راهکارهای مختلف برای افزایش فروش و صادرات نفت با وجود تحریم‌ها در مرکز توجه قرار گرفت تا آنجا که به گواهی آمارهای اقتصادی، شرایط صادرات نفت بهبود یافت.
هنگامی که «جواد اوجی» به‌عنوان وزیر پیشنهادی نفت دولت سیزدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی شد، یکی از برنامه‌های مهم خود را افزایش فروش و صادرات نفت ایران عنوان کرد که از مسیرهای مختلف مانند تهاتر با کالا یا سرمایه انجام خواهد شد.
در دی‌ماه ۱۴۰۰، رئیس دولت سیزدهم از افزایش ۴۰ درصدی میزان صادرات نفت خبر داد که با ابراز تردید برخی از جمله عبدالناصر همتی روبه‌رو شد؛ اما جواد اوجی در توئیتی بر اظهارات سیدابراهیم رئیسی صحه گذاشت.
وزیر نفت در فروردین ۱۴۰۲ در برنامه «شعار سال» اظهار داشت: سال گذشته ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ نفت صادر شد و پیش‌بینی می‌شود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود.
وی در ادامه بیان کرد: با توجه به اینکه یکی از بخش‌های تأمین‌کننده نیازهای ارزی کشور، وزارت نفت است، در دولت سیزدهم با وجود تشدید تحریم‌های ظالمانه خوشبختانه به فضل الهی و همت همکارانمان در صنایع نفت و گاز کشور رکوردهای مطلوبی در زمینه صادرات نفت خام، میعانات گازی، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی داشتیم.
هرچند برخی رسانه‌های حامی دولت قبل، در واقعی بودن آمار تولید و صادرات نفت ایران تردید می‌کنند و سعی دارند این دستاورد را بی‌ارزش جلوه دهند؛ اما روزنامه بلومبرگ در ۲۶ خرداد، در گزارشی از افزایش صادرات نفت خام ایران به بالاترین سطح از سال ۲۰۱۸ میلادی خبر داد و نوشت: «به گفته عده‌ای از تحلیلگران از جمله تحلیلگران شرکت کِپلِر، شرکت اِس‌وی‌بی (یک شرکت مشاوره انرژی استراتژیک جهانی واقع در واشینگتن که بر صنعت انرژی ایران تمرکز ویژه دارد)، شرکت اِف‌جی‌ای و آژانس بین‌المللی انرژی، صادرات نفت خام ایران به بالاترین سطح از زمان اِعمال مجدد تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۸ میلادی رسیده است.»
بلومبرگ در این گزارش ضمن بررسی دلایل افزایش نفت خام ایران، تلاش برای صادرات نفت خام ایران را توصیف کرده و آورده است:
«از پنج سال پیش که تحریم‌های آمریکا دوباره اِعمال شدند، نفت خام ایران با آنچه «ناوگان تاریک» نامیده می‌شود (و متشکل از نفت‌کش‌هایی است که اغلب کهنه و بیمه‌نشده هستند و فرستنده‌ها را غیرفعال می‌کنند تا شناسایی نشوند) برای معدود خریداران باقیمانده ارسال می‌شود.»
این گزارش همچنین درخصوص آینده صادرات نفت خام ایران این‌چنین پیش‌بینی کرده است:
«در نیمه دوم سال جاری میلادی، تقاضا برای نفت خام، تقریباً ۲ میلیون بشکه در روز از عرضه فراتر خواهد رفت که باعث می‌شود نفت خام ایران به راحتی به فروش برسد. معامله‌گران نفت خام همچنان تا حدی درخصوص محدودیت عرضه پیش‌بینی شده تردید دارند؛ زیرا موج افزایشی تولید نفت خام ایران چشم‌انداز پیش‌بینی شده را مبهم کرده است.»
اما بلومبرگ تنها رسانه‌ای نبود که به موضوع صادرات نفت خام ایران پرداخت و رویترز نیز به رکوردشکنی صادرات نفت خام ایران پرداخت و نوشت: براساس آمار سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، میزان نفت تولیدی ایران در ماه «مه»، سه درصد از نفت تولیدی در جهان است و تولید این مقدار نفت در روز، از سال ۲۰۱۸ میلادی تاکنون بی‌سابقه است.
پیش‌تر، هیثم الغیص، دبیرکل اوپک، نیز در گفت‌وگویی با وزارت نفت ایران را بازیگری کلیدی و اساسی در بازار نفت دانسته و اظهار کرده بود:
جمهوری اسلامی ایران اکنون با تحریم دست‌وپنجه نرم می‌کند و این موضوع باعث محدودیت تولید این کشور می‌شود. ما می‌دانیم که ایران این توانایی را دارد که در مدتی بسیار کوتاه تولید خود را به مقدار قابل‌توجهی افزایش دهد و این اتفاق را در سال ۲۰۱۵ میلادی زمانی که تحریم‌ها برداشته شد، شاهد بودیم.
وی افزایش تولید نفت ایران را یک میلیون بشکه در روز دانست و گفت: ما معتقدیم ایران همچنان در حال سرمایه‌گذاری در صنعت نفت است و در ملاقات با اوجی متوجه شدم سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در بخش‌های بالادست، پایین‌دست و صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، بنابراین می‌توان گفت ایران در اوپک بازیگری کلیدی و اساسی است و این مؤید آن است که اوپک همواره به عرضه پایدار و قابل اعتماد نفت به مشتریان و کشورها در سراسر جهان ادامه خواهد داد.
موفقیت‌های ایران، تنها به افزایش تولید نفت خام محدود نشد و در خردادماه سال جاری، جواد اوجی از تسویه اصل بدهی واردات گاز دوره‌های گذشته به ترکمنستان و توافق درخصوص پیگیری اکتشاف و توسعه میدان هنگام به صورت یکپارچه در یک کمیته مشترک تخصصی خبر داد و از برنامه ایران برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه سخن گفت.
وی همچنین از صادرات ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه پالایشگاهی به ونزوئلا خبر داد و گفت: با شروع دولت سیزدهم فعالیت ها در موضوع توسعه حوزه نفت، گاز و صادرات انرژی با استفاده از ظرفیت‌های موجود آغاز شد و تاکنون بیش از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه پالایشگاهی از طریق سازنده‌های ایرانی و پیمانکاران صادر شده است و توانستیم بخش زیادی از این ظرفیت پالایشگاهی را احیا کنیم.
