شرکت‌های دولتی در اتاق شیشه‌ای

به گزارش چابک آنلاین به نقل از ایرنا، اعمال نمایندگی سهام دولت در شرکت‌های دولتی که وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس یا عضو مجامع عمومی آنهاست، اعمال حقوق مالکانه سهام دولت در شرکت‌های قابل واگذاری، انتشار عمومی صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی و شرکت‌های تابعه نهادهای عمومی غیردولتی از مهم‌ترین دستاوردهای اولویت‌دار دفتر امور شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد است.

سال‌های متمادی است که صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی پس از انتشار و حسابرسی توسط حسابرس مستقل، در مجامع عمومی تصویب می‌شود، اما تصویری از کم و کیف عملکرد مالی این شرکت‌ها و نقاط قوت و ضعف احتمالی موجود در عملکرد مالی شرکت‌های دولتی و مدیران آنها برای عموم مردم منعکس نمی‌شود.

انتشار عمومی صورت‌های مالی حسابرسی‌شده شرکت‌های دولتی که باعث افزایش شفافیت مالی از طریق اطلاع و دسترسی عمومی به تمام زوایای آثار مالی فعالیت‌های شرکت‌های دولتی می‌شود، پاسخی به این نیاز و جبران‌کننده کمبودی است که سال‌ها در اقتصاد دولتی ایران احساس می‌شد و می‌تواند فضای پرسشگری عمومی را تقویت و مطالبات نسبت به پاسخگویی مدیران شرکت‌های دولتی را افزایش داده و نیز زمینه را برای ورود پژوهشگران و صاحبنظران حوزه‌های اقتصادی فراهم کند.

برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت‌های مالی سال مالی ۱۳۹۸ شامل ۲۹۸ شرکت دولتی اعم از مادرتخصصی، اصلی و فرعی و گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت‌های مالی سال ۱۳۹۹ شامل ۳۲۱ شرکت دولتی، در راستای ارتقای شفافیت مالی شرکت‌های دولتی در ۳۰ و ۳۱ فروردین ۱۴۰۱، در سامانه کدال منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت.

صورت‌های مالی حسابرسی شده ۱۳۲ شرکت تابعه نهادها و موسسات عمومی غیردولتی و نیز سازمان‌های مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی و شرکت‌های تابعه آنها و شرکت‌های تابعه بانک‌ها و بیمه‌های دولتی به همراه گزارش‌های حسابرس مستقل و بازرس قانونی مربوط که توسط سازمان حسابرسی رسیدگی و صادر شده است، در اول خرداد ماه سال جاری در سامانه کدال منتشر شد.

گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت‌های مالی سال مالی ۱۴۰۰ شامل ۳۹۵ شرکت دولتی و زیرمجموعه بانک و بیمه و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در ۱۴۰۱.۷.۲۰ در سامانه کدال منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت.

موارد باقیمانده از صورت‌های مالی شرکت‌های مشمول به منظور بارگذاری در سامانه کدال از سوی این معاونت در دست پیگیری است تا اقدام لازم در این زمینه صورت پذیرد.

همچنین گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت‌های مالی سال مالی ۱۴۰۰ شامل ۲۰۷ شرکت دولتی و زیرمجموعه بانک و بیمه و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در ۱۴۰۱.۱۰.۱۷ در سامانه کدال منتشر و در دسترس عموم قرار گرفت.

ایجاد بانک اطلاعاتی جامع و متمرکز در حوزه شرکت‌های دولتی

همچنین ایجاد بانک اطلاعاتی جامع و متمرکز در حوزه شرکت‌های دولتی از طریق «سامانه یکپارچه اطلاعات شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی» از دیگر دستاوردهای دفتر امور شرکت‌های دولتی است.

تاکنون ۴۴۸ شخص حقوقی مشتمل بر ۳۴۲ شرکت دولتی، ۵۸ موسسه و نهاد عمومی غیردولتی و شهرداری‌ها به همراه شرکت‌های زیرمجموعه آنها و ۴۸ شرکت از زیرمجموعه بانک‌ها از ابتدای راه‌اندازی در سال جاری نسبت به ثبت اطلاعات خود در سامانه اقدام کرده‌اند.

از سوی دیگر تبادل اطلاعات با سازمان‌های برنامه و بودجه کشور (سامانه بودجه)، اداری و استخدامی کشور (سامانه پاکنا)، ثبت اسناد و املاک کشور (سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی کشور)، بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی جمهوری اسلامی نیز در جزء قانونی یادشده به وزارت متبوع تکلیف شده که تبادل بخش اول اطلاعات با سازمان اداری و استخدامی کشور برقرار شده و برای سایر این دستگاه‌ها این امر در حال انجام است.

از این رو اقدامات فنی برای برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات، با هماهنگی فنی و با نظارت مرکز فناوری اطلاعات، امنیت فضای مجازی و اقتصاد هوشمند وزارت متبوع در دست انجام است که تاکنون مرحله اول تبادل اطلاعات با سازمان برنامه و بودجه کشور اجرایی شده و مراحل بعدی در دست نهایی شدن است.

لازم به یادآوری است که برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات با سامانه مهتاب و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با وجود پیگیری‌های مرکز فناوری اطلاعات وزارت امور اقتصادی و دارایی تاکنون عملیاتی نشده است.

انتظام‌بخشی به نظام شرکت‌داری و انسجام‌بخشی به قوانین و مقررات حاکم بر شرکت‌های دولتی از طریق تدوین «لایحه شرکت‌های دولتی» و همچنین «کیفیت‌بخشی و اطمینان از استقلال حسابرس مستقل و بازرس قانونی شرکت‌های مشمول آیین‌نامه نحوه انتخاب حسابرس» و احصای امور مربوط به سیاست‌گذاری و اعمال وظایف حاکمیتی از دیگر دستاوردهای دفتر امور شرکت‌های دولتی است.