طرح بانک توسعه صادرات برای پوشش نوسانات نرخ ارز با استقبال چندانی مواجه نشد

چابک آنلاین، زهرا نامداری، "محسن بوالحسنی" در گفت‌وگو با چابک آنلاین، با بیان اینکه " در دنیا برای پوشش نوسانات نرخ ارز به طور معمول از بیمه استفاده نمی شود" گفت: در بازارهای بین‌المللی ارز این موضوع به عنوان یک بازار بسیار بزرگ، گاهی بزرگ تر از بازار نقدی خودشکل پیدا کرده و روزانه صدها هزار "ترنز اکشن"(transaction) با رقم های نجومی در آنها انجام می شود.

وی ادامه داد: بازار پول و بازار معاملات ارزی بین ‌المللی بوسیله ابزارهای مشتقه (Derivative Contract) مانند سوآپها (Swaps)، قراردادهای آتی(Futures Contract)، اختیار معامله(Options) ، پیمان آتی(Forward contract) این ریسک را پوشش می‌دهد، همچنین در بانک های بین المللی دنیا اتاق های معاملات(Dealing Room) ریسک های مختلفی را در این حوزه ها تعریف کرده‌اند.

عضو هیات مدیره شرکت صرافی بانک توسعه صادرات افزود: در این بازار بسته به نرخ بهره‌ای که آن ارزها دارند نرخ های آتی در کاهش و یا فزونی ارزش و بر مبنای آن نرخ هایی شکل می‌گیرد می توانند معاملات ارزی را برای هفته و ماه های آینده انجام دهند و یا اختیار معامله‌ای را خریداری کند که این اختیار را داشته باشد که در سررسید آینده، مخیر باشد که این معامله را انجام دهد یا نه، یا معامله سوآپی انجام دهد.

به گفته بوالحسنی،این موضوع در بازار بین المللی درحال انجام است، نه توسط بیمه ها بلکه توسط خود بازار و ابزارهای متنوعی هم برای آن ایجاد شده است.

وی،عنوان کرد: در ایران برای ایجاد چنین بازاری دو مشکل  وجود دارد،یک بخش مسائل شرعی این موضوع است زیرا مراجع محترم معتقدند که این معاملات کالی به کالی است و ممکن است که قبح شرعی داشته باشد که البته به نظرمی رسد با ملاحظات و تغییراتی که در ابزارها و نحوه پوشش صورت گرفته این ملاحظه تا حدودی رفع شده باشد و مشکل دیگر اینکه این بازار به ریال در بازار بین المللی وجود ندارد.

بوالحسنی توضیح داد:اگر می خواستیم ارزهای بین‌المللی نظیر دلار به یورو را انجام دهیم  یک مرجعی در بازار وجود داشت که می توانستیم خود را پوشش دهیم یعنی زمانی که یک سرویسی را به مشتری می دهیم، می توانیم معکوس آن را در بازار انجام داده و خود را پوشش دهیم، اما در ایران به ریال این بازار وجود ندارد و به همین دلیل یک مرجعی باید ریسک این را بردارد.

مدیرعامل شرکت صرافی بانک توسعه صادرات اظهارکرد: اوایل دهه 90 بود که بیمه مرکزی و بیمه ایران طرحی را عنوان کردندکه بوسیله آن ریسک ارز را پوشش دهند اما کیفیت این طرح مناسب نبود یعنی بیمه یک سقف هایی را مشخص کرد و تا درصدهای خاصی را پوشش می داد و یک حق بیمه ای بابت فرانشیزهای بیمه ای مطالبه می کرد.

بوالحسنی افزود: شرکت های بیمه بخش محدودی از ریسک را پوشش می دهند آن هم با یک حق بیمه نسبتا قابل ملاحظه که هیچ مطلوبیتی برای مشتری نداشت.

وی با خطرآفرین خواندن این ریسک برای بیمه ها ادامه داد: به دلیل حاشیه نوسان بالای این ریسک هزینه ای که بابت این خدمات باید پرداخت کنند بسیار است.

مدیرعامل شرکت صرافی بانک توسعه صادرات توضیح داد:از طرفی زمانی که بیمه ها برای این بیمه نامه سقف تعیین می کنند مثلا می گویند تا 15 درصد نوسان را پوشش می دهند، دیگر این بیمه نامه برای مشتری مطلوبیتی ندارد زیرا گاهی ارز، نوسان صد درصدی هم دارد و به همین دلیل طرح پیشنهادی از سوی بیه ها با استقبال روبرو نشد.

بوالحسنی ادامه داد: همچنین در اواسط دهه هشتاد نیز بانک توسعه صادرات طرحی را برای پوشش ریسک نوسانات ارزها در مقابل یکدیگر نظیر، پوشش نوسانات دلار و یورو ارائه کرد، آن هم به‌دلیل عدم پوشش ریسک نوسان ارزها در مقابل ریال با استقبال چندانی از سوی مشتریان مواجه نشد.

مدیرعامل صرافی بانک توسعه صادرات اظهار کرد که " باتوجه به شرایط موجود و سابقه نوسانات شدید و مقطعی مثبت و منفی در سنوات گذشته، بعید به نظر می رسد که یک مجموعه‌ای نظیر یک بیمه یا بانک بخواهد یک چنین خدمتی را ارئه کند، زیرا پیش بینی مشخصی از آینده بازار ارز نمی‌توان داشت، پس بهتر است که ریسک این موضوع (که ریسک قابل توجهی هم خواهد بود) توسط یک نهاد حاکمیتی قوی مانند بانک مرکزی، کنسرسیومی از بانک ها و یا خود دولت برداشته شود."