نسخه بیمه مرکزی برای درمان وصول مطالبات معوق در صنعت بیمه چیست؟

چابک آنلاین، زهرا نامداری، ریسک مطالبات معوق همواره یکی از مشکلات اساسی  بوده که شرکت های بیمه ای با آن مواجه  بوده اند.

تردیدی نیست که هر کسب و کاری با ریسک مالی مواجه است اما ریسک عدم وصول مطالبات در شرکت های بیمه که به وجود نقدینگی برای پرداخت خسارت و همچنین سرمایه گذاری نیاز دارند، بسیار با اهمیت است.

کل درآمد شرکت های بیمه بازرگانی از محل حق بیمه‌های دریافتنی است که شرکت های بیمه ای با سرمایه گذاری و مدیریت این وجوه از آن برای پرداخت خسارت زیان دیدگان فعلی و آینده خود استفاده می کنند.

بنابراین افزایش مطالبات شرکت های بیمه ای موجب کمبود نقدینگی مناسب دراین شرکت ها می شود و بنیه مالی آنها را برای سرمایه‌گذاری‌های مناسب کاهش می دهد.

به تبع آن، در صورت بروز حوادث بزرگ، امکان جبران خسارت در شرکت های بیمه ای کاهش می‌‌یابد.

سالهای متمادی است که صنعت بیمه با معضل مطالبات معوق و بدهی بیمه گذاران بزرگ دست به گریبان است اما بخش نگران کننده این ماجرا روند صعودی مبلغ این مطالبات است.

سال گذشته بیمه مرکزی خالص کل مطالبات صنعت بیمه کشور شامل مطالبات سررسید شده و نشده در بخش‌های مختلف را در پایان ۶ ماهه نخست ۱۴۰۲ چیزی حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که نسبت به مطالبات شش ماهه نخست سال ۱۴۰۱ حدود ۶۰ درصد افزایش نشان می داد.

به گفته دبیرکل سندیکای بیمه گران ایران، از سال ۹۸ تا ۱۴۰۱ متوسط بدهکاران شرکت های بیمه ای از ۴۷ درصد به ۷۷ درصد رسیده است.

به تازگی هم محسن پورکیانی اذعان داشت: درسالی که گذشت حدود  ۱۵۰ همت مطالبات صنعت بیمه از بیمه گذاران بوده که رقم کمی نیست و اگر جدی گرفته نشود وضعیت شرکت های بیمه بهتر نخواهد شد.

این اظهارات بیانگر رشد قابل توجه ۶۰ هزار میلیارد تومانی مطالبات صنعت بیمه در شش ماهه دوم سال گذشته است.

دبیرکل سندیکای بیمه گران هشدار داده که عدم وصول به موقع مطالبات باعث کاهش نقدینگی در دسترس برخی  از شرکت های بیمه ای شده و تعدادی از آنها هم دچار ناترازی شده‌اند.

به هر روی موضوع وصول مطالبات بیمه گران از بیمه گذاران، به ویژه بیمه گزاران بزرگ هر چند وقت یک بار در صنعت بیمه داغ می شود.

سال گذشته هم بیمه مرکزی تاکید کرد که به دنبال رتبه بندی و اعتبار سنجی مشتریان بزرگ صنعت بیمه است و در اقدامی مهم فهرستی از بدهکاران بزرگ به شرکت‌های بیمه‌ای را منتشر کرد.

طبق لیست منتشر شده ۱۰۷‌هزار و ۵۰۴ میلیارد ریال از مطالبات سال گذشته شرکت های بیمه ای از ۱۶۴ بدهکار در قالب بیمه‌‌گذار یا نماینده بود.

نکته قابل توجه در لیست منتشر شده، سهم سنگین شرکت ها، سازمان ها و نهادها دولتی بود.

دراین لیست نام سهامداران شرکت های بیمه ای هم به چشم می خورد و نشان داد که سهامداران نیز پای ثابت بدهکاران بزرگ به صنعت بیمه هستند.

درواقع سهامداران نقش قابل توجهی در ایجاد مطالبات از طریق عدم تسویه بیمه نامه‌هایی که شرکت بیمه برای آنها صادر کرده دارند چراکه بیمه گر بدلیل روابط سهامداری موفق به وصول آنها نمی‌شود.

در کنار این موضوع، سیاست‌های برخی از مدیران هم در راستای فروش حداکثری به هر قیمتی، منجر به افزایش بدهی‌های لاوصول شرکت‌های بیمه ای شده است.

در مواردی هم که شرکت بیمه ای از صدور بیمه نامه برای بدهکار بزرگ خودداری می کند، آن بیمه گذار به شرکت بیمه دیگری مراجعه کرده و همچنان ریسک مطالبات را در صنعت بیمه بالا می برد.

مشابه این ریسک در شبکه بانکی کشور هم به چشم می‌خورد که برای رفع آن بانک مرکزی بانک اطلاعاتی قوی و منسجم را برای شناسایی مشتریان بدحساب درنظر گرفت.

به همین منظور بیمه مرکزی هم سامانه بدهکاران بزرگ صنعت بیمه را راه اندازی کرد تا شرکت های بیمه ای نام بدهکاران بزرگ خود را در آن ثبت کنند و همانطور که در بانک‌ها افراد بدحساب نمی‌توانند تسهیلات دریافت کنند، این اطلاعات جامع بدهکاران بزرگ ،ریسک نقدینگی ناشی از جذب بیمه گذاران بزرگ بدهکار را در صنعت بیمه کاهش دهد.

اما همانطور که علیرضا حجتی، عضو هیات مدیره شرکت بیمه کارآفرین به چابک آنلاین گفت، شرکت های بیمه ای از این سامانه چندان استفاده نمی کنند!.

فراموش نکنیم که اگر شرکت‌های بیمه‌ای طبق قانون بیمه عمل کنند دیگر مطالبات لاوصولی در این صنعت وجود نخواهد.

زیرا بیمه گران می‌توانند با پرداخت نشدن اولین قسط بیمه نامه، قرارداد بیمه ای را طبق قانون فسخ کنند اما برای حفظ مشتری بدحساب قرارداد بیمه نامه را فسخ نمی‌کنند و با وجود تمامی مشکلات به قراردادهای با ارقام بالا تن می دهند تا میزان تولید پرتفوی خود را صعودی نشان دهند.

به نظر می رسد که بخشی از مطالبات معوق شرکت های بیمه ای آگاهانه افزایش می یابد!.

دست آخر عدم همراهی شرکت های بیمه ای برای مدیریت ریسک این بدهکاران بزرگ بیمه ای و مدیریت شرایط موجود، باعث شده تا بیمه مرکزی آستین ها را بالا بزند.

به تازگی محمود حق وردیلو، معاون نظارت و عضو هیات عامل بیمه مرکزی اعلام کرد که صنعت بیمه سه برابر سرمایه کل خود از بیمه گذاران مطالبات دارد و این نشان می‌دهد که وضعیت در حوزه نظارت نیاز به توجه جدی دارد.

حق وردیلو تاکید کرده که نهادناظر  صنعت بیمه در سالجاری برای شرکت های بیمه ای که وضعیت مطالبات مناسبی ندارند محدودیت هایی در نظر می گیرد.

به گفته وی، بیمه مرکزی به دنبال آن است که برای بیمه گذاران بدهکار بزرگ محدودیت هایی در صدور و تمدید بیمه نامه بگذارد هرچند که شاید نهاد ناظر این اختیار را در هیات عامل نداشته باشد اما به دنبال آن است که مجوزهای آن را از شورایعالی بیمه بگیرد.

موثرترین روش برای جلوگیری از بدهی معوق، کنترل و برخورد آن در مبدا است، یعنی جایی که بیمه نامه صادر شده است.

باتوجه به اینکه سهم قابل توجهی از مطالبات صنعت بیمه از  بخش دولتی است باید دید که موضوع عدم صدور بیمه نامه برای این دست از بیمه گذاران چگونه پیش خواهد رفت؟