انتشار توام با تاخیر آمار، ریسک نهفته صنعت بیمه

چابک‌آنلاین، زهرا نامداری، طبق ماده 5 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری تهیه اطلاعات لازم از فعالیت‌های تمامی موسسات بیمه که در ایران فعالیت می‌کنند به این نهاد واگذار شده است.

به این معنی که تولید اطلاعات و آمار رسمی صنعت بیمه برای انتشار برعهده بیمه مرکزی است.

به همین روی، از گذشته بیمه مرکزی پس از جمع آوری اطلاعات لازم از فعالیت تمام مؤسسات و فعالین صنعت بیمه، سالنامه آماری را به عنوان مرجع رسمی اطلاعات بازار بیمه که حاوی اطلاعات کاملی از صنعت بیمه و فعالیت‌های مرتبط با آن است را برای دسترسی فعالان این صنعت به صورت مکتوب منتشر کرده است.

با توجه به رشد روز افزون تکنولوژی و تاثیرات آن برسرعت و سهولت دسترسی به منابع، بیمه مرکزی اقدام به انتشار الکترونیکی سالنامه آماری صنعت بیمه کرد و برای پنجمین سال متوالی گزارش عملکرد این صنعت  در نهمین ماه سال 99با عنوان سالنامه آماری 1398صنعت بیمه منتشر شد.

در این بین  برخی از کارشناسان به تاخیر در انتشار آمار عملکردی صنعت بیمه گلایه وارد کرده و معتقدند که صنعت بیمه با انبوهی از داده‌ها روبرو است که باید به شکل مناسبی آنها را مدیریت کند و نیاز است که اطلاعات سالنامه آماری به روز در جامعه منتشر شود تا قابلیت استفاده داشته باشند نه اینکه تنها به‌عنوان یک کار پژوهشی، بخواهد گذشته را بیان کند.

اساس کار بیمه‌گری ایجاب می‌کند بیمه‌گر مبتنی بر احتیاط و حرفه‌ای‌گری، به اتکای آمار و سوابق خسارتی گذشته و پیش‌بینی احتمالات آینده ،در چارچوب توانگری مالی خود که باید مبتنی بر ریسک محاسبه شود، ریسک مشتریان را بپذیرد .

درحقیقت نرخ گذاری، ارزیابی جامع، دقیق و کارشناسی ریسک در صنعت بیمه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و ماهیت این صنعت بر پایه آمار بنا شده است.

از سوی دیگر صنعت بیمه در سال‌های اخیر با رشد تصاعدی اطلاعات و دیتا روبرو است.

باتوجه به افزایش تعداد شرکت‌های بیمه‌گر نیاز به  بروز بودن اطلاعات و آمار صنعت بیمه آن هم به‌صورت دقیق  بیش از گذشته به چشم می‌آید.

از انتشار  توام با تاخیرسالنامه آماری این صنعت  همواره به عنوان یک اشکال یاد می شود زیرا سالنامه آماری صنعت بیمه آمار را با تاخیر در اختیار آنها قرار می‌دهد که از تاریخ مناسب آن گذشته و تا حدودی کارآیی خود را از دست می‌دهد.

غلامعلی جهانگیری، معاون اتکایی بیمه مرکزی در چهارمین گردهمایی معاونین فنی و مدیران فناوری اطلاعات شرکت های بیمه‌ای تاکید کردکه اطلاعات و آمارهای موجود در صنعت بیمه باید به محتواهای قابل ارائه برای اخذ تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در زمان‌های مناسب تبدیل شود؛ سالنامه‌های فصلی و سالانه که بصورت فیزیکی منتشر می‌شوند با توجه به سرعت تبادل اطلاعات قابل اتکا نیستند چرا که تحلیل‌های مطلوب و مفید از اطلاعات بروز بدست می‌آید.

وی، به صراحت اعلام کرد که افزایش اطلاعات و آمارهای تولیدی از صنعت بیمه در شاخص‌ها و متغیرهای گوناگون،  تحلیل آن‌ها را دشوار کرده ، بنابراین این موضوع ایجاب می‌کند که بهره‌گیری از ابزارها و سامانه های الکترونیکی در دستور کار همه‌  مدیران و کارشناسان قرارگیرد.

در نیمه‌های بهمن ماه سال 99، پژوهشکده بیمه برای سهولت ذی‌نفعان و دسترسی محققین به آمار و داده‌های صنعت بیمه از سامانه آماری صنعت بیمه (ساب) رونمایی کرد تا دسترسی الکترونیک به اطلاعات در قالب پایگاه و بانک داده به دو صورت سری زمانی و پانل برای متقاضیان فراهم باشد.

نکته قابل توجه اینکه درحال حاضر برروی سامانه آمارصنعت بیمه(ساب) هم اطلاعات صنعت بیمه تا سال 1398 موجود است چراکه این سامانه شامل اطلاعات آفلاین سری زمانی و پانل داده‌های بیمه‌ای بر حسب استان، رشته و شرکت براساس داده‌های حسابرسی شده منتشره در سالنامه آماری بیمه مرکزی است. 

اما مشکل کجاست؟ 

چرا صنعتی که ماهیت آن برپایه آمار و ارقام استوار است باگذشت بیش از 85 سال از عمر فعالیت خود، هنوز در  انتشار به روز آمار با چالش روبرو است؟

مسئولان شرکت های بیمه ای ، ارائه آمار قطعی شرکت متبوع خود را مشروط به برگزاری مجمع سالیانه می‌دانند بنابراین یکی از اصلی‌ترین علل تاخیر در انتشار گزارش سالنامه آماری صنعت بیمه را می‌توان از ناحیه خود شرکت‌های بیمه عنوان کرد.

بیمه مرکزی از دو منبع اصلی اطلاعات مورد نیاز گزارش سالنامه آماری صنعت بیمه را بدست می آورد.

یکی گزارش های  مالی شرکت‌های بیمه و دیگر سیستم سنهاب که به طور منظم اطلاعات صدور، خسارت، اتکایی و گزارشات مالی شرکت‌های بیمه بر روی آن بارگزاری می‌شود و سرعت تهیه گزارش به دو عامل نهایی شدن اطلاعات بارگزاری شده و تحلیل آن‌ها بستگی دارد.

ساده‌تر اینکه بیمه مرکزی متولی داده و ارائه اطلاعات صحیح از صنعت بیمه است اما شرکت‌های بیمه‌ای نیز باید زیرساخت‌های لازم در این زمینه را داشته باشند.

واقعیت این است که  برای تولید آمار و اطلاعات دقیق در صنعت بیمه به یک سری از زیرساخت‌ها و مقررات نیاز است زیرا در صورت نبود یک استاندارد مشخص، حتی  اگر داده‌ها به‌صورت نامناسب در صنعت بیمه وارد شود خروجی هم نامناسب خواهد بود.

به نظر می‌رسد که صنعت بیمه نیاز دارد یک سیستم جامع تحلیل اطلاعات را در شرکت‌های بیمه پایه ریزی کند، سیستم اطلاعاتی استانداردی که معماری و ساختار آن از استانداردهای لازم همچون امنیت و وسعت پذیر بودن برخوردار باشد.

علاوه براین، می‌توان مکانیزم استاندارد تبادل اطلاعات شرکت‌های بیمه‌ای را در دل کُراینشورنس‌هایی که در شرکت‌های بیمه است تعبیه کرد تا براساس همین استاندارد،  تبادل اطلاعات بین شرکت‌های بیمه، نمایندگان و کارگزاران با شرکت های بیمه و شرکت‌های بیمه‌ای  با شرکت‌های اتکایی به درستی انجام شود و پس از آن بیمه مرکزی تمام اطلاعات صحیح آماری را خواهد داشت.

درواقع هنگامی که اطلاعات صحیح آماری به واسطه گزارش‌ در زمان واقعی خود تبادل شوند، بیمه مرکزی می‌تواند این آمار را با اطمینان جمع بندی و اطلاع رسانی کند.

ریسک صحت اطلاعات، همواره یکی از مهم‌ترین ریسک‌های مورد بررسی در صنعت بیمه بوده چراکه داده‌ها در قیمت‌گذاری، ارزیابی بازار و بسیاری از حوزه‌های دیگر بکار گرفته می‌شود.

شایسته است که صنعت بیمه به‌عنوان یکی از نهادهای تاثیرگذار مالی در کشور، جدی‌تر در این حوزه وارد شود و با برنامه ریزی‌های کوتاه، میان و  بلند مدت در راستای سهولت دسترسی به اطلاعات و آمار عملکردی مورد نیاز گام بردارد.