ظرفیت ذخیره‌سازی گاز مصرفی در ایران تنها ۱.۷ درصد است

به گزارش چابک آنلاین به نقل از فارس، ذخیره‌سازی گاز به منظور استفاده در فصول سرد سال یک راه حل آزموده شده در دنیا است که می‌تواند مشکلات مربوط به اوج مصرف گاز در کشورها را حل کند. در این راهکار شما گاز تولیدی را در 8 ماه گرم سال ذخیره کرده و در 4 ماه سرد سال که اوج مصرف گاز خانگی است، مورد استفاده قرار می‌دهید.

ذخیره‌سازی زیرزمینی گاز طبیعی (UGS) در مخازن تخلیه شده نفت و گاز و یا برخی از ساختارهای زمین شناسی مثل گنبد نمکی در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته است، اما در سال‌های گذشته این راهکار چندان مورد توجه دولت‌ها نبوده است.

طبق آمار به‌طور میانگین ظرفیت ذخیره‌سازی گاز مصرفی در کشورهای اروپایی 22 درصد، روسیه 19 درصد، آمریکا 16 درصد، ترکیه 7 درصد و در ایران تنها 1.7 درصد است (تصویر 1).

*عملیات اجرایی فاز دوم ذخیره‌سازی گاز شوریجه D آغاز شد

دولت سیزدهم در جریان بررسی لایحه بودجه 1401، در ردیف مصارف تبصره 14، مبلغ 26 هزار میلیارد تومان از درآمدهای صادراتی گازمایع را به طرح‌های جدید سرمایه‌گذاری شرکت ملی گاز تخصیص داد. یکی از این طرح‌ها که با موافقت نمایندگان مجلس همراه بود، سرمایه‌گذاری در طرح ذخیره‌سازی گاز بوده است.

مجید چگنی مدیرعامل شرکت ملی گاز درباره برنامه این شرکت برای اجرای پروژه‌های ذخیره‌سازی گاز گفته بود: مخازن ذخیره‌سازی موجود، مخزن سراجه با ظرفیت ذخیره‌سازی 1 میلیارد متر مکعب و شوریجه D با ظرفیت ذخیره‌سازی 2.25 میلیارد متر مکعب است.

مخازن ذخیره‌سازی در دست توسعه، فاز دوم شوریجه با ظرفیت ذخیره‌سازی 2.25 میلیارد متر مکعب و فاز دوم سراجه با ظرفیت ذخیره‌سازی 0.5 میلیارد متر مکعب است.

بدین ترتیب امروز عملیات اجرایی فاز دوم ذخیره‌سازی گاز شوریجه آغاز شد. در جدول 1 و 2 اطلاعاتی از مخازن ذخیره‌سازی موجود و در دست توسعه در مصاحبه اسفندماه مدیرعامل شرکت ملی گاز آورده شده است.

جدول 1

جدول 2

برنامه ذخیره‌سازی در مخازن سراجه و شوریجه طی سال‌های آتی به شرح جدول 3 است.

جدول 3

بدین ترتیب ظرفیت ذخیره‌سازی گاز و میزان گاز قابل برداشت در این دو مخزن تا سال 1405 دو برابر خواهد شد.

*جزئیات پروژه فاز دوم ذخیره سازی گاز در مخزن شوریجه

به طور کلی ذخیره‌سازی گاز در مخزن شوریجه در دو فاز تعریف شده است که فاز نخست آن در سال ۱۳۹۳ با ظرفیت تزریق ۱۰ میلیون مترمکعب در روز در هشت ماه نخست و برداشت روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب (در چهار ماه سرد) به بهره‌برداری رسیده است. گاز برداشت‌شده از طریق خط ۴۸ اینچ برای مصرف در شمال شرق کشور به شبکه گازرسانی تزریق می‌شود.

با توجه به ضرورت توسعه ذخیره‌سازی در مدیریت سوخت زمستانی، عملیات اجرایی فاز دوم به این شرح برنامه‌ریزی شده است که امروز عملیات اجرایی آن آغاز شد:

فاز دوم (وضعیت: آغاز عملیات اجرایی)

محل پروژه: استان خراسان رضوی، ۲۵ کیلومتری شهر سرخس

اطلاعات قراردادی طرح:

• نوع قرار داد: قرارداد BOT
• کارفرما: شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران و پیمانکار: گروه مپنا
• مشاور: مشارکت قدس نیرو نیرو و مپصا (مدیریت پروژه‌های صنعتی ابدال)
• زمان تنفیذ قرارداد: ۱۴۰۰/۱۰/۰۱
• مدت زمان اجرایی قرار داد: سه سال مهندسی، خرید و اجرا و ۲۰ سال بهره‌برداری
• احجام کار: حفر ۲۸ حلقه چاه احداث مرکز جمع‌آوری، منطقه تفکیک، سه ردیف توربو کمپرسور و دو ردیف واحد نم‌زدایی گاز

اطلاعات مالی طرح:

• مبلغ سرمایه‌گذاری (CAPEX): ۶۱۱ میلیون یورو (معادل ۷۰۰ میلیون دلار)
• ارزش قرار دادی: ۲.۲ میلیارد دلار
• محل بازپرداخت به صورت درصدی از میزان تزریق و برداشت گاز

اهداف طرح:

• افزایش ظرفیت تزریق گاز از ۱۰ (در فاز اول) به ۲۰ میلیون مترمکعب در روز (در فاز دوم)
• افزایش ظرفیت برداشت گاز از ۲۰ (در فاز اول) به ۴۰ میلیون مترمکعب در روز (در فاز دوم)
• تقویت شبکه گازرسانی شمال و شمال شرق کشور و افزایش پایداری آن و استفاده از مزیت اقتصادی حاصل از ذخیره‌سازی گاز ترکمنستان در فصول گرم با قیمت پایین
• افزایش امنیت عرضه انرژی از طریق توسعه ظرفیت پشتیبان ذخیره‌سازی
• توسعه مبتنی بر دانش‌بنیان
• طراحی و ساخت کمپرسور ۳۴۰ بار برای نخستین‌بار در کشور (پیش از این کمبرسورهای ۱۰۰ بار در کشور تولید شده است)
• بومی‌سازی و انتقال فناوری توربو کمپرسورهای مورد استفاده در پروژه

به نظر می‌رسد وزارت نفت دولت سیزدهم قصد دارد در کنار سیاست بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری و سیاست توسعه میادین گازی و افزایش تولید گاز بر موضوع ذخیره‌سازی گاز طبیعی نیز متمرکز شود.