تامین ۱۰۰ درصدی نیاز بیمارستان‌ها به خون و فرآورده‌های خونی
مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به رسالت این سازمان در تامین خون و فرآورده‌های خونی سالم و کافی، گفت: در حال حاضر نیاز شبکه درمان به خون را به صورت ۱۰۰ درصدی پاسخگو هستیم.
به گزارش چابک آنلاین به نقل از ایسنا، مصطفی جمالی در نشستی خبری که امروز، سه‌شنبه، ۲۹ خرداد در وزارت بهداشت برگزار شد، اظهار کرد: رسالت سازمان انتقال خون، تامین فرآورده‌های خونی سالم و کافی است. منظور از کافی بودن این است که تمام نیازهای مراکز درمانی و بیماران به خون و فرآورده‌های خونی را پاسخ دهیم.
وی ادامه داد: منظور از تامین خون سالم نیز آن است که فرآورده‌های خونی مشکلی برای دریافت‌کننده ایجاد نکنند. در این راستا سطح خدمات باید به صورت عادلانه باشد و تعداد نیروها نیز پاسخگوی ارایه خدمات باشد.
وی با بیان اینکه نیاز شبکه درمان به خون را به صورت ۱۰۰ درصدی پاسخگو هستیم، اظهار کرد: میزان ذخایر خون به متوسط به هشت روز رسیده و گاهی اوقات این میزان به ۱۵ روز می‌رسد. این در حالی است که میزان ذخیره خون حدود ۴.۵ روز بود.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه تمام مراکز اهدای خون به دستگاه‌های اتومات مجهز هستند، گفت: تمام استان‌های کشور به دستگاه‌های اتوماتیک مجهز شده و این دستگاه‌ها می‌توانند ضریب امنیت خون را افزایش دهند.
وی با اشاره به انجام تست‌های جدید به منظور افزایش ضریب امنیت خون‌های اهدایی اظهار کرد: آزمایش‌نوکلئیک اسید تست (نت) برای نخستین بار در کشور انجام می‌شود که به افزایش ضریب امنیت خون کمک می‌کند.
جمالی با اشاره به اجرای تست غربالگری آنتی‌بادی خون‌های اهدایی در کشور گفت: آزمایش تست غربالگری آنتی‌بادی برای نخستین بار در کشور طی سال جاری انجام می‌شود. برخی استان‌های کشور به آزمایش تست غربالگری مجهز هستند و در نظر داریم تا پایان سال کل کشور به آزمایش تست غربالگری مجهز شوند.
وی با اشاره به اهمیت تست غربالگری خون خاطرنشان کرد: تمام خون‌های اهدایی، مقدار کمی آنتی‌بادی دارند. آنتی‌بادی موجود در خون می‌تواند برای دریافت‌کننده خون به ویژه کودکان و نوزادان مشکل ایجاد کند و گاهی باعث مرگ و میر آنها می‌شود.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه برخی از بیماران به دریافت خون مستمر نیاز دارند، اظهار کرد: به عنوان مثال بیماران تالاسمی به دریافت خون مستمر نیاز دارند و به همین دلیل باید اقداماتی در خصوص سازگاری خون‌های دریافتی برای آنها انجام شود. اهداکنندگان را از منظر سازگاری با دریافت‌کنندگان شناسایی کرده‌ایم که مشکلی برای دریافت‌کنندگان خون ایجاد نشود.
جمالی با بیان اینکه استفاده از کیسه‌های خون فیلتردار از دیگر اقدامات انجام شده به حساب می‌آید، افزود: سال گذشته، میزان استفاده از کیسه خون‌های فیلتردار به ۷۰ درصد رسید؛ در حالی که این میزان حدود ۲۵ درصد بود. در نظر داریم میزان کیسه‌های خون فیلتردار را در سال جاری به 80 درصد افزایش دهیم. همچنین در نظر داریم میزان کیسه‌های خون فیلتردار را طی یک برنامه دو ساله به ۱۰۰ برسانیم. افزایش کیسه‌های خون فیلتردار از میزان مرگ و میر جراحی‌های سنگین جلوگیری می‌کند.
وی با بیان اینکه بحث خون یک موضوع پدافند غیرعامل به حساب می‌آید، افزود: ذخایر خون، یک موضوع استراتژیک است و به همین دلیل حائز اهمیت قلمداد می‌شود. هنگامی که مسئولیت سازمان انتقال خون را برعهده گرفتم، میزان ذخیره کیسه‌های خون حدود ۳ هفته بود اما میزان ذخایر فعلی کیسه‌های خون شش ماه است.
جمالی با بیان اینکه ساخت مراکز فرآوری در دستور کار قرار دارد، افزود: به دلیل اینکه نسبت به ذخایر خون اطمینان خاطر داشته باشیم ایجاد مراکز فرآوری را در دستور کار قرار داده‌ایم. یک مرکز فراوری در شهر پرند در حال احداث است و هدف از ایجاد مرکز فرآوری جلوگیری از ایجاد شرایط بحرانی است.
وی با اشاره به ضرورت بهره‌بری از پلاسمای خون گفت: میزان بهره‌بری از پلاسمای خون را در سال گذشته به ۲۶۲هزار لیتر رساندیم؛ در حالی که این میزان معادل ۱۸۰هزار لیتر بود. در نظر داریم این میزان را در سال جاری به ۳۵۰هزار لیتر برسانیم. بهره‌بری از پلاسمای خون حائز اهمیت است؛ چرا که به دارو تبدیل می‌شود.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه بزرگترین کنگره خون را با حضور ۲۰ کشور برگزار کردیم، افزود: برگزاری این جلسه بسیار اثرگذار بود. ارتباط بسیار خوبی میان سازمان انتقال خون کشور و سایر کشورها برقرار شد؛ به نحوی که پس از شهادت ریاست جمهوری، پیام‌های بسیاری به منظور عرض تسلیت به سازمان انتقال خون واصل شد. کشورهایی که در کنگره خون شرکت کردند به منظور افزایش استانداردها و افزایش اهدای خون داوطلبانه دست یاری خود را به سمت سازمان انتقال خون دراز کردند.
وی با اشاره به انعقاد قراردادها به منظور افزایش تکنولوژی گفت: حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را در کانون توجه قرار داده‌ایم. یک شرکت دانش‌بنیان موفق به ساخت دستگاه سانتریفیوژ یخچال‌دار شده است و قراردادی با این شرکت منعقد کرده‌ایم. همچنین با سازمان انرژی اتمی به منظور ساخت دستگاه اشعه دهنده به خون که یک فناوری پیشرفته به حساب می‌آید همکاری کرده‌ایم. فقط سه کشور به دستگاه اشعه‌دهنده به خون مجهز هستند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه بحث انتقال خون پیش‌بیمارستانی را در کانون توجه قرار داده‌ایم، افزود: اگر خون در همان ساعت اولیه یک حادثه تصادف به مصدومان حادثه برسد، می‌تواند جان افراد را نجات دهد. اگر آمبولانس‌ها مجهز به خون مثلا گروه خونی O منفی باشند و تزریق خون را در محل حادثه انجام دهند، می‌توانند از مرگ افراد به دلیل خونریزی جلوگیری کنند.
سازمان انتقال خون به منظور تزریق خون پیش بیمارستانی با سازمان اورژانس کشور توافقاتی حاصل کرده و پیش‌بینی می‌کنیم این موضوع طی سه سال آینده محقق شود.
جمالی با بیان اینکه در آستانه ۵۰ سالگی سازمان انتقال خون قرار داریم، ادامه داد: ۹ مرداد ماه به عنوان سالگرد تاسیس سازمان انتقال خون کشور است. شعار «نیم‌قرن اهدای خون اهدای زندگی» را به عنوان شعار 50 سالگی سازمان انتقال خون انتخاب کرده‌ایم.
وی درباره دیگر اقدمات انجام شده گفت: معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون را ایجاد کرده‌ایم. از زمان تاسیس این معاونت در سازمان انتقال خون توانسته‌ایم مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان در قالب کمک‌های مردمی دریافت کنیم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون در پاسخ به پرسش ایسنا درباره وضعیت گروه‌های خونی نادر گفت: اگر ذخیره سازی گروه‌های خونی نادر در کانون توجه قرار نگیرد، مشکلاتی به وجود خواهد آمد. ایران عضو کمیته خون‌های نادر است؛ ۱۶ کشور در کمیته خون‌های نادر حضور دارند. ایران و مالزی دو کشور مسلمان عضو کمیته خون‌های نادر به حساب می‌آیند.
وی ادامه داد: سازمان انتقال خون به فریزرهای مخصوص نگهداری گروه‌های خونی نادر مجهز است. میزان ذخایر خون به صورت مداوم در حال تغییر است؛ میزان ذخیره خون‌های نادر کشور حدود ۳۰۰ است.
سازمان انتقال خون به منظور حفظ ذخایر خون‌های نادر نسبت به ثبت اطلاعات اهداکنندگان خون‌های نادر اقدام کرده است و در صورت نیاز فراخوان برای آنها صادر می‌کند. به طور مثال، یک مادر باردار در کشور عمان دارای گروه خونی بسیار نادر بود و یک فرد ایرانی که در شمال کشور ساکن بود دارای این گروه خونی بود. فراخوانی برای فرد ایرانی صادر کردیم و خون را از طریق زنجیره سرد به کشور عمان ارسال کردیم.
جمالی درباره آخرین وضعیت ساخت پالایشگاه خون نیز گفت: پالایشگاه‌های خون به منظور تسریع روند ساخت به بخش خصوصی واگذار شد اما بخش خصوصی نتوانست به تعهدات خود عمل کند و به همین دلیل خلع ید انجام شد. وزارت بهداشت به منظور تسریع روند ساخت پالایشگاه خون تلاش می‌کند.
در حال حاضر، یک واحد با ظرفیت اسمی ۱۵۰ هزار لیتر فعالیت می‌کند اما ظرفیت واقعی آن ۱۰۰ هزار لیتر است. موضوع واگذاری ساخت پالایشگاه خون به بخش خصوصی باید در کانون توجه قرار گیرد، چرا که پلاسما برای ساخت دارو به خارج از کشور ارسال شده اما دارویی وارد کشور نشده است.
همچنین موضوع زنجیره سرد و شرایط انتقال از دیگر مواردی است که مانع انتقال خون به سایر کشورها می‌شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره ادعای خون‌فروشی به کشورهای عربی گفت: موضوع خون‌فروشی صحت ندارد. بر اساس استانداردهای بین‌المللی کشورها اجازه واردات یا صادرات خون را ندارند؛ چرا که کشورها دارای بیماری‌های مختص به خود هستند و اگر یک خون وارد یک کشور شود در صورت داشتن بیماری می‌تواند سبب مشکلات فراوان شود. افرادی که برای اهدای خون مراجعه می‌کنند به منظور اهدای خون به هموطنان خود به سازمان انتقال خون آمده‌اند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: سازمان انتقال خون از شرکت‌های دانش‌بنیان برای ساخت تجهیزات دعوت به عمل می‌آورد. اگر محصولات تولیدی این شرکت‌ها از کیفیت لازم برخوردار باشد و ظرفیت تولید را داشته باشند، تجهیزات مورد نیاز سازمان انتقال خون را تهیه می‌کنیم. به طور مثال، یک شرکت دانش‌بنیان در زمینه ساخت دستگاه تست هموگلوبین اقداماتی انجام داده و قراردادی در این زمینه منعقد شده است.
جمالی درباره اقدامات سازمان انتقال خون به منظور افزایش تعداد اهداکنندگان زن و جوانان گفت: بررسی‌ها بیانگر این است که جمعیت کشور در مسیر کهنسالی قرار دارد. سن اهدای خون محدود است به نحوی که از ۱۸ سالگی آغاز می‌شود و تا ۶۵ سالگی ادامه دارد.
بررسی‌ها بیانگر این است میانگین سن اهدا کنندگان خون کشور حدود ۳۰ سال است؛ با توجه به اینکه جمعیت کشور در مسیر کهنسالی قرار دارد اگر نتوانیم جوانان را به سمت اهدای خون سوق دهیم در آینده با بحران مواجه می‌شویم.
وی درباره جامعه آماری زنان اهداکننده خون گفت: بررسی‌ها بیانگر این است زنان ۵ درصد اهدا کنندگان خون کشور را تشکیل می‌دهند. سازمان انتقال خون به منظور افزایش تعداد زنان و جوانان اهداکننده خون با هلال‌احمر و سازمان بسیج اقداماتی انجام داده است. فرهنگ‌سازی می‌تواند به افزایش اهداکنندگان خون کمک کند. اگرچه زنان فقط ۵ درصد اهداکنندگان خون هستند اما این میزان در سایر کشورها به ۵۰ درصد می‌رسد.
جمالی درباره جامعه آماری اهداکنندگان خون کشور گفت: ۲ میلیون و 320هزار نفر طی سال گذشته اهدای خون صورت گرفته است. بررسی‌ها بیانگر این است میزان اهدای خون در سال جاری به میزان ۱۲ درصد افزایش یافته است. همچنین ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار فرآورده خونی طی سال گذشته مورد استفاده قرار گرفت. اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است و امیدواریم این مسیر ادامه داشته باشد.
دستاوردهای سازمان انتقال خون با کمک و حضور مردم صورت گرفته است اگر مردم نبودند این دستاوردها حاصل نمی‌شد. من بر این باور هستم که اهدا کنندگان خون «سرداران گمنام حوزه سلامت» هستند.
وی درباره خواسته‌های سازمان انتقال خون از دولت آینده گفت: سازمان انتقال خون برنامه‌های متعددی را مد نظر دارد و اجرای این برنامه‌ها به نیروی انسانی و بودجه نیاز دارد. سازمان انتقال خون از سازمان‌های «اداری و استخدامی» و «برنامه و بودجه» می‌خواهد نیازهای منطقی را برآورده کند.
جمالی در پایان درباره وضعیت بانک HLA گفت: بانک HLA یک اقدام بر زمین مانده است و باید در کانون توجه قرار گیرد. اگرچه مصوبه شورای عالی خون بر تحقق ۱۰۰ هزار لیتر در بانک HLA تاکید دارد اما این میزان در کشور معادل ۴۵ هزار لیتر است.
موضوع بانک HLA در برنامه هفتم توسعه لحاظ شده است. کشورهای آلمان و ترکیه از وضعیت خوبی در این زمینه برخوردار هستند؛ به نحوی که میزان بانک HLA کشورهای آلمان و ترکیه به ترتیب ۱۲ میلیون و یک میلیون لیتر است.
